آسپارتام
آسپارتام (به انگلیسی: Aspartame) جایگزین قند، از خویشاوندان شیمیایی نزدیک دی پپتیدل - آسپارتیل - ل. فنیل آلاتین است. هر دیپپتید ترکیبی از دو اسیدآمینه است؛ که آجرهای ساختمانی پروتئین هستند.
تاریخچه
آسپارتام اولین بار در سال 1965 ساخته و توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در سال 1981 برای استفاده در محصولات غذایی تأیید شده است و امروزه به عنوان جایگزین قند در غذاها و نوشیدنی ها در اغلب مواقع به کار گرفته می شود .
ویژگی ها
آسپارتام برخلاف ساکارید و سیکلامات که بدون تغییر از بدن دفع میشوند، به اسیدهای آمینه طبیعی سازندهاش تجزیه میشود، و آنها نیز بهنوبه خود در مسیرهای سوخت و ساز معمولی بدن به اجزای کوچکتری شکسته میشوند. شیرینی آسپارتام ۲۰۰ برابر بیشتر از ساکاروز (قند معمولی) است. آسپارتام دارای یک گروه عاملی الکلی (در اینجا کربوکسیلیک اسید)، یک گروه عاملی آمینی یک گروه عاملی آمیدی و یک گروه عاملی استری و یک حلقه بنزن (C6H6) است. فرمول مولکولی آسپارتام C14H18N2O5 است. جرم مولی آسپارتام ۲۹۴/۰۹ است.[1]
آسپارتام از اجزایی به نام «اسیدهای آمینه» گرفته میشود. اسیدهای آمینه نوعی از ترکیبات شیمیایی هستند؛ که توسط گیاهان و حیوانات به کار میروند تا پروتئین لازم برای حیات آنها را تولید کنند. از حدود 20 نوع اسید آمینه که به صورت طبیعی به دست میآیند، دو نوع آنها برای تولید آسپارتام به کار میرود: اسید آسپارتیک و فنیلآلانین. اگرچه اجزای تشکیل دهنده آسپارتام در طبیعت به تنهایی یافت میشوند اما خود آسپارتام در طبیعت نیست و به دست بشر تولید میشود. آسپارتام، به دو روش «تخمیر» و «ترکیب شیمیایی» قابل تولید است.[2]
جستارهای وابسته
منابع
- تارنمای آفتاب
- «اسپارتام: دشمن یا دوست؟!». همشهری آنلاین. ۲۰۰۷-۰۲-۰۸. دریافتشده در ۲۰۲۰-۰۵-۱۹.