در حاشیه
در حاشیه عنوان سریال تلویزیونی در ژانر طنز پزشکی به کارگردانی مهران مدیری است که در ۲۶ قسمت ۴۰ دقیقه‌ای، در ابتدا برای شبکۀ ۵ سیما تهیه شد ولی در نهایت در نوروز ۱۳۹۴ از شبکۀ ۳ سیما به نمایش درآمد. این مجموعۀ تلویزیونی چهارمین سریال مهران مدیری در دههٔ ۱۳۹۰ و نخستین سریال او پس از بازگشت دوباره به تلویزیون پس از چند سال بود که با حاشیه‌هایی که از سوی جامعۀ پزشکان گریبان‌گیر آن شد زودتر از موعد از روی آنتن کنار رفت. این سریال در ۲۶ قسمت تولید شد و قرار بود دو فصل ۳۰ قسمتی دیگر هم داشته باشد. همچنین عنوان نام این سریال در ابتدا دکتر نام داشت سپس به اتاق عمل تغییر نام داد و در آخر عنوان درحاشیه را به خود گرفت.[3][4][5]در زمستان ۱۳۹۴ ادامه این سریال با عنوان در حاشیه ۲ پخش شد. این سریال یکی از مورد بحث ترین سریال های مدیری بود.
| در حاشیه | |
|---|---|
 | |
| ژانر | طنز پزشکی |
| نویسنده | خشایار الوند امیرمهدی ژوله |
| کارگردان | مهران مدیری |
| کارگردان هنری/ مدیر نوآوری | پوپک مظفری |
| بازیگران | به ترتیب حروف الفبا:[1]
|
| سازنده موسیقی متن | بهرام دهقانیار[1] |
| آهنگ آغاز | آهنگ لبه تاریکی از اریک کلاپتون |
| آهنگ پایان | Pastorale, BWV 590 از یوهان سباستیان باخ |
| کشور سازنده | ایران |
| زبان اصلی | فارسی |
| شمار فصل‌ها | ۲ |
| شمار قسمت‌ها | فصل اول: ۲۶ قسمت فصل دوم: ۲۷ قسمت |
| تولید | |
| تهیه‌کننده | حمیدرضا مهدوی کوچک‌سرایی[2] |
| مکان تولید | تهران |
| تدوین‌گران |
|
| مدت | ۴۰ دقیقه |
| پخش | |
| شبکهٔ اصلی | شبکه سه |
| انتشار اولیه | ۶ فروردین ۱۳۹۴ – ۳ اردیبهشت ۱۳۹۴ |
| انتشار | |
| پس از | شوخی کردم |
| پیش از | عطسه |
داستان
هومن صحرایی(سیامک انصاری) در یک رشتۀ خاص پزشکی مربوط به خون به نام پلاستوریز سلول‌های بینابینی که در کشور کمتر به آن پرداخته می‌شود متخصص است و در شرایطی ست که در پست بیمارستانی خود هیچ مراجعه‌کننده‌ای ندارد. او که فردی متعهد و متخصص است برای رفع بی‌کاری خود به اورژانس سرکشی می‌کند و اتفاقی با یک پزشک متخلف وارد درگیری فیزیکی شده و به همین دلیل از شغل خود بی‌کار می‌شود.
در شرایط مالی بسیار نابسامان وقتی که کتب درسی دانشگاه خود را به حراج گذاشته بود اتفاقی با استاد دانشگاه خود یعنی دکتر کِی‌مَرام روبرو می‌شود. کی‌مرام که پزشکی خیرخواه است و از جزئیات داستان بی‌کار شدن هومن با خبر است او را به «هیئت نظارت بیمارستان‌های تهران» سفارش می‌کند. هومن که اصلاً نمی‌داند چه شغلی برایش در نظر گرفته شده و فقط در پی فعالیت در زمینه تخصصی خود است مأمور می‌شود تا یک مرکز درمانی وقف شده و بسیار مجهز به نام «در حاشیه» که ۸۰ سال است که راه‌اندازی نشده را راه‌اندازی و مدیریت کند. اما آن منطقهٔ خارج از شهر، حالا پس از ۸۰ سال در نزدیکی شمال شهر تهران قرار گرفته و زمین آن ارزش بالایی پیدا کرده‌‌‌است. نام نوهٔ شخصی که آن زمین را برای ساخت بیمارستان اهدا کرده کَنگَر زهتاب است. زِهتاب و دوستش صولت ابتدا قصد داشتند که دکتر ها را بترسانند و آنها از بیمارستان فراری دهند تا زمین بیمارستان را بفروشند، اما با پیشنهاد دکتر کاشف از فروش زمین منصرف می شوند و ناچار میشوند که با دکتر ها همکاری کنند .
