رایزن
رایزن (انگلیسی: Ryzen) نام تجاری ریزپردازنده‌های جدید شرکت ای‌ام‌دی می‌باشد که در سال ۲۰۱۷، نخستین مجموعه از این پردازنده‌ها بر پایهٔ ریزمعماری ذن تولید گردیده‌اند. محصولات نخستین از برند رایزن بر پایهٔ فناوری ۱۴ نانومتری به صورت رسمی در اجلاس افق جدید شرکت ای‌ام‌دی در ۱۳ دسامبر ۲۰۱۶ معرفی گردید.[1] نسل دوم پردازنده‌های رایزن مجهز به ریزمعماری ذن+ هستند و بر پایهٔ فناوری ۱۲ نانومتری ساخته شده که در آوریل ۲۰۱۸ معرفی گردیدند.[2] نسل سوم نیز مبتنی بر معماری ذن ۲ است که دارای پیشرفت چشمگیری در طراحی است و بر پایهٔ فناوری ۷ نانومتری در ۷ ژوئیه ۲۰۱۹ ارائه گردید
 | |
| ساخته شده | از فوریه ۲۰۱۷ تا حال حاضر |
|---|---|
| عرضه | ای‌ام‌دی |
| طراحی | ای‌ام‌دی |
| فروشنده‌های عادی |
|
| بیشترین نرخ ساعت ریزپردازنده | ۳٫۲ گیگاهرتز تا ۴٫۷ گیگاهرتز |
| کوچکترین اندازهٔ عرضه شده | ۱۴ نانومتری،۱۲ نانومتری،۷ نانومتری |
| مجموعه دستورالعمل‌ها | AMD64/x86-64, MMX(+), SSE1, SSE2, SSE3, SSSE3, SSE4a, SSE4.1, SSE4.2, AES, CLMUL, AVX, AVX2, FMA3, CVT16/F16C, ABM, BMI1, BMI2, SHA |
| ریزمعماری | ذن (ریزمعماری) ذن+ ذن ۲ |
| هسته‌ها | ۴/۴, ۴/۸, ۶/۱۲, ۸/۱۶ (هسته‌ها/رشته‌ها) |
| پیشینیان | ای‌ام‌دی اف‌ایکس |
| سوکت‌ها |
|
| نام هسته‌ها |
|
اغلب محصولات برند رایزن از پلتفرم سوکت AM4 بهره می‌برند اما با این همه، در اوت سال ۲۰۱۷، ای‌ام‌دی، یک مجموعه پردازنده‌های رومیزی با تعداد هستهٔ بالا را تحت عنوان رایزن تردریپر روانهٔ بازار مصرف کرد. تردریپر از سوکت بزرگ‌تر TR4 استفاده می‌کند که توانایی استفاده از کانال‌های حافظه بیشتر و همین‌طور امکان استفاده از خطوط پی‌سی‌آی اکس‌پرس بیشتر را نیز فراهم می‌نماید.
جدول مشخصات APUهای دسکتاپ سری AMD Ryzen 5000G Cezanne Zen 3 را ملاحظه کنید.
