آذرکافت
تَف‌کافت[1] یا آذرکافت یا پیرولیز (به انگلیسی: Pyrolysis) فرایندی ترموشیمیایی است که طی آن مواد آلی در اثر گرما تجزیه می‌شوند. این فرایند مشتمل بر تغییر همزمان ترکیب شیمیایی و فاز فیزیکی بوده و فرایندی برگشت‌ناپذیر است.
نمونه‌ای کاربردی از این فرایند، فرایند کراکینگ است که در صنایع پتروشیمی کاربرد داشته و برای تولید بنزین استفاده می‌شود. در این فرایند هیدروکربن‌های سنگین به وسیله گرما به هیدروکربن‌های سبک‌تر و ساده‌تر تبدیل می‌شوند.[2]
واژه پیرولیز از ترکیب دو کلمه یونانی pyro (به معنی آتش) و lysis (به معنی شکافت و جداسازی) ساخته شده‌است.
گرماکافت مواد آلی از اوایل آغاز تمدن بشری شناخته شده بوده و به طور وسیعی مورد استفاده قرار می‌گرفت. در ابتدا، گرماکافت مواد آلی به منظور تولید گازها و زغال استفاده می‌شد و محصولات مایع به عنوان محصولات جانبی ناخواسته فرایند مورد توجه قرار می‌گرفتند. با این حال، از زمان بحران نفت در دهه ۱۹۷۰، توجه ویژهای به محصولات مایع حاصل از گرماکافت صورت گرفت. کارایی و ترکیب محصولات گرماکافت (نفت‌زیستی، گاز و زغال) به نوع ماده خام و شرایط گرماکافت بستگی دارد. نفت زیستی و زغال معمولاً به عنوان سوختی جایگزین برای سوخت‌های فسیلی و ماده خام برای تولید مواد شیمیایی استفاده می‌شود.[3]
منابع
- «تَف‌کافت» [مهندسی محیط‌زیست و انرژی] هم‌ارزِ «پیرولیز» (pyrolysis)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر ششم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۵۳۱-۸۵-۶ (ذیل سرواژهٔ تَف‌کافت)
- موریسون، رابرت تورنتون، رابرت نیلسون بوید. شیمی آلی ۱. تهران:نشر علوم دانشگاهی
- m.talebipour, Analysis and numerical modeling of the pyrolysis of wood particle using OpenFOAM, in department of Mechanical Engineering. 2016, Isfahan University of Technology