هومن صحرایی در این مسیر با سهراب کاشف(مهران مدیری) (یک جراح پلاستیک بدهکار و فراری که سابقه کلاهبرداری دارد و پروانه پزشکی او باطل شده) و بهروز عشقی (فردی بی‌کار با مدرکی نامعتبر دربارهٔ جراحی امعا و احشاء از منطقه‌ای در فیلیپین که وجود خارجی ندارد به نام کولوکوکو[نکته 1]) آشنا و همراه می‌شود مدرک بهروز که در فیلیپین گرفته در حد سیکل درایران است.
هومن صحرایی که به عنوان مدیر بیمارستان انتخاب شده به جای این‌که دربارهٔ کادر بیمارستان و اطرافیان خود تحقیق کند و جدی و دقیق باشد، به دست زهتاب، سهراب و بهروز تبدیل شده و حتی این سه نفر برای این‌که آیا او مدیر بیمارستان باشد یا نه تصمیم می‌گیرند. این سه نفر، افراد غیرمتخصص یا نالایق را در بیمارستان استخدام می‌کنند.
سودجویی و جاه طلبی زهتاب و هرج و مرج بیمارستان فقط به خرج تراشی برای بیماران با رقم‌های هنگفت و جراحی‌های بی‌دلیل آنها و قاچاق اعضای بدن ختم نمی‌شود بلکه باعث می‌شود تا افراد سالم زیادی در یک مانور بیمارستانی صدمات جدی ببینند یا مفقود شوند. خبر آبروریزی این مانور از تلویزیون پخش می‌شود اما همچنان اقدامی از طرف اداره نظارت صورت نمی‌گیرد. هومن فکر می‌کند که تنها خو مقصر است و در یک ویدئو و یک همایش به این موضوع اعتراف می‌کند. ویدئوی اعتراف شهرت جهانی پیدا می‌کند.
در قسمت‌های پایانی سری اول سریال، دکتر کی‌مرام که پزشکی سرشناس و مورد اعتماد بوده و با ادارۀ نظارت بر بیمارستان‌ها در ارتباط است با رویی خوش به بیمارستان حاشیه مراجعه کرده، تعرفه استاندارد بیمارستانی را به زهتاب داده، حضورش موجب ترس تمام پرسنل متخلف شده و یک سرپرستار جدی را نیز به هومن معرفی و سفارش می‌کند. در این مرحله هومن مجدد عدم صلاحیت خود در مدیریت را نشان می‌دهد. با این‌که زهتاب از اداره نظارت بسیار می‌ترسد ولی در پاسخ به تعرفه استاندارد کیفیت تجهیزات بیمارستان را به شدت کاهش می‌دهد و حتی پاسخ‌دهی به بیماران سطح متوسط و پایین جامعه نیز کاملاً متوقف می‌شود. در این مرحله تمام پنهانکاری‌های سهراب، بهروز و دیگر کارمندان مثل فلافل فروش که دکتر مسئول داروخانه شده بود آشکار می‌شود و تمام پرسنل و پزشکان از جمله هومن، زهتاب، بهروز و سهراب دستگیر میشوند.
بازیگران
| بازیگر | شخصیت | نقش |
|---|---|---|
| سیامک انصاری | دکتر هومن صحرایی | رئیس بیمارستان حاشیه |
| مهران مدیری | دکتر سهراب کاشف | جراح پلاستیک |
| سید جواد رضویان | کنگر زهتاب | مالک بیمارستان |
| مهران غفوریان | دکتر بهروز عشقی | پزشک با تخصص امعاء و احشاء با مدرک سیکل |
| محمدرضا هدایتی | صولت | نگهبان بیمارستان و بادیگارد کنگر زهتاب |
| نصرالله رادش | سیروس تکراری | مسئول داروخانه ( فلافل فروش ) |
| سحر زکریا | ماندانا | تا قسمت 21 نامزد و از قسمت 21 به بعد همسر بهروز عشقی |
| عارف لرستانی | شهرام عطریان | بیمار بیمارستان |
| فلامک جنیدی | پرستو ناشتا | پرستار اورژانس |
| آرش نوذری | نوشین عادل | پزشک اورژانس |
| سپند امیرسلیمانی | پرویز تابناک | مسئول پذیرش |
| غلامرضا نیکخواه | جسد عظیمی | مسئول سردخانه |
| شبنم فرشادجو | هاله | خواهر هومن و سرپرستار سابق |
| علی لک پوریان | کامران | فیزیوتراپ |
| علی اوجی | شروین | وکیل دکتر کاشف |
| ماندانا سوری | فرخ‌لقا حکمت | سرپرستار |
| پروین قائم مقامی | طاهره | مادر بهروز |
| فرج‌الله گل سفیدی | صفدر | پدر بهروز |