| مشخصات APUهای دسکتاپ سری AMD Ryzen 5000G | |||||||||
| نام CPU | Ryzen 3 5300GE | Ryzen 3 PRO 5350G | Ryzen 3 5300G | Ryzen 5 5600GE | Ryzen 5 PRO 5650G | Ryzen 5 5600G | Ryzen 7 5700GE | Ryzen 7 PRO 5750G | Ryzen 7 5700G |
| معماری CPU | Zen 3 | Zen 3 | Zen 3 | Zen 3 | Zen 3 | Zen 3 | Zen 3 | Zen 3 | Zen 3 |
| هسته / رشته | 4/8 | 4/8 | 4/8 | 6/12 | 6/12 | 6/12 | 8/16 | 8/16 | 8/16 |
| کلاک بیس | 3.60GHz | 4.0GHz | 4.0GHz | 3.40GHz | 3.90GHz | 3.90GHz | 3.20GHz | 3.80GHz | 3.80GHz |
| کلاک بوست | 4.20GHz | 4.20GHz | 4.20GHz | 4.40GHz | 4.40GHz | 4.40GHz | 4.60GHz | 4.60GHz | 4.60GHz |
| کش L3 | 8MB | 8MB | 8MB | 16MB | 16MB | 16MB | 16MB | 16MB | 16MB |
| کش L2 | 2MB | 2MB | 2MB | 3MB | 3MB | 3MB | 4MB | 4MB | 4MB |
| iGPU | Vega 6 | Vega 6 | Vega 6 | Vega 7 | Vega 7 | Vega 7 | Vega 8 | Vega 8 | Vega 8 |
| کلاک iGPU | 1.7GHz | 1.7GHz | 1.7GHz | 1.9GHz | 1.9GHz | 1.9GHz | 2.0GHz | 2.0GHz | 2.0GHz |
| توان مصرفی | 35W | 65W | 65W | 35W | 65W | 65W | 35W | 65W | 65W |
| قیمت | ?$159 | ?$159 | ?$159 | $259 | $259 | $259 | $359 | $359 | $359 |
ویژگی‌های پردازنده‌های AMD
Ryzen 5 3500X, 3500
این سری از CPU ها 6 هسته حقیقی و 6 هسته مجازی دارند و سرعت آنها حداکثر به 4.1 گیگاهرتز میرسد.
Ryzen 5 3600X, 3600
این سری از CPU ها 6 هسته حقیقی و 12 هسته مجازی دارند و سرعت آنها حداکثر به 4.4 گیگاهرتز میرسد.
Ryzen 7 3700X, 3800X
این سری از CPU ها 8 هسته حقیقی و 16 هسته مجازی دارند و سرعت آنها حداکثر به 4.5 گیگاهرتز میرسد.
Ryzen 9 3900X
این سری از CPU ها 12 هسته حقیقی و 24 هسته مجازی دارند و سرعت آنها حداکثر به 4.6 گیگاهرتز میرسد.
Ryzen 9 3950X
این سری از CPU ها 16 هسته حقیقی و 32 هسته مجازی دارند و سرعت آنها حداکثر به 4.7 گیگاهرتز میرسد.
پردازنده AMD Ryzen 9 3950X را می توان اولین تراشه MSDT جهان دانست که تا 16 هسته فیزیکی و 32 رشته منطقی را در اختیار سیستم و کاربران خانگی قرار می دهد؛ پس کاربرد آن چیزی فراتر از بازی است. این پردازنده از 2 چیپ 8 هسته‌ای بر روی یک PCB به همراه یک کنترلر I/O مجزا تشکیل شده است. این محصول با فرکانس پایه 3.5 گیگاهرتزی معرفی گشته وAMD برای افزایش کارایی حافظه های کش را در سری ریزن 3000 تا 2 برابر افزایش داده است.
پشتیبانی از PCIe Gen4 برای اولین بار در پردازنده ها
نسل‌های متفاوت رایزن
مشخصات رایزن سری اول
| Processor model | Cores/Threads | L3 Cache | TDP | Base | Turbo | Unlocked | Price |
| AMD Ryzen 7 1800X | 8/16 | 16 MB | 95 W | 3.6 GHz | Yes | $499 | |
| AMD Ryzen 7 1700X | 8/16 | 16 MB | 95 W | 3.4 GHz | 3.8 GHz | Yes | $399 |
| AMD Ryzen 7 1700 | 8/16 | 16 MB | 65 W | 3.0 GHz | 3.7 GHz | Yes | $329 |
| AMD Ryzen 5 1600X | 6/12 | 16 MB | 95 W | 3.6 GHz | 4.0 GHz | Yes | $249 |
