آکیتو
آکیتو یا آکیتوم(سومری: EZEN Á.KI.TUM EZEN Á.KI.TUM EZEN Á.KI.TUM , akiti-inkekinku , Á.KI.TI. ŠE.GUR₁₀.KU₅ Á.KI.TI. ŠE.GUR₁₀.KU₅ Á.KI.TI. ŠE.GUR₁₀.KU₅ Á.KI.TI. ŠE.GUR₁₀.KU₅ Á.KI.TI. ŠE.GUR₁₀.KU₅، lit. "برداشت جو"، akiti-unununum , lit. "کاشت جو"؛ اکدی: akitu یا rêš-šattim، "آغاز سال") یک جشنواره بهاری در بینالنهرین باستان بود. جشنواره آکیتو بابلی نقش مهمی در توسعه نظریههای دین، اسطوره و آیین داشتهاست، اما هدف از برگزاری این جشن همچنان برای مورخان دین و آشورشناسان محل مباحثه است.[1]
این نام از کلمهٔ سومری که برای گیاه «جو» استفاده میشود، گرفته شدهاست. در ابتدا دو جشن در آغاز هر یک از دو نیم سال تقویم سومری، یکی به هنگام آغاز کاشت جو در پاییز و دیگری به هنگام آغاز برداشت جو در بهار گرفته میشد. در آیین بابلی این جشن به پیروزی مردوک بر تیامات اختصاص یافتهاست.
آکیتو بابلی
جشن بابلی بهطور سنتی از چهارم نیسان[2] آغاز میشد و همه مردم شهر در آن شزکت میکردند، از جمله ویولو (طبقه ممتاز)، موسکنا (طبقه متوسط)، واردو (طبقه پایین)، کاهن اعظم و پادشاه.[3]
روز اول تا روز سوم
کاهن اسگیله (پرستشگاه مردوک) با سایر کاهنان دعاهای غمناک میخواند و مردم با دعاهای یکسان و غمناک که نشانگر ترس انسان از ناشناختهها بود، پاسخ میدادند. این ترس از ناشناختهها توضیح میدهد که چرا کاهن اعظم هر روز به اسگیله میرفت و از مردوک طلب بخشش مردوک میکرد تا بابل، شهر مقدس خود را محافظت کند و به شهر نعمت ارزانی دارد. این دعا "راز اوسگیله" خوانده میشد و بدین شکل است: "پروردگارا، که در غضب بیهمتایی، پروردگارا، ای پادشاه بخشنده، ای مالک سرزمینها، که خدایان بزرگ را نجات دادی، ای پروردگاری که قدرتمندان را با نگاهی فرو میریزی، ای پادشاه پادشاهان، ای نور مردمان، ای پروردگار رقم زنندهٔ سرنوشتها، بابل تختگاه تو است و بورسیپا تاج تو، آسمانهای برای توست و در آغوش تو نیرو میگیرند. . . . نگاه تو به آنان زینت میبخشد و آنان را وادار میسازد تا نور را ببینند به قدرت تو ایمان آورند. ای پروردگار سرزمینها، ای نور ایگگی، که نعمتها را ارزانی میداری، کیست که به قدرت تو ایمان نداشته باشد؟ کیست که از عظمت تو نگویدو حکومت تو را تحسین نکند؟ ای پروردگار سرزمینها، که در اودول زندگی میکنی، ای کسی که دست افتادگان را میگیری، به شهر خود، بابل، ترحم کن. به معبد خود اسگیله نگاهی بیفکن و به کسانی که در بابل ساکن هستند، آزادی عطا کن!"[4] در روز سوم، هنرمندان مخصوصی دو عروسک از چوب، طلا و سنگهای قیمتی میساختند و به آنان لباس قرمز میپوشاندند. این عروسکها کنار گذاشته میشدند و در روز ششم مورد استفاده قرار میگرفتند[5]
روز چهارم
همان آداب و رسوم مانند سه روز گذشته دنبال میشد. پیش از طلوع آفتاب، کاهنان به دنبال گروه ستارگان مقدس IKU ("اسب بالدار") میگشتند. در طول روز، انوما الیش، حماسهٔ آفرینش، تلاوت میشد. انوما الیش به احتمال زیاد قدیمیترین داستان مربوط به تولد خدایان، خلقت جهان و آدمیان است. سپس توضیح میدهد که چگونه پس از پیروزی مردوک بر تیامات، همه خدایان با او متحد شدند. تلاوت این حماسه سرآغاز مقدمات تسلیم پادشاه بابل در برابر مردوک در روز پنجم آکیتو در نظر گرفته شدهاست. در طول شب نمایشی اجرا میشد که در آن مردوک ستایش میشد.
