اوپانیشادهای موکیه

اوپانیشادهای موکیه (انگلیسی: Mukhya Upanishads‎) یا اوپانیشادهای اصلی معروف‌ترین و مهم‌ترین اوپانیشادهای آیین هندو هستند. برخی محققان ده اوپانیشاد را با عنوان موکیه‌های اصلی دسته‌بندی می‌کنند، ولی نظر غالب محققان بر ۱۲ یا ۱۳ اوپانیشاد موکیه اصلی است.

صفحه‌ای از یک نسخهٔ خطی اوپانیشاد ایشا

هر یک از اوپانیشادهای اصلی را می‌توان با یکی از مکاتب تفسیر یکی از چهار ودا (شاکهاها) مرتبط دانست.[1] گفته می‌شود که شاکهاهای بسیار وجود داشته‌اند که تنها کسری از آنها باقی مانده‌است. در قیاس با اوپانیشادهای اصلی، اوپانیشادهای جدید ارتباطی با متون اصیل ودایی ندارند، فلاسفهٔ مهم ویدانته بر آنها شرحی ننوشته‌اند، و زبان آنها با زبان اوپانیشادهای اصلی متفاوت است، رسمی‌تر است و مکنونات کمتری دارد، و درنتیجه خواندن و درک آن‌ها برای خوانندهٔ امروزی سهل‌تر است.[2]

رابطهٔ بین اوپانیشادها و شاکهاهای ودایی
ودانسخشاکهااوپانیشاد اصلی
ودای ریگتنها یک نسخهشاکالااوپانیشاد آیتریه
ودای ساماتنها یک نسخهکائوتومااوپانیشاد چاندوگیه
جایمینیااوپانیشاد کنه
رانایانیه
ودای یجورودای کریشنا یجورکتهاوپانیشاد کته
تیتریهاوپانیشاد تیتریه
میتری
هیرانیاکشی (کاپیشتاهالا)
کته‌که
ودای شوکله یجورواجاسانیی مادهیاندینااوپانیشاد ایشا و اوپانیشاد بریهدآرنیکه
شاکهای کانوا
آرتاروادو نسخهشائوناکااوپانیشاد ماندوکیه و اوپانیشاد موندکه
پایپالادااوپانیشاد پرشنه

زمان‌شناسی

پاترین آلیول تاریخ‌شناسی ذیل را برای اوپانیشادهای نخستین (یا اوپانیشادهای اصلی) پیشنهاد می‌کند:[3][4]

جستارهای وابسته

منابع
  1. Joshi 1994, pp. ۹۰–۹۲.
  2. Heehs 2002, p. ۸۵.
  3. Olivelle 1998, pp. 12-13.
  5. Olivelle 1998, p. xxxvi.
  6. King 1995, p. ۵۲.
  7. Hindu religious text - Encyclopedia Britannica
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.