| AMD Ryzen 5 1600 | 6/12 | 16 MB | 65 W | 3.2 GHz | 3.6 GHz | Yes | $219 |
| AMD Ryzen 5 1500X | 4/8 | 16 MB | 65 W | 3.5 GHz | 3.7 GHz | Yes | $189 |
| AMD Ryzen 5 1400 | 4/8 | 8 MB | 65 W | 3.2 GHz | 3.4 GHz | Yes | $169 |
| AMD Ryzen 3 1300X | 4/4 | 8 MB | 65 W | 3.4 GHz | 3.7 GHz | Yes | $129 |
| AMD Ryzen 3 1200 | 4/4 | 8 MB | 65 W | 3.1 GHz | 3.4 GHz | Yes | $109 |
مشخصات رایزن 2000 نسل دوم:
| CPU Name | AMD Ryzen 3 2300X | AMD Ryzen 5 2500X | AMD Ryzen 5 2600 | AMD Ryzen 5 2600X | AMD Ryzen 7 2700 | AMD Ryzen 7 2700X |
|---|---|---|---|---|---|---|
| CPU Family | Ryzen 2 | Ryzen 2 | Ryzen 2 | Ryzen 2 | Ryzen 2 | Ryzen 2 |
| CPU uArch | 12 nm Zen+ | 12 nm Zen+ | 12 nm Zen+ | 12 nm Zen+ | 12 nm Zen+ | 12 nm Zen+ |
| CPU Cores | 4 | 4 | 6 | 6 | 8 | 8 |
| CPU Threads | 4 | 8 | 12 | 12 | 16 | 16 |
| Base Clock | 3.5 GHz | 3.6 GHz | 3.4 GHz | 3,6 GHz | 3.2 GHz | 3.7 GHz |
| Boost Clock | 4.0 GHz | 4.0 GHz | 3.9 GHz | 4.25 GHz | 4.1 GHz | 4.35 GHz |
| Total Cache | 10 MB (L2+L3) | 18 MB (L2+L3) | 19 MB (L2+L3) | 19 MB (L2+L3) | 20 MB (L2 + L3) | 20 MB (L2 + L3) |
| Memory Support | DDR4-2933 | DDR4-2933 | DDR4-2933 | DDR4-2933 | DDR4-2933 | DDR4-2933 |
| TDP | 65W | 65W | 65W | 95W | 65W | 105W |
| Cooler Bundle | Wraith Stealth | Wraith Stealth | Wraith Stealth | Wraith Spire | Wraith Spire LED | Wraith Prism |
| Price | $130-$140 US | $150-$160 US | $199 US | $229 US | $299 US | $329 US |
| Release Date | TBC | TBC | 19th April 2018 | 19th April 2018 | 19th April 2018 | 19th April 2018 |
رایزن 3000 سری 3 (تایید شده توسط AMD)
| AMD Ryzen 3000 Desktop AM4 Series | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| هسته/رشته | فناوری
ساخت |
پردازنده گرافیکی | پشتیبانی از
PCIe 4 |
حافظه نهان
(کش) |
ساعت پایه | توربو بوست | توان
مصرفی |
قیمت | |
| Ryzen 9 3950X | 32/16 | 7 نانومتری | ندارد | بله | 72 مگابایت |
3.5 GHz |
4.7 GHz |
105W |
749 دلار |
| Ryzen 9 3900X | 24/12 | 70 مگابایت |
3.8 GHz |
4.6 GHz |
105W |
499 دلار | |||
| Ryzen 9 3900 | 24/12 | 70 مگابایت | 4.1 GHz | 4.3 GHz | 65W | 499 دلار | |||
| Ryzen 7 3800X | 16/8 | 36 مگابایت |
3.9 GHz |
4.5 GHz |
105W |
399 دلار | |||
| Ryzen 7 3750X | 349 دلار | ||||||||
| Ryzen 7 3700X |
3.6 GHz |
4.4 GHz |
65W |
329 دلار | |||||
| Ryzen 7 3700 | 279 دلار | ||||||||
| Ryzen 5 3600X |
12/6 |
35 مگابایت |
3.8 GHz |
4.4 GHz |
95W |
249 دلار | |||
| Ryzen 5 3600 |
3.6 GHz |
4.2 GHz |
65W |
199 دلار | |||||
| Ryzen 5 3500X | 6/6 | 3.6 GHz | 4.1 GHz | 149 دلار | |||||
| Ryzen 5 3500 | 16 مگابایت | 3.6 GHz | 4.1 GHz | 129 دلار | |||||
| Ryzen 3 3300X | 4/8 | 18 MB | 3.8 GHz | 4.3 GHz | $120 | ||||