روز پنجم
تسلیم پادشاه بابل در برابر مردوک. پادشاه به همراه کاهنان وارد اسیگله میشد، آنان همه به محراب، جایی که کاهن اعظم اسیگله در نقش مردوک ظاهر میشد، نزدیک میشدند. سپس کاهن اعظم به سمت پادشاه میرفت و شروع به گرفتن جواهرات، عصای سلطنتی و حتی تاج او میکرد. پادشاه را به سختی سیلی میزد تا سرانجام در برابر محراب زانو بزند و شروع به دعا کند و از مردوک طلب بخشش نموده و تسلیم او شود: «ای پروردگار عالم من گناه نکردهام و به هیچ وجه از قدرت آسمانی شما غافل نشدهام». . . سپس کاهن در نقش مردوک میگفت: «از آنچه مردوک گفتهاست نترسید، زیرا او دعاهای شما را حواهد شنید، قدرت شما را گسترش خواهد داد و عظمت سلطنت شما را افزایش خواهد داد». از بین بردن تمام اموال دنیوی نمادی از تسلیم پادشاه به مردوک است. پس از این، پادشاه میایستاد و کاهن جواهرات، عصای سلطنتی و تاج وی را برمیگرداند، سپس دوباره او را به سختی سیلی میزد تا حدی که اشک بریزد، زیرا این امر نشانگر تسلیم بیشتر در برابر مردوک و احترام به قدرت او بود. هنگامی که کاهن تاج را به پادشاه برمیگرداند، بدان معنی است که قدرت وی توسط مردوک تجدید شدهاست، بنابراین آوریل نه تنها احیای طبیعت و زندگی بلکه احیای دولت نیز هست؛ بنابراین، این مراسم بزرگترین و ترسناکترین شخصیتهای آن زمان را تسلیم بزرگترین خدای میکرد تا لحظه ای فروتنانه با همه مردم زندگی کنند و برای اثبات ایمان خود در پیشگاه خداوند، همراه مردم دعا کنند. به دنبال حضور در خانه دنیوی خود بابل و تجدید قدرت پادشاه بابل، مردوک در اتمنانکی (زیگورات یا برج تشکیل شده از هفت طبقه که در تورات به برج بابل معروف است) که محل سکونت مردوک بود یا در معبد اسیگله (در تورات خدا در «کوه» سکونت میکند. مزامیر ۷۴: ۲) باقی میماند. در طی این روز مطابق سنت آکیتو، مردوک وارد خانه خود میشود و از حضور خدایان شیطانی که با او میجنگند شگفت زده میگردد، سپس وی توسط تیامات، هیولا آشوب و الهه اقیانوس زندانی میشود و منتظر رسیدن پسرش، خدای نبو میماند تا او را از «شر» نجات دهد و جلال وی را بازگرداند.
روز ششم
قبل از رسیدن خدایان، روز پرهیاهو میشود. عروسکهایی که در روز سوم ساخته شده بودند سوزانده میشوند و نبردی نیز انجام میشود. این هیاهو حاکی از آن است که بدون مردوک، شهر در هرج و مرج مداوم قرار خواهد گرفت.[6] خدای نبو در قایق به همراه دستیارانش که خدایان شجاع نیپور، ارووک، کیش و اریدو (شهرهای بابل باستان) هستن، سر میرسد. خدایان همراه نبو با مجسمههایی نمایش داده میشوند که بر روی قایقهایی که مخصوص این مناسبت ساخته شدهاند، قرار گرفتهاند. در اینجا تعداد زیادی از مردم به دنبال پادشاه به سمت اسیگیله که مردوک در آنجا زندانی است میروند و چنین میخوانند: «این همان کسی است که از راه دور برای بازگرداندن شکوه پدر زندانی ما آمدهاست».
