اجاق گاز
اجاق گاز یا دیگدان گاز وسیله‌ای برای آشپزی است که از گاز قابل اشتعالی مانند گاز طبیعی، پروپان یا بوتان به عنوان سوخت استفاده می‌کند.[1] با آن که استفاده از اجاق گاز قدمت زیادی ندارد، ولی امروزه اجاق گاز یکی از ضروری‌ترین وسایل منازل است و زندگی بدون آن، به ویژه در شهرهای بزرگ با دشواری همراه است.[2] اجاق گاز هم چنین یکی از رئوس اصلی مثلث کار در آشپزخانه را تشکیل می‌دهد.
تاریخچه
اجاق‌های گاز از اوایل سده نوزدهم میلادی تولید شدند و بس از مدتی به تولید صنعتی و انبوه رسیدند.[1]
ریشه‌شناسی
واژه اجاق از زبان ترکی وارد زبان فارسی شده است. برابر فارسی این واژه دیگدان به معنای جای قرار دادن دیگ است که از فارسی میانه آمده‌است. واژه دیگدان به جای اجاق همچنان در فارسی افغانستان استفاده میشود.
اجزای اجاق گاز
به‌طور معمول، یک اجاق گاز فر دار امروزی، از این اجزاء تشکیل شده‌است. بدنه، عایق، چند راهه‌ها، شیرها، نازل‌ها، محفظه یا لوله‌های رابط، مشعل‌ها، شمعک (پیلوت)، ترموکوپل، فندک، ترموستات، درجه تنظیم حرارت، ساعت زنگ‌دار و جوجه گردان[3]
انواع اجاق گاز
اجاق گاز به سه دسته اجاق گاز رومیزی، اجاق گاز توکار یا صفحه‌ای و اجاق گاز مبله تقسیم میشود. در اجاق گاز صفحه‌ای، گاز و فر از هم جدا بوده و هر کدام باید جداگانه خریداری شوند، از اینرو تنوع بیشتری در انتخاب اجاق گاز و فر خواهیم داشت و نکته مثبت دیگر این که اجاق گاز توکار فضای کمتری را نسبت به اجاق گاز مبله اشغال می‌کند. اجاق گاز رومیزی ارزان‌ترین نوع اجاق گاز است؛ و بیشتر مناسب آشپزخانه‌هایی با پخت و پز کم یا شرکت‌ها می‌باشد.
کارکرد
گاز توسط شلنگ به اجاق متصل میشود. این گاز ابتدا به چند راهه می‌رسد که شیرها بر روی آن نصب شده‌اند. در صورت بازبودن شیر، گاز پس از عبور از شیر به نازل رسیده و به داخل لوله‌های رابط تزریق میشود. از آنجا که نازل اندکی با لوله رابط فاصله دارد، هوا نیز همراه با گاز به داخل لوله‌های رابط کشیده میشود. مخلوط هوا و گاز در مشعل و در مجاورت شعله پیلوت، محترق می‌شوند.[3]
در تاریخ 15 دی ماه سال 1399 در شهرستان اهواز اجاق گاز مصطفی خنجرنقی توسط برادرش بدون اطلاع وی از خانه بیرون برده شد که گفته میشود برای تهیه ی ماهی و کیک های سفارشی اینکار را انجام داده اند.
بهداشت
اجاق‌های گاز، دردسرهای ناشی از ساعت‌ها آشپزی در مقابل آتش و دود در روش‌های قدیمی‌تر را کم نموده‌اند.[2] با این وجود، برخی محققان بر این اعتقادند که آشپزی با اجاق گاز، بخارات و سموم سرطان‌زای بیشتری را تولید می‌کند و خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را افزایش می‌دهد.[4]
منابع
- Wikipedia, the free encyclopedia →Gas stove (بازدید: ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰)
- «پخت‌وپز روی آتش مدرن». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اوت ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰.
- «کامل ترین راهنما برای انتخاب اجاق گاز». سایت تصویر صنعت لوازم الکترونیک. دریافت‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۰.
- «آشپزی با اجاق‌های گازی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد». آفتاب. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۰.
پیوند به بیرون
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ اجاق گاز موجود است. |
| انواع |
|  | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| زیرساختها |
| |||||||
| کاربردها |
| |||||||