آدانا

آدانا (به ترکی استانبولی: Adana) (به ارمنی: Ադանա) شهری بزرگ در ترکیه که پس از نسل‌کشی ارامنه و قتل‌عام آدانا و محو شدن جمعیت ارمنی آن، رسماً ترک‌نشین شد اما اقلیتی از کردها، عرب‌ها و ارمنی‌های پنهان هم در آن زندگی می‌کنند. آدانا در حال حاضر پنجمین شهر پرجمعیت ترکیه پس از شهرهای استانبول، آنکارا، ازمیر و بورسا است و مرکز استان آدانا می‌باشد. استان آدانا در سرشماری سال ۲۰۱۳؛ ۲٬۱۶۵٬۵۹۵ نفر جمعیت داشته‌است.[2] مرکز شهر آدانا تا دریای مدیترانه ۳۰ کیلومتر فاصله دارد و بر روی رود سیهان قرار دارد.

برای دیگر کاربردها، آدانا (ابهام‌زدایی) را ببینید.
آدانا
Metropolitan Municipality
شهرداری متروپولیتن آدانا
یکمی از سمت چپ: Varda Viaduct, یکمی از سمت راست: پارک دیلبرلر سکیسی در سیهان، دومی از چپ: Adana station, دومی از راست:Taşköprü, سومی از چپ: Sheraton Adana, سومی از راست: Sabancı Central Mosque, چهارمی bottom: White Houses neighborhood.
خطای لوآ در پودمان:Location_map در خط 543: Unable to find the specified location map definition: "Module:Location map/data/ترکیه" does not exist.
مختصات: ۳۷°۰′ شمالی ۳۵°۱۹٫۲۸′ شرقی
مختصات: ۳۷°۰′ شمالی ۳۵°۱۹٫۲۸′ شرقی
کشور ترکیه
منطقهمدیترانه
استانآدانا
تأسیس۶۰۰۰ سال پیش از میلاد
Incorporated۱۸۷۱
ناحیه‌ها
فهرست
مدیریت
 • نوعMayor-council government
 • هیئت حاکمهشهرداری متروپولیتن آدانا
 • شهردارحسین سزلو (MHP)
مساحت
 • کل۲۷۰۰ کیلومتر مربع (۱۰۰۰ مایل مربع)
بلندی
۲۳ متر (۷۵ پا)
جمعیت
 (۲۰۱۳)[1]
۱٬۷۲۵٬۶۳۵
منطقه زمانییوتی‌سی +۲ (EET)
 • تابستان
(ساعت تابستانی)		یوتی‌سی +۳ (EEST)
کد پستی
۰۱xxx
پیش‌شماره(های) تلفن۰۳۲۲
Licence plate۰۱
وبگاه

ریشه‌جویی

با توجه به منابع مختلف نام این شهر در زمان امپراتوری هیتی نهاده شده‌است.[3]

تاریخچه
نمایی از راه‌آهن بغداد

آدانا بیش از ۳٫۰۰۰ سال قدمت دارد. در منطقه تپه‌باغ دیواری وجود دارد که تاریخ آن به دوران نوسنگی بازمی‌گردد، منطقه چوکوروا یکی از کهن‌ترین منطقه‌های ترکیه می‌باشد.

تاریخ باستانی

قدمت باستانی آن به دوران ۶٫۰۰۰ سال پ. م می‌رسد که در آن دوران در حاشیه‌های رود سیهان و جیهان زندگی می‌کردند.

قرون وسطا

در قرون وسطا در سده ۷ میلادی این شهر توسط اعراب مسلمان فتح شد. نام این شهر بر اساس منابع عربی از کلمهٔ یونانی Yazene می‌آید.

