آفریدگان پرومتئوس
آفریدگان پرومِتِئوس (آلمانی: Die Geschöpfe des Prometheus) اپوس ۴۳، یک بالت اثر لودویک فان بتهوون است که در سال ۱۸۰۱، به دنبال یک لیبرتو که توسط «سالواتوره ویگانو»[persian-alpha 1] (طراح رقص و آهنگساز ایتالیایی) نوشته شدهبود، ساخته شدهاست. این باله در ۲۸ مارس ۱۸۰۱ در سالن بورگتئاتر در وین به نمایش درآمد و ۲۸ اجرا داشت. همچنین این اثر در ۱۴ ژوئن ۱۸۰۸، در «تاتر پارک»[persian-alpha 2] نیویورک به نمایش درآمد که یکی از اولین آثار کاملِ بتهوون است که در ایالات متحده آمریکا اجرا شد. همچنین این اثر تنها باله از ساختههای بتهوون است.
آفریدگان پرومتئوس | |
---|---|
اثر: لودویگ فان بتهوون | |
شمارهٔ اثر | اُپوس ۴۳ |
سبک | دورهٔ کلاسیک |
شکل | بالت |
آفرینش | ۱۸۰۱ وین –۱۸۰۱: |
اجرا | ۲۸ مارس ۱۸۰۱ وین : |
موومانها | ۲ پرده (یک اورتور + ۱۶ قطعه) |
سازبندی | ارکسترال |
نخستین اجرا | |
مکان | سالن بورگتئاتر، وین |
تاریخچه
سالواتوره ویگانو تعهد داشت اثری را برای اجرا در حضور ماریا ترزا شهبانوی اتریش در «تاتر وین» ارایه دهد و از موضوعی بهنام پرومتئوس بهعنوان تمثیل استفاده کند. از آنجا که وی برای این اثر و اجرای آن اهمیت زیادی قائل بود، تصمیم گرفت از بتهوون بخواهد که به جای او این طرح را آهنگسازی کند.[1] بتهوون این کار را پذیرفت و آنرا در دو پرده تصنیف کرد، به گونهای که شامل یک اورتور، پانزده قطعه و یک فینال است.[2]
طرح باله
این باله تمثیلی از داستانی افسانهای بهنام پرومتئوس است که برای آفرینش انسان از گل، آتش را از زئوس دزدیدهاست. پرومتئوس بشر را در جهل میدید و میخواست ایدههای علمی و هنری خود را به انسانها معرفی کند و این امر با افکار بتهوون همخوانی داشت که حامی عصر روشنگری در آن زمان بود. پرومتئوس دو مجسمه ساخت و با آتشی که ربوده بود، به آنها جان داد. او آفریدگان خود را به آپولون خدای هنر معرفی کرد و آنان را نزد وی فرستاد تا زیباییشناسی و فنون هنری را به آنها بیاموزد. همچنین به آریون و اورفئوس برای آموزش موسیقی، به ملپومنه و تالیا برای آموزش تراژدی و کمدی فرمان داد که این کار را انجام دهند. سپس آنان با ترپسیکور ملاقات میکنند تا با رقص روستایی همراه با پن آشنا شوند و در ادامه، دیونیسوس به آنها رقص قهرمانانه میآموزد. اما سرانجام با دستور زئوس، پرومتئوس به جرم سرقت آتش محکوم و در کوه قاف زنجیر شد و سرانجام عقابی قلب او را درید.[3][4]
محتوا و قطعات
بتهوون برای این افسانه یک اورتور و ۱۶ قطعه تصنیف کرده که اورتور آن از معروفیت بیشتری برخوردار است. این اورتور را به سبک ایتالیایی بیشتر نزدیک میدانند و آن را به آثار روسینی تشبیه میکنند و این در حالی است که هنگام خلق این اثر توسط بتهوون، روسینی فقط ۸ سال داشت.[5] به گفتهٔ «لوئیز لاکوود»[persian-alpha 7] (موسیقیدان و بتهوونشناس آمریکایی)، موسیقی بتهوون برای این باله «آسانتر و سبکتر از دیگر موسیقیهای سالنِ کنسرت است».[6] به همین دلیل این اثر در سالهای ۱۸۰۱ و ۱۸۰۲ بارها اجرا شد و بتهوون را بر آن داشت تا با عجله به انتشار یک تنظیم جدید از آن برای پیانو بپردازد تا از محبوبیت اولیهٔ این اثر بیشترین بهره را ببرد.[7] بتهوون بعدها موومان چهارم از سمفونی شماره ۳ و «واریاسیونهای قهرمانانه»[persian-alpha 8] برای پیانو را بر اساس تم اصلی یکی از شمارههای این باله (شماره ۱۶)، بنا کرد.[6]
نمایشِ باله شامل دو پرده است که پس از اورتور و مقدمه، این شمارهها اجرا میشوند که پردۀ اول شامل ۳ شماره است:[8]
پردۀ دوم شامل ۱۳ شمارهٔ دیگر است:
- ماستوسو - آندانته
- آداجیو - آندانته کواسی آلگرتو
- اون پوکو آداجیو - آلگرو
- گراوِ
- آلگرو کن بریو - پِرِستو
- آداجیو - آلگرو مولتو
- پاستورال
- آندانته
- ماستوسو
- آلگرو
- آندانته - آداجیو
- آنداتینو - آداجیو
- فینال
این باله مستلزمِ استفاده از چنگ و کرباست در میان سازهای ارکسترال است، سازهایی که بتهوون بهندرت برای آنها پارتیتور مینوشت.[9]
یادداشت
- Salvatore Viganò
- Park Theatre
- Carl Traugott Riedel
- Leila Storch
- William McColl
- Anita Cummings
- Lewis Lockwood
- Eroica Variations
پانویس
- https://cso.org/uploadedFiles/1_Tickets_and_Events/Program_Notes/ProgramNotes_Beethoven_Prometheus.pdf
- حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۳.
- حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۳.
- "Beethoven: The Creatures of Prometheus". Hyperion Records. Retrieved 2020-01-25.
- حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۳.
- Lockwood, Lewis. Beethoven: The Music and the Life, pp. 149-150 (W. W. Norton & Company, 2005).
- Cooper 2008, pp. ۹۸–۱۰۳.
- “Ludwig Van Beethoven (1770–1827), The Creatures of Prometheus, Ballet Op. 43, Melbourne Symphony Orchestra, Michael Halasz”, back cover (1995).
- LVBeethoven.com
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «The Creatures of Prometheus». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰.
- حسنی، سعدی (۱۳۶۳). تفسیر موسیقی. ۱ و ۲. تهران: انتشارات صفیعلیشاه.
- Cooper, Barry (2008). Beethoven. Oxford University Press US. ISBN 978-0-19-531331-4.
پیوند به بیرون
- آفریدگان پرومتئوس: نُتنوشتها در پروژه بینالمللی کتابخانه نتهای موسیقی (IMSLP)
- "Overture to The Creatures of Prometheus". The Kennedy Center. 30 September 2012. Retrieved 11 December 2013.