| سوگل قلاتیان | - | رادیولوژی |
| بهناز توسلی | بهناز بشر | مسئول آزمایشگاه |
| سام نوری | پرستار جادار | پرستار خوش تیپ |
| یلدا عباسی | بهناز | خواهر بهروز |
| نبی الله پیرهادی | - | رئیس بیمارستان |
| آذین رئوف | دلدار | منشی بیمارستان |
| سروش جمشیدی | نادر | دوست بهروز |
| محمد علی تقوی | - | پدر ماندانا |
| جوانه دلشاد | چرخه سلطانی | نظافتچی |
| فاطمه هاشمی | چرخه سلطانی | نظافتچی |
| ساعد هدایتی | - | صندوق‌دار چهار دست |
| فرخنده فرمانی زاده | - | همسایه بهروز عشقی |
واکنش‌ها
در آذر ۱۳۹۳ اخباری مبنی بر احتمال توقف ضبط سریال منتشر شده و ضبط این سریال به مدت ۲۰ روز متوقف شد.[6] با رخداد تغییرات مدیریتی جدید در سازمان صداوسیما و انتصاب علی اصغر پورمحمدی به عنوان معاون سیما در ۲۶ آذر ماه ۱۳۹۳ اعلام شد ساخت سریال متوقف شده‌است تا در فیلمنامه، قسمت‌هایی از آن بازنگری شود.[7] سرانجام در اسفند ۱۳۹۳، در پی جلسات مشترک بین صدا و سیما و وزارت بهداشت، با اعمال تغییراتی در فیلمنامهٔ این مجموعه، فیلمبرداری آن پی‌گیری شد.[8]
پس از توقف ساخت سریال با مخالفت سازمان نظام پزشکی به دلیل نمایش رفتارهای خلاف قانون پزشکان در این سریال، و تصمیم مجدد سازمان صداوسیما به ساخت سریال با جرح و تعدیل مضمون، مدیری در اینستاگرامش خبر از نمایش این سریال داد و گفت که نام این سریال «اتاق عمل» خواهد بود.[9] اما صداوسیما در اسفند ۱۳۹۳ تیزرهای این سریال را با نام «در حاشیه» پخش کرد. قرارداد پخش آن از شبکه تهران لغو و با شبکه سه منعقد شد.[10]
خشایار الوند، نویسنده سریال در گفتگو با هفته‌نامه مثلث گفت که اصرار وزارت بهداشت بر توقف پروژه تا حدی بود که حاضر شدند از بودجه بهداشت کشور پول داده و خسارت توقف پروژه را بپردازند و جلوی تولید و پخش آن را بگیرند.[11]
انتقادات
به جز دو نامه اعتراضی از سوی سازمان نظام پزشکی علیه سریال «در حاشیه» که یکی منجر به تغییرات اساسی در محتوای سریال شد، رئیس این سازمان در ۱۴ فروردین ۱۳۹۴ نامه دیگری به رئیس سازمان صداوسیما نوشته و خواستار جلوگیری از پخش سریال شد. همچنین سایت سازمان نظام پزشکی اقدام به نظرخواهی از پزشکان برای شرکت در تجمع علیه سریال کرد.[12][13] اما در ۱۸ فروردین ۱۳۹۴، سید حسن قاضی‌زاده هاشمی (وزیر بهداشت) در حاشیه مراسم تودیع و معارفه معاون آموزشی این وزارتخانه همکاران خود را به پرهیز از حاشیه‌سازی و پرداختن به کارهای مهم‌تر توصیه کرد.[14]
آرش نوذری بازیگر نقش دکتر عادل در سریال با اشاره به مخالفت‌ها علیه این سریال گفت: «تا چه زمانی فیلمبرداری ادامه پیدا می‌کند نمی‌دانم چون شرایط مطلوب نیست و خوشبین نیستم که سریال تا پایان پخش شود. ما با ترس و لرز فیلمبرداری می‌کنیم چون افرادی هستند که چوب لای چرخ می‌گذارند و دست از سر سریال برنمی‌دارند و ما تا زمانی که تلویزیون سریال را پخش کند کار می‌کنیم.»[15]
دربارهٔ اعتراض به چنین تولیدات سینمایی و تلویزیونی، بی‌بی‌سی فهرستی از مجموعه‌های قبلی مثل مرد هزار چهره که با شکایت اداره کل ثبت احوال استان فارس مواجه شده بود را ارائه کرد.[16]
سام نوری در گفتگویی اعلام کرد بسیاری از صحنه‌هایی که او و سپند امیر سلیمانی بازی کرده‌اند از سریال حذف شده‌است.[17]