| Ryzen 3 3100 | 3.6 GHz | 3.9 GHz | $99 | ||||||
| Ryzen 5 3400G |
8/4 |
12 نانومتری | Radeon Rx Vega 11 | خیر | 6 مگابایت |
3.7 GHz |
4.2 GHz |
||
| Ryzen 5 3200G |
4/4 |
6 مگابایت |
3.6 GHz |
4.0 GHz |
99 دلار | ||||
AMD Ryzen 3000 Series CPU Lineup
| CPU Name | Ryzen 5 3500 | Ryzen 5 3600 | Ryzen 5 3600X | Ryzen 7 3700 | Ryzen 7 3700X | Ryzen 7 3800X | Ryzen 9 3900 | Ryzen 9 3900X | Ryzen 9 3950X |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cores/Threads | 6/6 | 6/12 | 6/12 | 8/16 | 8/16 | 8/16 | 12/24 | 12/24 | 16/32 |
| Base Clock | 3.6 GHz | 3.6 GHz | 3.8 GHz | TBD | 3.6 GHz | 3.9 GHz | 4.1 GHz | 3.8 GHz | 3.5 GHz |
| Boost Clock | 4.1 GHz | 4.2 GHz | 4.4 GHz | TBD | 4.4 GHz | 4.5 GHz | 4.3 GHz | 4.6 GHz | 4.7 GHz |
| Cache (L2+L3) | 35 MB | 35 MB | 35 MB | 36 MB | 36 MB | 36 MB | 70 MB | 70 MB | 72 MB |
| PCIe Lanes (Gen 4 CPU+PCH) | 40 | 40 | 40 | 40 | 40 | 40 | 40 | 40 | 40 |
| TDP | 65W | 65W | 95W | 65W | 65W | 105W | 65W | 105W | 105W |
| Price | $149 US? | $199 US | $249 US | $279 US? | $329 US | $399 US | $449 US? | $499 US | $749 US |
The competition for this chip would be Intel’s Core i5-9500 and Core i5-9400F. Both processors are
نقشه راه پردازنده‌های AMD سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰
| Ryzen Family | Ryzen 1000 Series | Ryzen 2000 Series | Ryzen 3000 Series | Ryzen 4000 Series |
|---|---|---|---|---|
| Architecture | Zen (1) | Zen (1) / Zen+ | Zen (2) | Zen (3) |
| Process Node | 14 nm | 14 nm / 12 nm | 7 nm | 7 nm+ |
| High End Server (SP3) | EPYC 'Naples' | EPYC 'Naples' | EPYC 'Rome' | EPYC 'Milan' |
| Max Server Cores / Threads | 32/64 | 32/64 | 64/128 | TBD |
| High End Desktop (TR4) | Ryzen Threadripper 1000 Series | Ryzen Threadripper 2000 Series | Ryzen Threadripper 3000 Series (Castle Peak) | Ryzen Threadripper 4000 Series |
| Max HEDT Cores / Threads | 16/32 | 32/64 | 32/64? | TBD |
| Mainstream Desktop (AM4) | Ryzen 1000 Series (Summit Ridge) | Ryzen 2000 Series (Pinnacle Ridge) | Ryzen 3000 Series (Matisse) | Ryzen 4000 Series (Vermeer) |
| Max Mainstream Cores / Threads | 8/16 | 8/16 | 8/16 | TBD |
| Budget APU (AM4) | N/A | Ryzen 2000 Series (Raven Ridge) | Ryzen 3000 Series (Picasso) Zen+? | Ryzen 4000 Series (Renior) |
| Year | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 |
منابع
- "New Horizon".
- Cutress, Ian. "AMD Ryzen 2nd Gen Details: Four CPUs, Pre-Order Today, Reviews on the 19th". Retrieved 2018-04-13.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ryzen». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۱۷.