بازار قیصریه
بازار قیصریه بازاری است در بافت تاریخی اصفهان که عمدتاً به فعالیت فرش‌فروشان اختصاص دارد. سردر قیصریه، ورودی این بازار است. این بازار که با نام بازار سلطانی نیز خوانده می‌شود، از بزرگترین و مجلل‌ترین مرکز خرید و فروش در دوران صفویه بوده‌است و در سال ۱۰۲۹ هجری قمری (دوران صفویه) در شمال میدان تاریخی نقش جهان ایجاد گردید که این میدان را به میدان عتیق (کهنه) و اصفهان عصر سلجوقی مربوط می‌کند. این بنا در دوران صفویه از بازار قیصریه شهر لارستان واقع در استان فارس الگو برداری شده است.[1][2]
| بازار قیصریه و بازار چیت سازها | |
|---|---|
.jpg.webp) | |
| |
| نام | بازار قیصریه و بازار چیت سازها |
| کشور | ایران |
| استان | استان اصفهان |
| شهرستان | اصفهان |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | بازار |
| دیرینگی | دوره صفوی |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره صفوی |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۳۱۵ |
| تاریخ ثبت ملی | ۲۱ آبان ۱۳۱۷ |
ساختار بازار
ساختار بازار قیصریه در دو طبقه مرتفع ساخته شده که طبقه بالا به امور دفتری و بازرگانی اختصاص داشت و در طبقه پایین مغازه‌های اصناف گوناگون در کنار هم مستقر بوده‌اند که از این بازار بزرگ و مجلل بازارهای دیگری منشعب می‌شدند و برخی از آن‌ها هنوز هم فعال بوده و به مشاغل مختلف اختصاص دارند.[3]
بر روی سقف گنبدهایی تعبیه شده است و در انتهای گنبدها نورگیرهایی برای تأمین روشنایی و تهویه هوا در نظر گرفته شده است.[4]
راسته‌های بازار
برخی از راسته‌های این بازارها عبارت‌اند از:
- بازار عریان
- هارونیه
- نیم‌آورد گلشن
- مخلص
- سماورسازها
- مقصودبیک
مساجد قرارگرفته در بازار
در طول این شاهراه سرپوشیده و مسقّف که برخی از خارجیان آن را «نگارخانه سرپوشیده» نامیده‌اند عناصر مذهبی همچون مدرسه نیماور، مدرسه صدر، مسجد خیاط‌ها، مسجد نو، مسجد ذوالفقار، مسجد شیشه، مسجد جارچی و ده‌ها مسجد دیگر به فعالیت‌های مذهبی می‌پرداختند و بازرگانان و اصناف گوناگون در آن‌ها عبادت می‌کردند.
مدارس مذهبی قرارگرفته در بازار
مراکز فرهنگی مانند مدارس مذهبی هم به اعتبار و رونق بازار می‌افزودند. مدارسی همچون مدرسه کاسه گران، هارونیه، نیم آورد، جده بزرگ، جده کوچک، ملاعبدالله و … که با معماری خاص ایرانی ده‌ها سال است موضوع کتاب‌ها و رسالات و تحقیقات مهندسین و معماران و سیاحان گوناگون هستند.
سرا و تیمچه‌ها
نهادهای اقتصادی نیز از دیگر جاذبه‌هایی هستند که در بازارها وجود داشته‌اند. برخی از این نهادها که «تیمچه» و «سرا» نامیده می‌شوند هنوز نیز فعال هستند. مشهورترین این سراها عبارت‌اند از: سرای اردستانیها، سرای خانی، سرای آقا، سرای پادرخت سوخته، سرای میراسماعیل، سرای تالار، سرای خوانساری‌ها، سرای گلشن، سرای جارچی و سرای فخر.
این سراها به همراه کاروانسراهای متعدد و پررونق بازار اصفهان را به عنصری فعال تبدیل می‌کرده که سیاحان با اشتیاق از آن بازدید می‌کردند و با دقت در سفرنامه‌هایشان معرفی می‌نمودند.
نگارخانه
دویست سال قبل (با نام بازار خیاط‌ها).
در حال حاضر..jpg.webp)
نمایی از سردر قیصریه
منابع
- «قیصریه، بازاری به قدمت تاریخ اصفهان». خبرآنلاین. ۲۰۱۸-۰۹-۲۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۰۶.
- مهاجر، سولماز (۲۰۱۹-۰۹-۰۵). «بازار اصفهان؛ بازمانده شکوه دوران صفوی». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۰۶.
- «بازارها، شهرداری اصفهان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۷ ژوئن ۲۰۱۴.
- «معرفی بازار قیصریه اصفهان در ضلع شمالی میدان نقش جهان». دوستداران ایران.