قتل‌عام آدانا
نوشتار اصلی: قتل‌عام آدانا

بر اساس برخی از منابع تاریخی و به گفتهٔ بعضی مورخان، بخشی از نسل‌کشی ارامنه در این شهر اتفاق افتاده‌است که از آن با عنوان قتل‌عام آدانا یاد می‌کنند. به گفتهٔ بعضی از این منابع، در طی این قتل‌عام ۳۰٬۰۰۰ ارمنی و ۱٬۳۰۰ آشوری به قتل رسیده‌اند.[4][5][6]

جغرافیا

از شرق تا غرب آدانا ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد. آدانا پنجمین متروپلیتین ترکیه بوده که یک مرکز تجاری و فرهنگی پیشرو در سطح کشور است. آدانا در ناحیه آناتولی در جنوب کشور و ساحل دریای مدیترانه می‌باشد. آدانا در مختصات ۳۶°۳۰–۳۸°۲۵ شمالی و ۳۴°۴۸–۳۶°۴۱ جنوبی قرر دارد.

آب و هوا

آدانا، دارای آب و هوای معمولی مدیترانه‌ای می‌باشد. زمستان‌های معتدل و تابستان بارانی گرم و خشک می‌باشد. بیشترین دمای ثبت شده ۵۳ درجه سانتیگراد در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲ با ۴۵٫۷ درصد رطوبت به ثبت رسیده‌است. نیز سردترین دمای ثبت شده در آدانا در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۲ با منفی ۶٫۳ درجه سانتیگراد بوده‌است.

داده‌های اقلیم Adana
ماه ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر سال
سابقهٔ بیش‌ترین °C (°F) ۲۳٫۰
(۷۳)		 ۲۵٫۰
(۷۷)		 ۳۲٫۰
(۹۰)		 ۳۷٫۵
(۱۰۰)		 ۴۰٫۶
(۱۰۵)		 ۴۱٫۳
(۱۰۶)		 ۴۴٫۰
(۱۱۱)		 ۴۳٫۸
(۱۱۱)		 ۴۳٫۲
(۱۱۰)		 ۳۹٫۴
(۱۰۳)		 ۳۳٫۳
(۹۲)		 ۳۰٫۸
(۸۷)		 ۴۴
(۱۱۱)
میانگین بیش‌ترین °C (°F) ۱۵٫۱
(۵۹)		 ۱۶٫۲
(۶۱)		 ۱۹٫۶
(۶۷)		 ۲۳٫۸
(۷۵)		 ۲۸٫۲
(۸۳)		 ۳۱٫۷
(۸۹)		 ۳۳٫۷
(۹۳)		 ۳۴٫۵
(۹۴)		 ۳۳٫۱
(۹۲)		 ۲۹٫۱
(۸۴)		 ۲۲٫۴
(۷۲)		 ۱۶٫۷
(۶۲)		 ۲۵٫۳۴
(۷۷٫۶)
میانگین روزانه °C (°F) ۹٫۷
(۴۹)		 ۱۰٫۸
(۵۱)		 ۱۳٫۶
(۵۶)		 ۱۷٫۵
(۶۴)		 ۲۱٫۵
(۷۱)		 ۲۵٫۳
(۷۸)		 ۲۷٫۹
(۸۲)		 ۲۸٫۰
(۸۲)		 ۲۵٫۷
(۷۸)		 ۲۱٫۲
(۷۰)		 ۱۵٫۶
(۶۰)		 ۱۱٫۳
(۵۲)		 ۱۹٫۰۱
(۶۶٫۱)
میانگین کم‌ترین °C (°F) ۵٫۵
(۴۲)		 ۶٫۱
(۴۳)		 ۸٫۶
(۴۷)		 ۱۲٫۳
(۵۴)		 ۱۶٫۱
(۶۱)		 ۲۰٫۲
(۶۸)		 ۲۳٫۶
(۷۴)		 ۲۳٫۸
(۷۵)		 ۲۰٫۸
(۶۹)		 ۱۶٫۳
(۶۱)		 ۱۰٫۸
(۵۱)		 ۷٫۱
(۴۵)		 ۱۴٫۲۷
(۵۷٫۵)
سابقهٔ کم‌ترین °C (°F) −۸٫۱
(۱۷)		 −۶٫۴
(۲۰)		 −۳٫۶
(۲۶)		 −۱٫۳
(۳۰)		 ۵٫۶
(۴۲)		 ۱۲٫۶
(۵۵)		 ۱۶٫۸
(۶۲)		 ۱۴٫۸
(۵۹)		 ۱۰٫۹
(۵۲)		 ۴٫۸
(۴۱)		 −۱٫۰
(۳۰)		 −۳٫۵
(۲۶)		 −۸٫۱
(۱۷)
بارندگی میلی‌متر (اینچ) ۱۰۸٫۷
(۴٫۲۸)		 ۸۸٫۱
(۳٫۴۷)		 ۶۶٫۹
(۲٫۶۳)		 ۵۸٫۲
(۲٫۲۹)		 ۴۶٫۲
(۱٫۸۲)		 ۲۱٫۵
(۰٫۸۵)		 ۱۱٫۹
(۰٫۴۷)		 ۱۰٫۲
(۰٫۴)		 ۱۵٫۶
(۰٫۶۱)		 ۴۲٫۷
(۱٫۶۸)		 ۸۱٫۰
(۳٫۱۹)		 ۱۳۹٫۱
(۵٫۴۸)		 ۶۹۰٫۱
(۲۷٫۱۷)
میانگین روزهای بارانی ۱۰٫۱ ۱۰٫۴ ۱۰٫۰ ۹٫۴ ۶٫۶ ۲٫۹ ۱٫۰ ۰٫۷ ۲٫۶ ۵٫۶ ۷٫۲ ۱۰٫۸ ۷۷٫۳
درصد رطوبت ۶۰ ۵۹ ۵۶ ۵۹ ۵۹ ۶۱ ۶۰ ۶۰ ۵۵ ۴۹ ۵۰ ۶۰ ۵۷٫۳
میانگین روزانه ساعت‌های تابش آفتاب ۱۴۵٫۷ ۱۴۵٫۶ ۱۷۹٫۸ ۲۰۷ ۲۸۲٫۱ ۳۱۵ ۳۲۸٫۶ ۳۱۶٫۲ ۲۶۴ ۲۲۳٫۲ ۱۷۱ ۱۳۹٫۵ ۲٬۷۱۷٫۷
منبع شماره ۱: Devlet Meteoroloji Isleri Genel Mudurlugu[7]
منبع شماره ۲: Climate and Temperature[8][9]

