المپیادهای علمی ایران
المپیادهای علمی دانش آموزی، به آزمونی اطلاق می‌شود که هر ساله در سطح دانش‌آموزان دبیرستانی در کشور برگزار می‌شود. هدف از برگزاری این آزمون، شکوفایی استعداد دانش آموزان ایرانی و در نهایت انتخاب تیمی چند نفره برای شرکت در المپیادهای علمی بین‌المللی است. در حال حاضر، المپیادهای ادبی و علمی دانش آموزی در کشور در ۹ رشته ادبی، ریاضی، فیزیک، زیست‌شناسی، سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی، شیمی، نانو تکنولوژی، کامپیوتر، نجوم و اخترفیزیک و جغرافیا و تفکر و کارآفرینی و علوم زمین برگزار می‌شود.
در حال حاضر نهاد برگزاری این رقابت علمی در ایران مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش‌پژوهان جوان است که زیر نظر وزارت آموزش و پرورش اداره می‌شود. رئیس فعلی این مرکز، الهام یاوری، معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس باشگاه دانش‌پژوهان جوان، امید نقشینه است.
هدف از برگزاری این مسابقات، ایجاد روحیه نشاط و نو آوری برای جوانان و همچنین ارتقای سطح علمی کشور می‌باشد. به نفرات برگزیده در هر رشته که در سطح کشور در زمینه‌های درسی خود، مقام اول را کسب کنند، امتیازاتی همچون استخدام در یکی از دستگاه‌های دولتی استان، راه‌یابی به دانشگاه سراسری بدون شرکت در آزمون، امکان شرکت در المپیاد جهانی همان رشته، امکان استفاده از بورسیه تحصیلی داده می‌گردد که همگی زیر نظر آموزش و پرورش می‌باشد.
شرایط شرکت در المپیاد
شرایط و ضوابط شرکت در المپیادهای علمی دانش آموزی، هر ساله از سوی وب سایت رسمی باشگاه دانش پژوهان جوان به نشانی www.ysc.ac.ir ارائه می‌شود. هزینه شرکت در آزمون در سال ۱۳۹۲ برابر ده هزار تومان به ازای هر درس بود. در سال ۱۳۹۴ این مقدار به بیست هزارو پانصد تومان افزایش یافت و در سال ۱۳۹۷ به بیست و پنج هزار تومان و در سال ۱۳۹۸ به سی هزار تومان به ازای هر درس افزایش یافته‌است. در سال 1399نیز هزینه ثبت نام به چهل هزار تومان افزایش یافته است.
| ردیف | سال | هزینه (هزارتومان) | |
|---|---|---|---|
| ۱ | ۱۳۹۲ | ۱۰ | |
| ۲ | ۱۳۹۴ | ۲۰٫۵ | |
| ۳ | ۱۳۹۸ | ۳۰ | |
| 4 | 1399 | 40 |
مراحل المپیاد
هر المپیاد، از شروع تا انتخاب تیم ملی، شامل چهار مرحله یا بیشتر است. در مرحله اول که حدود بهمن ماه هر سال برگزار می‌شود و حدود ۱۰۰هزار نفر شرکت‌کننده دارد و از این تعداد حدود هزار نفر پذیرفته می‌شوند. تنها پذیرفته شدگان مرحله اول می‌توانند در مرحله دوم شرکت کنند.
در مرحله دوم هر سال نیز، حدود ۴۰ نفر در هر المپیاد برگزیده می‌شوند و برای آن‌ها دوره‌ای در طول تابستان برگزار می‌شود. در طی دوره تابستانی و در انتهای آن تعدادی آزمون برگزار می‌شود. با توجه به نمره امتحانات دوره به دانش‌پژوهان مدال‌های طلا، نقره یا برنز اهدا می‌شود. دارندگان مدال طلا در دورهٔ دیگری که معمولاً در نیمهٔ دوم همان سال برگزار می‌شود شرکت می‌کنند. پس از پایان دوره طلا آزمون‌های انتخاب تیم برگزار می‌شود که از میان آن‌ها اعضای تیم ملی جمهوری اسلامی ایران جهت اعزام به المپیادهای جهانی برگزیده می‌شوند.
فهرست المپیادها
- المپیاد فیزیک
- المپیاد شیمی
- المپیاد کامپیوتر
- المپیاد کامپیوتر
- المپیاد ریاضی
- المپیاد نانو
- المپیاد جهانی Brain Bee
- المپیاد زیست
- المپیاد سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی
- المپیاد نجوم
- المپیاد ادبی
- المپیاد علوم زمین[1]
- المپیاد جغرافیا
- المپیاد اقتصاد
- المپیاد سواد رسانه ای
- المپیاد تفکر و کارآفرینی
شیوه مدال دهی
طی مرحله سوم، در کنار کلاس‌ها آزمون‌هایی نیز برگزار می‌شود. حدود یک سوم دانش آموزان که نمره بالاتری گرفته باشند مدال طلا، کمی بیشتر از افرادی که مدال طلا گرفته‌اند، نقره و بقیه برنز می‌گیرند. در صورتی که نمره فردی هفتاد درصد پایین‌تر از کف نمرات باشد، از مدال محروم می‌شود و صرفاً دیپلم افتخار می‌گیرد.
تیم جهانی
برای انتخاب دانش آموزان اعزامی به المپیاد جهانی، آزمون‌های دیگری از دارندگان مدال طلا گرفته می‌شود. رتبه‌های برتر به المپیادهای بین‌المللی راه پیدا می‌کنند.
امتیازها
تمامی دارندگان مدال نخبه حساب می‌شوند و از مزایای بنیاد نخبگان بهره می‌برند. البته مزیای آن‌ها بسته به مدال تفاوت دارد. تمامی آن‌ها می‌توانند همچون دیگر نخبگان از طرح بنیاد نخبگان برای خدمت سربازی استفاده کنند.
مدال‌های طلا برخی از کنکور سراسری معاف هستند. مدال‌های نقره و برنز هم 15 درصد سهمیه در کنکور سراسری دارند (برای گروه های پزشکی 10 درصد) . (تسهیلات ورود به دانشگاه ممکن است هرسال تغییراتی داشته باشد)