داییجان ناپلئون (رمان)
دایی جان ناپلئون رمانی طنز در گونهٔ داستان بلوغ از ایرج پزشکزاد است که سالِ ۱۳۴۹ منتشر شد.[1][2] این رمان که از پرفروشترین کتابهای ایرانیست با لحنی طنز تیپهای شخصیتهای جامعهٔ ایرانی را به ریشخند میگیرد.[3][4][5]
![]() جلد کتاب | |
نویسنده(ها) | ایرج پزشکزاد |
---|---|
طراح جلد | فریدون خرسند |
کشور | تهران |
زبان | زبان فارسی |
موضوع(ها) | رمان، طنز، تئوری توطئه |
ناشر | انتشارات صفی علیشاه |
تاریخ نشر | ۱۳۴۹ |
گونه رسانه | کتاب |
شمار صفحات | ۴۵۹ |
پس از | آسمون ریسمون |
پیش از | ادب مرد به ز دولت اوست تحریر شد |
ناصر تقوایی در سال ۱۳۵۵ مجموعهٔ تلویزیونی دایی جان ناپلئون را از روی این کتاب ساخت.[6]
برخی از شخصیتهای داستان
- شخصیت داییجان ناپلئون تبلور کسانی هست که با سادهاندیشی دچار توهم انگلیسی ترسی هستند.
- سعید شخصیت عاشقپیشه جوان و کم تجربهایست که در عشقش شکست میخورد.
- حامی سعید اسدالله میرزا یا عمو اسدالله هست که تلخیهای روزگار از او مردی باتجربه و آسانگیر ساخته که زندگی در لحظه را به هیچ عشق یک طرفهای نمیفروشد. پزشکزاد از شخصیت یکی از آشنایانش به نام ابوالفضل میرزا و همچنین تورج فرازمند در پردازش شخصیت اسدلله میرزا الهام گرفته است.[7]
ترجمه به زبانهای دیگر
ترجمه این کتاب به زبان روسی در سال ۱۹۸۱ منتشر شدهاست.[8]دیک دیویس دایی جان ناپلئون را در سال ۱۹۹۶ به انگلیسی ترجمه کردهاست.[9]مترجم با مهارت بسیار، طنز کتاب را در ترجمه خود منتقل نمودهاست.[10]
در ۲۰۱۱ انتشارات آکت سود[11] در پاریس ترجمهٔ فرانسوی این اثر را به همت سرور کسمایی[12] به چاپ رساند.
نشر عم عوود در سال ۲۰۱۲ این کتاب به زبان عبری به ترجمه مژگان نوی را منتشر ساخت.[13]
این کتاب همچنین توسط محمد م. ایزدی به نروژی ترجمه شده است. ترجمه وی توسط سولوم بوكونن (Solum Bokvennen) در سال ۲۰۱۹ منتشر شده است.[14] این کتاب توسط ماریا و کریستین لوتزه Maria lutzen , Kristian lutze به زبان آلمانی هم ترجمه شده است
جدل بر سر اصالت داستانی
ابراهیم یونسی در سال ۱۳۸۸ در مصاحبهای[15] میگوید وی رمان زندگی و عقاید آقای تریسترام شندی اثر لارنس استرن را «از روی لج و لجبازی» ترجمه کردهاست تا دست ایرج پزشکزاد را در نوشتن داییجان ناپلئون رو کند. وی معتقد است این رمان عیناً از تریسترام شندی کپیبرداری شده و صرفاً شخصیتها و وقایعش بومیسازی شدهاند.
جستارهای وابسته
- دن کیشوت
- خانه دایی جان ناپلئون
- تئوری توطئه
منابع
- رهبر، محمد (۲۰۱۹-۰۴-۲۷). «کتابهای صد سال اخیر ایران؛ دایی جان ناپلئون زنده است». BBC Persian. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
- «گفتوگو با ایرج پزشکزاد، خالق داییجان ناپلئون». BBC فارسی. ۷ خرداد ۱۳۹۳. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۴-۲۸.
- علیرضا مجیدی. «همه چیز در مورد دایی جان ناپلئون – نقد و تحلیل و داستان کلی». یک پزشک. دریافتشده در ۲۶ خرداد ۱۳۹۹.
- «درباره رمان «دایی جان ناپلئون»؛ دُن کیشوتِ ایرانی». آخرین خبر. ۲۷ بهمن ۱۳۹۶.
- مسعود سالاری (۲ شهریور ۱۳۹۷). «بازنشر «دائی جان ناپلئون» به ترجمه سرور کسمایی در فرانسه». یورونیوز فارسی.
- ویکیپدیای انگلیسی|http://en.wikipedia.org/wiki/My_Uncle_Napoleon
- گفت و گو با ایرج پزشک زاد، خالق دایی جان ناپلئون، بی بی سی فارسی، منتشر شده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۳، قابل دسترسی در یوتیوب
- Пезешк-Зод И. Дядюшка Наполеон. Пер. с персид. Н. Кондыревой и А. Михалёва. — М. : Художественная литература: 1981. — 464 с. (Зарубежный роман XX века).
- «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۵. دریافتشده در ۳ نوامبر ۲۰۱۵.
- http://www.theguardian.com/books/2006/may/13/featuresreviews.guardianreview26
- https://fr.wikipedia.org/wiki/Actes_Sud
- Sorour Kasmaï, https://fr.wikipedia.org/wiki/Sorour_Kasmaï
- «بمب فرهنگی ایران» در اسرائیل منفجر شد، بیبیسی فارسی
- «Kjære onkel Napoleon | Solum|Bokvennen». solumbokvennen.no. دریافتشده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۷.
- کتاب هفته، شماره ۱۷۹ (مصاحبه) ۱۳۸۸