اردوکشی نادرشاه به میان‌رودان
اردوکشی نادرشاه به میان‌رودان در ۱۷۳۲–۱۷۳۳ میلادی یک عملیات نظامی به رهبری نادر در آخرین سال‌های حکومت صفوی بود. پس از اردوکشی ناموفق شاه تهماسپ دوم به غرب ایران و شکست در برابر عثمانیان، نادر وی را از پادشاهی ایران خلع کرد و پسر خردسالش، عباس سوم را بر تخت نشاند. با شکست شاه تهامسپ در نبرد با عثمانی، نفوذ قسطنطنیه در قفقاز افزایش یافته بود و نادر حالا برای تضعیف آنان، تصمیم به لشکرکشی به عراق گرفت و بدین گونه جنگ میان ایران و عثمانی از سر گرفته شد.
| اردوکشی به میان‌رودان | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از جنگ ایران و عثمانی (۱۷۳۰-۱۷۳۵) و جنگ‌های نادری | |||||||||
_-_Geographicus_-_TurkeyAsia-m-1849.jpg.webp) نقشه‌ای از مرزهای شرقی امپراتوری عثمانی | |||||||||
| |||||||||
| طرفین درگیر | |||||||||
 ایران |
.svg.png.webp){kind=small} امپراتوری عثمانی | ||||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||||
| نادر |
توپال عثمان پاشا † احمد پاشا | ||||||||
| قوا | |||||||||
| ۱۰۰٬۰۰۰+ | ۱۰۰٬۰۰۰+ | ||||||||
| تلفات | |||||||||
|
بغداد: نامشخص سامرا: ~۳۰٬۰۰۰ کرکوک: کم‌تر از دشمن |
بغداد: ~۶۰٬۰۰۰ غیرنظامی سامرا: ۲۰٬۰۰۰ کرکوک: ۲۰٬۰۰۰ | ||||||||
نادر با وجود پیروزی‌هایی که در نبردهای خود در جریان این اردوکشی داشت، به خصوص در نبرد آق‌دربند که ارتش عثمانی را به کل از بین برد، اما نتوانست به یک پیروزی نهایی در جنگ دست پیدا کند. گرچه ورود به بغداد ناتمام ماند، اما تلاش‌های ایران برای فتح شهر در سال‌های بعد و تا پایان دوران نادر ادامه پیدا کرد. اردوکشی نادر به قفقاز که دو سال پس از این اتفاق روی داد، در نهایت با پیروزی نهایی ایران در این جنگ و بیرون راندن عثمانیان از تمامی سرزمین‌های ایرانِ صفوی انجامید. با این حال نادر به دلیل قیام فزاینده ای در جنوب فارس که نیاز به توجه فوری وی داشت، نتوانست فتح چشمگیر خود را دنبال کند؛ بنابراین، بغداد باز هم از افتادن به دست فارسی نجات یافت. این مبارزات انتخاباتی در مورد سرنوشت جنگ تصمیم نگرفت، اما صحنه ای برای مبارزات نادر برای قفقاز در سال ۱۷۳۵ تعیین کرد که در آن با شکست تکان دهنده عثمانی‌ها در باغاوارد، استانبول به زانو درآمد.
جستارهای وابسته
منابع
- Moghtader, Gholam-Hussein(2008). The Great Batlles of Nader Shah, Donyaye Ketab
- Axworthy, Michael(2009). The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant, I. B. Tauris
- Ghafouri, Ali(2008). History of Iran's wars: from the Medes to now, Etela'at Publishing