یاخته‌شناسی
یاخته شناسی یا سلول‌شناسی یا سیتولوژی (به انگلیسی: Cytology) دانش شناخت و بررسی یاخته‌ها است. یاخته‌شناسی شاخه‌ای است از زیست‌شناسی. یاخته‌شناسی بیشتر بر مشاهدات میکروسکوپی استوار است. با پیشرفت تکنیک مولکولی، دانش زیست‌شناسی سلولی از دل این دانش بیرون آمد. امروزه بیشتر سیتولوژی به معنای سیتوپاتولوژی که دانش تشخیص بیماری‌ها از طریق سلول‌ها است استفاده می‌شود و بجای یاخته شناسی، زیست‌شناسی سلولی بکار می‌رود.
پس سلول‌شناسی امروزه معناهای زیر را دارد:
- زیست‌شناسی یاخته‌ای
- آسیب‌شناسی سلولی
تشخیص سرطان با سیتولوژی
در اکثر مواقع از سیتولوژی برای مشخص نمودن نوع های متفاوت سرطان در بافت یا نمونه های بیوپسی استفاده می کنند. سرطان در اکثر مواقع توسط یک متخصص تشخیص داده می شود که به بررسی و مطالعه میکروسکوپیک نمونه ها سلولی یا بافتیمی پردازد.
گاهی اوقات، آزمایش های سلولی، RNA و DNA باعث شاخته شسدن سریع تر سرطان می شوند. بهترین گزینه درمانی را می توان با استفاده از نتیجه این آزمایش ها استفاده کرد.
آیا می دانستید آزمایش های بافتی و سیتولوژی می توانند وع های مختلف دیگر مریضی ها را نیز پیدا کنند؟ به عنوان مثال اگر پزشک در مورد سرطانی بودن یک دوده اطمینان خاطر نداشته باشد، می تواند یک بخش کوچک از آن را جداکرده و آن را از لحاظ موجود بودن سرطان، عفونت و مشکلات دیگر مورد بررسی قرار دهد.
اما در بیوپسی معمولاً قسمتی از یک توده برا جدا می کنند و مورد آزمایش قرار می دهند. به نمونه بافت برداشته شده، نمونه بیوپسی نیز می گویند.
اگر یک توده سرطانی با آزمایش تصویربرداری شناسایی شده و یا توسط معاینه های فیزیکی تشخیص داده شده باشد، باز هم برای تشخیص دقیق باید یک قسمت از بافت بیوپسی برای آزمایش در زیر میکروسکوپ برداشته شود. چرا که در اکثر مواقع تومورها، تومورهای سرطانی نیستند. مشخص نمودن اینکه کدام توده برای بدن دارای خطرا است به بعهده علم سیتولوژی می باشد.
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Cytology». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۵.