اداره

مردم

ایرانیان و افغان‌های مقیم آدانا

برحسب آمار بی‌بی‌سی فارسی در آذرماه ۱۳۹۱، در آدانا ۳٬۰۰۰ نفر ایرانی و ۲٬۵۰۰ نفر افغانی زندگی می‌کنند که اغلب نیز پناهجوی سازمان ملل هستند. ایرانیان آدانا بیشتر مسیحیاند و تعداد قابل توجهی بهایی و تعدادی مسلماناند. در آدانا یک کلیسای رسمی فارسی‌زبان نیز وجود دارد.[10]

اقتصاد

این منطقه غنی از مواد معدنی از جمله، کروم، آهن، منگنز، سرب و روی می‌باشد.


ترابری

مترو

متروی آدانا در سال ۲۰۰۹ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۱ خط و ۱۳ ایستگاه می‌باشد.

فرهنگ

غذا

آدانا کبابی یکی از مشهورترین غذاها در بین ترکیه‌ایی‌ها و گردشگران خارجی است که برگرفته از سنت دیرینه این شهر است. آدانا کباب، غذایی شبیه کوبیدهٔ ایرانی است منتهی با فلفل فراوان، اگر به غذاهای تند علاقه‌ایی ندارید قیدش را بزنید یا بگویید تا فلفل کمتری به آن بزنند.