برخی از بازیگران این مجموعه مانند رامین ناصرنصیر، الهه حصاری، الیکا عبدالرزاقی، سحر ولدبیگی، نیما فلاح با آن که نامشان در تیتراژ فصل اول این مجموعه آمده بود اما در قسمت‌های پخش شده حضور نداشتند از جمله رامین ناصرنصیر در مصاحبه‌ای گفت پیش از این صحبت‌هایی برای حضورم در سریال «در حاشیه» انجام شده بود اما هنوز مقابل دوربین نرفته‌ام ولی اسمم را هر شب در تیتراژ می‌بینم؛ بنابراین برای حضورم در این سریال کمی بلاتکلیف هستم و باید صبر کنیم ببینیم تغییرات «در حاشیه» به کجا می‌انجامد. طی صحبت‌هایی که با آقای مدیری داشتیم، قرار بود نقش یک رزیدنت که دانشجوی کارآموز است را ایفا کنم که سال‌های طولانی رزیدنت باقی مانده‌است اما چه زمان و چگونگی‌اش را نمی‌دانم.[18]
جوایز و نامزدها
| سال | جایزه | رده | دریافت‌کننده | نتیجه |
|---|---|---|---|---|
| ۱۳۹۵ | شانزدهمین جشن حافظ |
بهترین مجموعه تلویزیونی | حمیدرضا مهدوی | نامزدشده |
| بهترین بازیگر مرد کمدی تلویزیونی | مهران مدیری | نامزدشده | ||
| مهران غفوریان | نامزدشده | |||
| سید جواد رضویان | نامزدشده | |||
| علی اوجی | نامزدشده | |||
| بهترین بازیگر زن کمدی تلویزیونی | شبنم فرشادجو | نامزدشده |
جستارهای وابسته
منابع
- مدیری: «اتاق عمل» شاید یکی از بهترین ساخته‌هایم شودخبرگزاری فارس
- «حواشی مهران مدیری».
- «پشت پرده حذف «در حاشیه» از آنتن سیما / شکست مدیری از پزشکان یا کیفیت سریال». خبرآنلاین.
- «کاری که مهران مدیری نکرد». فرارو.
- توقف ۲۰ روزه «اتاق عمل»/ سریال جدید مدیری بازنویسی می‌شود
- «مهران مدیری از «اتاق عمل» خارج می‌شود؟!». هفت سرزمین. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اکتبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹.
- مهران مدیری متخصص زیبایی شد البرز نیوز
- «پیام اینستاگرامی مهران مدیری به هوادارانش». عصر ایران.
- سریال مهران مدیری به پخش نوروزی رسید/ «مرکز حاشیه» نام جدید خبرگزاری مهر
- «ناگفته‌هایی از «در حاشیه» مهران مدیری». الف.
- «اردوکشی خیابانی هفت هزار پزشک برای مقابله با یک کمدی تلویزیونی!». تابناک.
- «قضاوت مردم دربارهٔ اقدامات مقابله جویانه با یک کمدی؛ نامه عجیب رئیس سازمان نظام پزشکی علیه «در حاشیه» مهران مدیری». تابناک.
- پایگاه اطلاع‌رسانی شبکه خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران. «واکنش متین وزیر بهداشت به پخش سریال «در حاشیه»».
- «برخی افراد چوب لای چرخ می‌گذارند آرش نوذری: فیلمبرداری «در حاشیه» با ترس و لرز انجام شد». جام جم.
- «از اصناف تا اقوام؛ اعتراض به 'اهانت' تصویری». بی‌بی‌سی فارسی.
- بانی فیلم (۱ اردیبهشت ۱۳۹۴). «سام نوری: شباهت با دایی ام مرحوم فردین را مسکوت گذاشتم». بانی فیلم. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ آوریل ۲۰۱۵.
- ایسنا (۲۵ فروردین ۱۳۹۴). «رامین ناصرنصیر هم «در حاشیه» می‌رود؟». ایسنا.
پیوند به بیرون
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به در حاشیه در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
- در حاشیه در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
- تیزر غیررسمی سریال اتاق عمل
- عوامل در حاشیه
- از اصناف تا اقوام؛ اعتراض به 'اهانت' تصویری
- عیدانه‌های تلویزیون؛ نگاهی به مجموعه‌های نوروزی خبرسازبی‌بی‌سی فارسی
- سریال حاشیه‌ساز مدیری به حاشیه رفتبی‌بی‌سی فارسی
- از حاشیه به متن: سریالی که صدای همه را درآورد، بی‌بی‌سی فارسی
- از اصناف تا اقوام؛ اعتراض به 'اهانت' تصویری، بی‌بی‌سی فارسی