روز هفتم
در روز سوم حبس، نبو مردوک را آزاد میکند. خدایان شیطانی هنگام ورود او به خانه، دروازه بزرگی را پشت سرش بستهاند. مردوک تا رسیدن نبو میجنگد و دروازه عظیم شکسته میشود و نبرد بین دو گروه ادامه مییابد، تا زمانی که نابو پیروز شود و مردوک را آزاد کند.
روز هشتم
هنگامی که مردوک آزاد میشود، تندیس خدایان در تالار سرنوشت "Ubshu-Ukkina" جمع میشود تا برای سرنوشت او تصمیم گرفته شود. در آنجا تصمیم گرفته میشود که همه به نیروی خدایان بپیوندند و به مردوک عطا شوند. در اینجا، پادشاه از همه خدایان درخواست میکند تا مردوک را حمایت کنند و این سنت نشانگر آن بود که تمام خدایان تسلیم مردوک هستند و مقام وی بینظیر است.
روز نهم
راهپیمایی پیروزی به سمت "خانه آکیتو" که در آن جشن پیروزی مردوک در آغاز آفرینش بر اژدها تیامات (الهه آبهای زیرین) برگزار میشود. خانه آکیتو که آشوریان نینوا آن را "Bet Ekribi" ("خانه دعاهاً به زبان قدیمی آشوری) میخواندند، در حدود ۲۰۰ متری بیرون از دیوارهای شهر بود. در آنجا درختان به شکل شگفتانگیزی آراسته شده و به دقت آبیاری شده بودند تا احترام به خدای یکتایی را که زندگی را به طبیعت عطا کرده، تداعی سازند. بودند. راهپیمایی پیروزی روشی برای ابراز شادی از تجدید قدرت مردوک (آشور) و از بین بردن نیروهای شیطانی بود که تقریباً در آغاز زندگی را کنترل میکردند.
روز دهم
با رسیدن به "Bet Akitu"، مردوک شروع به جشن گرفتن با هر دو خدایان آسمانی و ریرزمینی میکند (مجسمههای خدایان در اطراف یک میز عظیم مانند یک عید قرار گرفتهاند) سپس مردوک شب هنگام به شهر بازمیگردد و ازدواج خود با الهه "ایشتار" را جشن میگیرد که زمین و آسمان با هم متحد میگردند و همانطور که خدایان با هم متحد میشوند، این اتحاد بر روی زمین نیز تحقق مییابد. بدین ترتیب پادشاه از طریق ازدواج با بالاترین کاهنه اسگیله، این اتحاد را به نمایش میگذارذ و هر دو در تخت سلطنت مینشینند و اشعار خاصی را به این مناسبت تلاوت میکنند. این عشق زندگی را پدیدمیآورد.
روز یازدهم
خدایان با همراهی پروردگار خود مردوک برمی گردند تا دوباره در سالن سرنوشت "Upshu Ukkina" دیدار کنند، جایی که برای اولین بار در روز هشتم ملاقات کردند، این بار آنان در رابطه با سرنوشت مردم مردوک تصمیم خواهند گرفت. در فلسفه باستانی آشور، مادامی که انسان به خدایان تا زمان مرگ خود خدمت کند، خلقت بهطور کلی میثاقی بین آسمان و زمین در نظر گرفته میشد؛ بنابراین، خوشبختی خدایان کامل نیست، مگر اینکه انسانها نیز خوشحال باشند؛ بنابراین به شرط اینکه انسان به خدایان خدمت کند، سعادت حاصل خواهد شد؛ لذا مردوک و خدایان عهد خود را با بابل تجدید میکنند و قول چرخه دیگری از فصول را به شهر میدهند. پس از تصمیمگیری در رابطه با سرنوشت بشر، مردوک به آسمان بازمیگردد.[6]
روز دوازدهم
آخرین روز آکیتو. خدایان به معبد مردوک بازمیگردند (مجسمهها به معبد بازمیگردند) و زندگی روزمره در بابل، نینوا و بقیه شهرهای آشوری از سر گرفته میشود. مردم شروع به شخم زدن و آماده شدن برای چرخه دیگری از فصول میکنند.