معماری
خانه‌های تپه‌باغ

کهنه‌ترین تاریخ معماری آدانا در تپه‌باغ می‌باشد که به دوران نوسنگی بازمی‌گردد. در روبه‌روی تپه‌باغ به فراز رود سیهان نیز پلی سنگی تاریخی به نام (به ترکی: Taşkoprü) تاش‌کپرو، Taş به معنی سنگ و Koprü به معنی پل است؛ وجود دارد. در دوران عثمانی محلهٔ ارمنی‌نشین ثروتمندی پدیدار شد، تاریخ معماری مدارس و خانه‌های سنگی ارمنی در تپه‌باغ، در شهر می‌باشد.[11]

  1. کلیسای کودک در آدانا یک کلیسای قدیمی در شهر آدانا می‌باشد.[12]

مساجد
مسجد مرکزی سابانجی

مسجد مرکزی سابانجی بزرگترین مسجد شهر آدانا بوده که در سال ۱۹۹۸ به دست حاجی سابانجی ساخته شده‌است.[13] کلیسای سنت‌پاول جیمز در سال ۱۵۰۱ به دستور رمضان‌اغلو تبدیل به مسجد یاق شد.

در سده ۱۹ میلادی در این شهر چهار کلیسا وجود داشت: ۲ ارمنی، ۱ یونانی و ۱ یک لاتین. کلیسای ببکلی در ۱۸۷۰–۱۹۱۵ ساخته شده‌است به عنوان یک کلیسای ارمنی مورد استفاده قرار گرفت، ولی هم‌اکنون به دست مسیحیان کاتولیک قرار گرفته‌است؛ و اکنون یک کلیسای فارسی‌زبان نیز وجود دارد.[14]

باغ‌ها و پارک‌ها
پارک مرکزی در آدانا

پارک مرکزی در دو طرف رود سیهان در شمال مسجد سابانجی، با مساحت ۳۳ هکتار واقع شده‌است.

منابع
ویکی‌سفر یک راهنمای سفر برای آدانا دارد.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ آدانا موجود است.
  1. "Türkiye İstatistik Kurumu, Nüfus Projeksiyonları, 2013-2075". Tuik.gov.tr. Archived from the original on 6 اكتبر 2014. Retrieved 2 October 2014. Check date values in: |archive-date= (help)
  3. Bakınız Sirekli Arkeolojik Projesi بایگانی‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine.
  4. Adalian, Rouben Paul (2012). "The Armenian Genocide". In Totten, Samuel; Parsons, William S. Century of Genocide. Routledge. pp. 117–56. ISBN 978-0-415-87191-4. Retrieved 28 August 2013.
  5. David Gaunt, "The Assyrian Genocide of 1915", Assyrian Genocide Research Center, 2009
  6. نسل‌کشی آشوری‌ها
  7. "Meteoroloji" (به Turkish). Archived from the original on 13 February 2010. Retrieved 21 March 2010.
  8. "Adana Climate, Average Monthly Temperatures, Rainfall, Sunshine Hours, Graphs". Climatetemp.info. Retrieved 25 March 2013. line feed character in |title= at position 31 (help)
  9. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۷ مارس ۲۰۱۵.
  10. http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/12/121204_l10_jg_iranian_afghan_refugees_turkey.shtml
  11. |url = http://www.adanakultur.gov.tr/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFB0ED0AA5232E402F59FCBAD67E463149| başlık = Adana Taşköprü | yazar=| yayımcı=Adana Kültür ve Turizm Bakanlığı| erişimtarihi=
  12. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۱ اکتبر ۲۰۱۹.
  13. http://www.sabancivakfi.org/tr/?kalicieser/sos/adana/sabanci_merkez_cami/adana_sabanci_merkez_cami.html
  14. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژوئیه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۴ آوریل ۲۰۱۵. از پارامتر ناشناخته |başlık= صرف‌نظر شد (کمک); از پارامتر ناشناخته |yazar= صرف‌نظر شد (کمک)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.