خارگیل
خارگیل (نام علمی: Durio) (در متون طب سنتی دُریان، دوریان) میوهٔ گیاهی با نام علمی خارگیل سموری (Durio zibethinus) متعلق به تیرهٔ پنیرکیان (Malvaceae) و راستهٔ پنیرک‌سانان است که طول آن به سی سانتیمتر و قطر آن به پانزده سانتیمتر می‌رسد و وزن آن یک تا سه کیلوگرم است؛ شکل آن گرد و گاه کشیده و پوستهٔ آن پوشیده از خار و به رنگ سبزقهوه‌ای و رنگ گوشتهٔ آن زرد کمرنگ است و دارای بویی خاص و شدید (از نظر برخی مطبوع و برخی نامطبوع) است به طوری که در مالزی ورود آن به هواپیما و برخی هتل‌ها ممنوع شده است. این میوه بومی اندونزی و مالزی و برونئی است.
| خارگیل | |
|---|---|
 | |
| Durio kutejensis fruits, also known as durian merah | |
| آرایه‌شناسی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | رزیدها |
| راسته: | پنیرک‌سانان |
| تیره: | پنیرکیان |
| سرده: | Durio L. |
ارزش خوراکی
| مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۶۱۵ کیلوژول (۱۴۷ کیلوکالری) |
| کربوهیدرات‌ها | ۲۷٫۰۹ گرم |
| فیبر | ۳٫۸ گرم |
| چربی | ۵٫۳۳ گرم |
| پروتئین | ۱٫۴۷ گرم |
| آب | ۶۵ گرم |
| ویتامین آ | ۴۴ IU |
| ویتامین ب۱ (تیامین) | ۰٫۳۷۴ میلی‌گرم (۲۹٪) |
| ویتامین ب۲ (ریبوفلاوین) | ۰٫۲ میلی‌گرم (۱۳٪) |
| ویتامین ب۳ (نیاسین) | ۱٫۰۷۴ میلی‌گرم (۷٪) |
| پانتوتنیک اسید (ویتامین ب۵) | ۰٫۲۳ میلی‌گرم (۵٪) |
| ویتامین ب۶ | ۰٫۳۱۶ میلی‌گرم (۲۴٪) |
| اسید فولیک (ویتامین ب۹) | ۳۶ میکروگرم (۹٪) |
| ویتامین C | ۱۹٫۷ میلی‌گرم (۳۳٪) |
| کلسیم | ۶ میلی‌گرم (۱٪) |
| آهن | ۰٫۴۳ میلی‌گرم (۳٪) |
| منیزیم | ۳۰ میلی‌گرم (۸٪) |
| منگنز | ۰٫۳۲۵ میلی‌گرم (۱۶٪) |
| فسفر | ۳۹ میلی‌گرم (۶٪) |
| پتاسیم | ۴۳۶ میلی‌گرم (۹٪) |
| سدیم | ۲ میلی‌گرم (۰٪) |
| روی | ۰٫۲۸ میلی‌گرم (۳٪) |
| Link to Full Report from the USDA National Nutrient Database
IU: یکای بین‌المللی | |
خارگیل خام دارای ۶۵٪ آب، ۲۷٪ کربوهیدرات (شامل ۴٪ فیبر غذایی)، ۵٪ چربی و ۱٪ پروتئین است. ۱۰۰ گرم خارگیل خام یا تازهٔ یخ‌زده ۳۳ درصد از نیاز روزانهٔ تیامین و مقدار متوسط دیگر ویتامین‌های گروه ب، ویتامین ث و منگنز (۱۵ تا ۲۰ درصد نیاز روزانه) را فراهم می‌کند.
گونه‌ها
- قهوه سودانی Durio zibethinus
- Durio acutifolius
- Durio affinis
- Durio beccarianus
- Durio bruneiensis
- Durio bukitrayaensis
- Durio burmanicus
- Durio carinatus
- Durio crassipes
- Durio dulcis
- Durio excelsus
- Durio grandiflorus
- Durio graveolens
- Durio griffithii
- Durio kinabaluensis
- Durio kutejensis
- Durio lanceolatus
- Durio lissocarpus
- Durio lowianus
- Durio macrantha
- Durio macrolepis
- Durio macrophyllus
- Durio malaccensis
- Durio mansoni
- Durio oblongus
- Durio oxleyanus
- Durio pinangianus
- Durio purpureus
- Durio singaporensis
- Durio testudinarius
- Durio wyatt-smithii
منابع
برابرهای فرهنگستان زبان فارسی. فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان - دفتر ششم. بخش اوّل: فارسی. تهران: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۸.