میراث
این جشن همچنین در امپراتوری آشوری نو که به دنبال تخریب بابل پدید آمد، وجود داشت. پادشاه سناخریب در سال ۶۸۳ پیش از میلاد «خانه آکیتو» را در خارج از دیوارهای آشور بنا کرد. خانه آکیتو دیگری در خارج از نینوا ساخته شد.[7] جشن آکیتو در سرتاسر امپراتوری سلوکی[8] ادامه یافت و در دوره امپراتوری روم نیز تداوم یافت. در آغاز قرن ۳ میلادی، هنوز به افتخار خدای الاگابال در امسای سوریه جشن گرفته میشد. امپراتور روم هلیوگابال (R. 218-222)، که سوری الاصل بود، حتی این جشنواره را در ایتالیا (هرودین،تاریخ روم، ۵٫۶) معرفی کرد.
جشن ایرانی ۲۱ مارس، نوروز "روز جدید [سال]" در آسیای غربی، آسیای مرکزی، قفقاز، حوضه دریای سیاه و بالکان برگزار میشود.
خاب نیسان نام جشنواره بهار در بین آشوریان است. این جشنواره در تاریخ ۱ آوریل مطابق با شروع تقویم آشوریان برگزار میشود.[9]
جستارهای وابسته
- آیین باستان بینالنهرین
- دین بابلی
- Katabasis # سفر به عالم اموات
- تموز
منابع
- The Babylonian Akitu Festival: Rectifying the King or Renewing the Cosmos? (n.d.): n. pag. Web.
- https://www.livius.org/articles/religion/akitu/
- The Babylonian Akitu Festival by Svend Aage Pallis Review by: S. S.The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, No. 4 (Oct. , 1927), pp. 895-897.
- "The Akitu-Festival - Www.GatewaysToBabylon.com." The Akitu-Festival - Www.GatewaysToBabylon.com. N.p. , n.d. Web.
- Gard, Carolyn. "Akitu The Babylonian New Year's Festival." Calliope 11.3 (2000): 36. MAS Ultra - School Edition.
- "Middle Eastern religion". Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online. Encyclopædia Britannica Inc. , 2014. Web.
- Ali Yaseen Ahmad and A. Kirk Grayson, Sennacherib in the Akitu House, Iraq, Vol. 61, (1999), pp. 187-189; Simo Parpola, Neo-Assyrian Treaties from the Royal Archives of Nineveh, Journal of Cuneiform Studies, Vol. 39, No. 2 (Autumn, 1987), pp. 161-189
- S. M. Sherwin-White, Ritual for a Seleucid King at Babylon? The Journal of Hellenic Studies, Vol. 103, (1983), pp. 156-159
- William Ricketts Cooper. "An Archaic Dictionary: biographical, historical and mythological: from the Egyptian, Assyrian, and Etruscan monuments". Published by S. Bagster and Sons, 1876.
کتابشناسی - فهرست کتب
- جولی بید ماد (۲۰۰۴). جشنواره آکیتو: استمرار مذهبی و مشروعیت سلطنتی در بینالنهرین. Piscataway, NJ: Gorgias Press. شابک ۱-۵۹۳۳۳-۱۵۸-۴ .
- Svend A. Pallis (1926). جشنواره Akitu بابل، کپنهاگ.
- آبراهام ساکس (۱۹۶۹). "آئینهای آکادیان "، در: JB Pritchard , ANET، 3rd. چاپ. پرینستون، صص. ۳۳۱–۴.
- کارل وان در تورن (1990). "Het Babylonische Nieuwjaarsfeest" در ققنوس. بولتن van het Vooraziatisch-Egyptisch Genootschap Ex Oriente Lux 36/1، 10-29 لینک آنلاین.
- هاینریش زیمرن (۱۹۰۶)، زوم babylonischen Neujahrhfest , BVSGW، جلد. ۵۸، صص. ۱۲۶–۵۶؛ جلد ۷0 (1918)، پ. ۳، ۵۲ ص.
پیوند به بیرون
- جشنواره آکیتو در livius.org