یوسف خاص حاجب بلاساغونی

یوسف خاص حاجب بلاساغونی نویسنده اولین کتاب ترکی-اسلامی است. اثر منظوم او قوتادغوبیلیگ نام دارد که در سال ۴۶۲ه‍. ق- ۱۰۶۹م در کاشغر و بلاساغون نوشته شده‌است. همان‌طور که از نامش پیداست متولد بلاساغون مرکز حکومت قراخانیان بوده‌است که امروزه در کشور قرقیزستان واقع است. اطلاعات ما دربارهٔ او منحصر به خود اثر وی و مقدمه‌های الحاقی سه نسخه خطی موجود است که بعدها به کتاب الحاق شده‌است. او علاوه بر ترکی، زبان‌های فارسی و عربی و علوم زمان خود را فراگرفت. برخی او را شاگرد ابن سینا می‌دانند. کار سرودن قوتادغو بیلیگ را در بلاساغون آغاز کرده و بعد از ۱۸ ماه در کاشغر به پایان رسانده و آن را به تمغاچ بغرا خان ابوعلی حسن بن سلیمان ارسلان قراخانی تقدیم کرده‌است و در مقابل عنوان و مقام خاص حاجب را که یکی از مقام‌های والای دربار بوده‌است را از وی گرفته‌است. تصویر خیالی او در اسکناسهای ۱۰۰۰ سومی قرقیزستان چاپ شده‌است[1][2]

یوسف خاص حاجب بلاساغونی، نشان داده شده در ۱۰۰۰ قرقیز که پول رسمی قرقیزستان است. سوم قرقیزستان

تشکیک در شاگردی نزد ابن سینا

یوسف خاص در سال ۴۱۰ هجری متولد می‌شود و این دوران مصادف با دوران گرفتاری و دربدری ابن سیناست. وی در سال ۴۲۸ درمی‌گذرد و بسیار بعید است که یوسف خاص قبل از ۱۸ سالگی محضر ابن سینا را دریافته باشد. شاید وی شاگرد شاگردان ابن سینا باشد و به سان خیام که شاگرد شاگردان ابن سیناست ولی خود را شاگرد ابن سینا می‌خواند، باعث ایهام در این قضیه شده باشد.

منابع
  1. کوراوغلو در افسانه و تاریخ، رحیم رئیس نیا، انتشارات نیما، تبریز ۱۳۶۶
  2. http://en.wikipedia.org/wiki/Yusuf_Has_Hajib
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.