یدالله بیگدلی
یدالله بیگدلی معروف به یدالله خان اسلحه دار باشی اسلحه دار مخصوص دربار در زمان حکومت رضا شاه پهلوی بوده‌است[1].
| یدالله بیگدلی | |
|---|---|
 | |
| زادهٔ | ۱۲۶۲/۲/۲ خورشیدی تهران |
| درگذشت | ۱۳۳۹/۲/۱۲ خورشیدی ۷۷ سال تهران |
| مدفن | آرامگاه فاطمه معصومه |
| محل زندگی | تهران- کهلا |
| ملیت | ایرانی |
| دیگر نام‌ها | یدالله خان اسلحه دار باشی |
| پیشه | کشاورزی |
| عنوان | اسلحه دار باشی، فرامرز |
| دوره | پهلوی اول |
| مذهب | شیعه |
| منصب | اسلحه دار پهلوی اول |
| همسر(ها) | به شجره نامه مراجعه شود |
| فرزندان | به شجره نامه مراجعه شود |
| والدین | سرهنگ حسینقلی خان بیگدلی |
| وبگاه | |
یدالله خان بیگدلی فرزند سرهنگ حسینقلی خان بیگدلی[2] فرزند سرهنگ آقا خان فرزند محمد خان فرزند عرب خان فرزند بهرام خان فرزند علیمردان خان فرزند کرم آقا بیک (کرم اجاقی) و از خاندان بیگدلی می‌باشد.
کودکی
اجداد یدالله خان بیگدلی همگی در نیروی نظامی دولتهای هم عصر خود دارای مقامات بالائی بودند و به همین دلیل علاوه بر داشتن ارتباط نزدیک با قوم خود در محال خرقان و خمسه، به‌طور معمول در پایتخت ساکن بوده‌اند. به همین دلیل در زمانی که یدالله خان متولد می‌شود پدر ایشان با درجه سرهنگی در حال خدمت در تهران بوده‌است.
یدالله خان در تهران متولد شده و پس از طی دوره طفولیت، جهت یادگیری و آموزش به مکتبخانه‌ای در خیابان باب همایون کوچه پائین تسلیحات ارتش رفته و برابر برنامه آموزشی آن زمان خواندن و نوشتن فارسی را آموخته و بخشهای زیادی از قرآن را نیز حفظ نموده‌است، بگونه‌ای که در هنگام اسب سواری همواره قرآن می‌خوانده‌است.[3]
پیمان برادری با رضا شاه
در جنگ قره داغ که ایوب خان میرپنج فرمانده قوای ایرانی در آن جبهه بود، رضا شاه پهلوی و یدالله خان بیگدلی نیز به عنوان نیروی نظامی در هنگ او بودند. در یکی از نبردها به دلیل نرسیدن مهمات نیروهای ایشان مجبور به عقب نشینی غیرمنتظره می‌شوند، در این هنگام تیری به ایوب خان میرپنج اصابت می‌کند و او از اسبش به زمین می‌افتد. سواران شاهسون نیز برای پیشروی در حال نزدیک شدن بودند و نیروهای خودی نیز در حال فرار به عقب، در این حین این دو جنگجو متوجه احتمال به اسارت رفتن فرمانده خود می‌شوند و سریعاً تصمیم می‌گیرند تا او را نجات دهند، آنطور که گفته شده هر دو به سمت ایوب خان میرپنج حرکت می‌کنند و رضا شاه با تیراندازی به سمت دشمن امکان نزدیک شدن را می‌گیرد و یدالله خان بیگدلی نیز فرمانده زخمی خود را از زمین بلند نموده و بر ترک اسب خود سوار می‌کند و سپس هر سه به عقب برمی‌گردند و در این زمان این دو با هم عهد برادر می‌بندند. این پیمان برادری تقریباً تا آخر عمر بین این دو نفر برقرار بود،یدالله خان بیگدلی پس از چند سال کار در دربار به روستای خود (کهلا) برگشته و به کشاورزی پرداختند.[4]
دربار
یدالله خان بیگدلی جزو اولین گروه از درباریان حکومت پهلوی اول بود.[5] با توجه به رشادتی که رضا شاه از یدالله خان بیگدلی دیده بود باعث گردید تا ایشان را به عنوان محافظ و رئیس اسلحه‌خانه انتخاب نماید.[6] پس از به حکومت رسیدن پهلوی دوم این حکم دوباره تجدید شد.[7]
مدال‌ها
۱۳۰۵/۰۲/۰۴ خورشیدی - دریافت مدال یادگار تاجگذاری رضا شاه پهلوی
۱۳۲۵/۰۹/۲۱ خورشیدی - دریافت نشان آذربادگان
مرگ
یدالله خان بیگدلی در ۱۲ اردیبهشت ۱۳۳۹ خورشیدی بعلت بیماری بزرگ شدن قلب در منزل خود در تهران، خیابان پاستور، کوچه متین‌دفتری فوت نمود. پزشک معالج ایشان دکتر نبوی بودند که آخرین لحظه با جدیت در حال معالجه ایشان بودند.
شجره نامه
| کرم آقا بیک | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| علیمردان خان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بهرام خان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عرب خان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| محمد خان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| آقاخان سرهنگ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سرهنگ حسینقلی خان | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| یدالله بیگدلی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| همسران | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| حمیده کاظمی | مریم قره‌گوزلو | زهرا خدارحیمی | زهرا تبریزی | عصمت‌الملوک میرزانی | زینب افشار | فرخنده قره‌گوزلو | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| شهین دخت | امیراصلان | امیرغلامعلی | نیمتاج | شمس‌الملوک | ایران‌تاج | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عنایت | ثریابانو | تاج‌الملوک | بدرالملوک | حسن | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| نسرین | خلیل الله | گوهرتاج | پری‌دخت | حسین | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| هدایت | سیمین‌دخت | امیراحمدعلی | امیرتیمور | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اعظم | امیرحیدرعلی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| سوسن | امیرعباس | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مهین‌دخت | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| عابدین | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| محمدرضا | امیرارسلان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| امیررضا | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| زهرا-آرزو | امان‌الله | علي | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| حوری‌دخت | داريوش | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| اورانوس | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| امير | عطاالله | كوروش | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مهشيد | آرش | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| كسرا | آراسپ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
پانویس
- سفرنامه خوزستان رضا شاه - چاپ ۱۳۰۳ خورشیدی (روستای ده ملا)
- IICHS مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
- دوران کودکی از زبان امیرحیدرعلی بیگدلی
- کشف حجاب و یدالله خان بیگدلی از زبان پسر ایشان
- نیازمند، دکتر رضا - رضا شاه از تولد تا سلطنت - تهران ۱۳۷۵ خورشیدی - صفحه ۴۵۲
- حکم اسلحه‌دارباشی در حکومت پهلوی اول
- حکم اسلحه‌دارباشی در حکومت پهلوی دوم
