ینگه‌الفبا

ینگه‌الفبا یا ینگه‌الف (تاتاری: jaꞑa əlifba/yaña älifba؛ سیریلیک:Cyrillic Яңалиф) نخستین خطی بود که در زمان برپایی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و در دههٔ ۱۹۳۰ میلادی برای نگارش زبان تاتاری به کار گرفته‌شد. این خط برمبنای الفبای لاتین بود و جایگزین ینگه املا -که بر گرفته از خط عربی- بود می‌شد. در ۱۹۳۹ میلادی استفاده از ینگه‌الفبا نیز متوقف‌شده و الفبای سیریلیک جایگزین آن شد. ینگه در زبان‌های ترکی به معنای نو و ینگه‌الفبا به معنای الفبای نو می‌باشد.

ینگه‌الفبا (۱۹۲۸–۱۹۴۰ میلادی)

№	کاراکترها	ینگه املا نسخهٔ عربی	نسخهٔ لاتین نوین الفبای تاتار	نسخهٔ سیریلیک مدرن الفبای تاتار
۱	A a	یا	A a	А а
۲	B ʙ	ب	B b	Б б
۳	C c	ج	Ç ç	Ч ч
۴	Ç ç	چ	C c	Җ җ
۵	D d	د	D d	Д д
۶	E e	ئه	E e	Е е (э)
۷	Ə ə	ئا	Ä ä	Ә ә
۸	F f	ف	F f	Ф ф
۹	G g	گ	G g	Г г (гь)
۱۰	Ƣ ƣ	ع	Ğ ğ	Г г (гъ)
۱۱	H h	ه	H h	Һ һ
۱۲	I i	ئی	İ i	И и
۱۳	J j	ی	Y y	Й й
۱۴	K k	ک	K k	К к (кь)
۱۵	L l	ل	L l	Л л
۱۶	M m	م	M m	М м
۱۷	N n	ن	N n	Н н
۱۸	Ꞑ ꞑ	ﯓ	Ñ ñ	Ң ң
۱۹	O o	یو	O o	О о
۲۰	Ɵ ɵ	ئو	Ö ö	Ө ө
۲۱	P p	پ	P p	П п
۲۲	Q q	ق	Q q	К к (къ)
۲۳	R r	ر	R r	Р р
۲۴	S s	س	S s	С с
۲۵	Ş ş	ش	Ş ş	Ш ш
۲۶	T t	ت	T t	Т т
۲۷	U u	یۇ	U u	У у
۲۸	V v	ۋ	W w	В в (в, у)
۲۹	X x	ح	X x	Х х
۳۰	У y	ئۇ	Ü ü	Ү ү
۳۱	Z z	ز	Z z	З з
۳۲	Ƶ ƶ	ژ	J j	Ж ж
۳۳	Ь ь	ی	I ı	Ы ы
(۳۴٫۱)	'	ء	'	ъ, ь, э
(۳۴٫۲)	Ьj	یی	(Í í)	ый

ینگه‌الفبا ۳۳ حرف داشت که نه تای آن واکه بودند. از آپاستروف نیز به جای همزه و برای نمایش انسدادی چاکنایی بهره می‌بردند.

جستارهای وابسته

• زبان تاتاری

منابع

Wikipedia contributors, "Yañalif," Wikipedia, The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Yañalif&oldid=693535477 (accessed April 3, 2016).