بورس
بورس (به فرانسوی: Bourse) یا بهابازار به بازاری سازمان‌یافته گفته می‌شود که قیمت‌گذاری، خرید و فروش کالا، قرارداد آتی و اوراق بهادار در آن انجام می‌پذیرد.
| بازارهای مالی |
|---|
 |
| بازار اوراق قرضه |
| بازار سهام |
|
| دیگر بازارها |
|
بازار مشتقات
|
| فرابورس |
| معامله‌گر |
|
| حیطه‌های مرتبط |
بورس به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار طبقه‌بندی می‌شود. در بورس کالا، کالا و در بورس اوراق بهادار، سهام و اوراق قرضه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر چند کلمهٔ بورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار به‌کار گرفته می‌شود.
تاریخچه
به روایتی واژهٔ بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «واندر بورس» وام گرفته شده که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک می‌زیسته و صرافان شهر در مقابل خانهٔ او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها به کلیهٔ اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده‌اند.
سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر «انورس» بلژیک تأسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی هلند اولین شرکت سهامی به‌شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام «مسکووی» در روسیه ایجاد شد.
اولین بورس جهان در شهر آنورس بلژیک ایجاد شد .
انواع بورس
بورس کالا
بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معین صورت می‌گیرد و به‌طور منظم و دائم فعال است، بورس کالا نام دارد. در بورس کالا معمولاً مواد خام و مواد اولیه مورد معامله قرار می‌گیرد. هر بورسِ کالا را با نام همان کالایی که مورد معامله قرار می‌گیرد، نام‌گذاری می‌کنند. مثل بورس نفت یا بورس گندم.
بورس ارز
در بورس ارز، همان‌طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش پول‌های خارجی انجام می‌گیرد. این بورس در ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.
بورس اوراق بهادار
در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار می‌گیرد. در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به‌طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌شود، «بورس اوراق بهادار» می‌گویند.
بورس ایران
بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ و فرابورس ایران نیز در ۱۹ آبان ۱۳۸۷ افتتاح شد.
بورس ایران از عوامل زیر رنج می‌برد:
- تأثیرات سیاست‌های خارجی ایران در بورس
- وابستگی شدید واردات و صادرات ایران به حامیان سیاسی ایران
- مدیریت داخلی کشور در تناقض با فعالیت تولید داخلی
بورس مسکن
در بورس مسکن، همان‌طور که از نام آن مشخص است، کار خرید و فروش املاک و مستغلات انجام می‌گیرد. مراحل راه اندازی این بورس از سال ۱۳۹۹ در ایران آغاز شده است. بورس مسکن، پنجمین بورس در ایران است.
بازار بورس انرژی
بازار بورس انرژی از سال 91 شروع به فعالیت کرده است، در این بازار حامل‌های انرژی و اوراق بهادار بر پایه این حامل‌ها معامله می‌شود.
اهداف بورس انرژی ایجاد شفافیت در بازار، کشف قیمت دقیق حامل‌های انرژی و رفع انحصار است.
بازار بورس انرژی به دو بازار فیزیکی و مشتقه تقسیم می‌شود، افراد حقیقی از طریق بازار مشتقه می‌توانند اقدام به معامله کنند. امکان معامله در بازار فیزیکی بورس انرژی برای افراد حقیقی وجود ندارد.
تأثیرات بورس بر اقتصاد ملی ایران
بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه‌ای است که در آن سهام شرکت‌های خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید و فروش می‌شود و از سویی محلی برای جمع‌آوری پس‌انداز و نقدینگی بخش خصوصی به‌منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود را برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به‌کار انداخته و از سود آن برخوردار شوند. بورس از طریق جذب و به‌کار انداختن سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا می‌برد.
بورس بین عرضه‌کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار می‌کند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم می‌نماید. همچنین با قیمت‌گذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند.
بورس مردم را به پس‌انداز تشویق، و بدین‌وسیله باعث به‌کارگیری پس‌انداز مردم در فعالیت‌های اقتصادی می‌شود. بورس سرمایهٔ لازم برای اجرای پروژه‌های دولتی و خصوصی را فراهم می‌آورد. طبق آمار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویهٔ وجوه (سمات) تعداد افرادی که در ایران کد سهامداری (کد معاملاتی) دریافت کرده‌اند از ۹٫۶ میلیون نفر فراتر رفته‌است.[2]
ورود به بازار
معاملات سهام و کالا در بورس فقط از طریق دلال سهام که کارگزار نامیده می‌شود، امکان‌پذیر است. کارگزاران بورس شرکت‌هایی هستند که واسط بین سازمان بورس و معامله‌گر قرار می‌گیرند. این شرکت‌ها تحت مجوز بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. کارگزار در واقع واسط بین معامله‌گر و بازار بورس می‌باشد. افراد عادی جامعه نیز می‌توانند با دریافت کد معاملاتی از کارگزاری‌های رسمی، خرید و فروش سهام و اوراق بهادار را در بورس انجام دهند. امکان معاملات آنلاین سهام، پیگیری قیمت‌ها و سایر اطلاعات مورد نیاز تحلیل سهام از طریق اینترنت، باعث شده‌است رغبت بیشتری برای حضور در بورس در بین افراد ایجاد شود. همچنین باید توجه داشت که علاوه‌بر خرید مستقیم می‌توان با روش‌های غیر مستقیم نظیر صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری یا صندوق‌های قابل معامله در بورس یا قراردادهای سبدگردانی نیز در بازار سرمایهٔ ایران اقدام به خرید و فروش سهام نمود.
روش‌های معامله
بورس‌های معتبر دنیا
جستار های وابسته
اصطلاحات بورسی
- تحلیل تکنیکال
- تحلیل فاندامنتال (بنیادی)
- بازار اولیه
- فرابورس
- بازار مشتقه
- اختیار معامله
- کدال
- کدال 360
- بورس انرژی
- بورس کالا
- صندوق های سرمایه گذاری
- سبد سهام
- صورت‌های مالی
- سیگنال خرید و فروش
- نسبت ریسک به پاداش Risk/Reward
- نقشهٔ بازار
پانویس
- «بورس اوراق بهادار تهران». web.archive.org. ۲۰۱۳-۱۰-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۵.
- «تعداد سهام‌داران به ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار کد رسید». روزنامهٔ تعادل. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۷-۲۵.
- جانسون، اندرو (۱۳۹۷). معامله‌گری روزانه: به سرعت یک معامله گر شوید.
منابع
- ایمان حیدری نژاد، اقتصاد چیست؟، نشر نی، چاپ دوم، ۱۳۸۱
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ بورس موجود است. |
| اصطلاحات فنی |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| قوانین و مقررات |
| ||||
| بورسها |
| ||||
| نهادها و انجمنها |
| ||||
| افراد |
| ||||
| نشریات |
| ||||
| رسانهها |
| ||||
 درگاه بورس | |||||