رضا مرادی غیاثآبادی
رضا مرادی غیاثآبادی پژوهشگر و نویسندهٔ کتابهایی در زمینهٔ باستانشناسی، اخترباستانشناسی، گاهشماری، باستانشناسی پسااستعماری، و انسانگرایی است.[1] او نظریهپرداز کاربرد بناهای تقویمی و سازههای خورشیدی (همچون چهارتاقی نیاسر) در ایران است و فرضیهٔ وی در زمینهٔ کاربرد خورشیدی بناهای باستانی است.[2]
رضا مرادی غیاثآبادی رضا مرادی غیاثآبادی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۳۴۲ خورشیدی |
ملیت | ایرانی |
پیشه | پژوهشگر و نویسنده |
وبگاه |
او در سال ۱۳۸۸ از یک طرح پژوهشی در فرهنگستان هنر انصراف داد.[3] وی همچنین از فعالان تاریخنگاری انسانگرا و از منتقدین پویا و فعال سازمان میراث فرهنگی است و مصاحبهها و مناظرههای متعددی در نقد عملکرد سازمان و بخصوص استفادهٔ ابزاری آنان از کوروش انجام دادهاست.[4][5]
او در فیلم مستند «روشنان آسمانی» و فیلم مستند هفت قسمتی «سیر اختران در فرهنگ و هنر ایران» به کارگردانی محسن رمضانزاده که در زمینه دانش اخترباستانشناسی و معماری خورشیدی هستند، بهعنوان کارشناس و پژوهشگر حضور داشتهاست.[6] غیاثآبادی دورههای آموزشی اخترباستانشناسی را نیز برگزار میکند.[7][8]
او پس از انتشار خبر کشف کتیبهای در جزیره خارک، آن را مستندنگاری و آوانویسی نموده و دربارهٔ اصالت آن ابراز تردید کرد. این کتیبه سپس تا حد زیادی تخریب شد.[9] غیاثآبادی کتاب «کتیبه خارک در خلیج فارس» (۱۳۸۸) را دربارهٔ این موضوع نوشتهاست.
رضا مرادی غیاثآبادی در دومین همایش بینالمللی باستانشناسی تمدن هلیلرود (جیرفت) به ارائهٔ مقالهای پرداخت که طی آن یکی از کهنترین سنگنوشتههای ایران به نام خط هندسی را معرفی کرد.[10] کتیبهٔ کفترلی از لحاظ شکل و سبک با کتیبهٔ کنچرمی متفاوت است.[11]
دیدگاهها
نژاد آریایی
او همچون لئون پولیاکوف بر آن باور است که «آریایی» مفهومی سرزمینی و فرهنگی داشتهاست اما «نژاد آریایی» اصطلاح و مفهومی است که بدون آن که ایرانیان یا هندیان در ساخت آن نقشی داشته باشند، در اروپا و در ۱۵۰ سال گذشته وضع شد و به نام آن انسان را و از جمله ایرانیان و هندیان را به زنجیر کشیدند و قربانی کردند. این نامی است که بارها در ترکیب و همزیستی با فاشیسم و نازیسم موجبات رنج انسان و کشتار دستهجمعی نوع بشر در هر چهار قارهٔ جهان را به همراه داشتهاست. شایستهاست که مردمان جوامع ستمکشیدهٔ مشرقزمین بیش از گذشته توجه داشته باشند که اصطلاح «آریا/ آریایی» (همچون شکل امروزی آن یعنی «ایران») در میان فرهنگها و مدنیتهای باستان، مفهومی فرهنگی و جغرافیایی داشته و دلالت بر مفاهیم نژادی نمیکردهاست. سکوت و بیتوجهی و ریشخند افکار عمومی در قبال تحریکهای استعماری و نژادپرستانه و ناسیونالیستی میتواند آیندهای توأم با همزیستی و همبستگی را برای همگان و برای نسل آینده به ارمغان بیاورد.[12]
رد فرضیه مهاجرت آریاییان
او در کتاب «مهاجرتهای آریاییان و چگونگی آبوهوا و دریاهای باستانی ایران» نظریهٔ مهاجرت بزرگ آریاییان از سرزمینهای شمالی را رد میکند و ایرانیان را ساکنان همیشگی همین سرزمین میداند که این مسئله در تقابل با نگرش رایج کنونی مبنی بر مهاجرت آریاییان به ایران است. گزیدهای از این کتاب به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شدهاست.[13]
دربارهٔ ملیگرایی (ناسیونالیسم)
غیاثآبادی دربارهٔ ملیگرایی در وبلاگ خود معتقد است «ملیگرایی (Nationalism) با میهندوستی (Patriotism) تفاوت دارد و ناسیونالیسم تشکیلاتی سیاسی با روحیهٔ تهاجمی برای بسط سلطه با بهرهگیری از انگارههای برتریطلبانهٔ نژادی و زبانی و دیگر خصوصیات فاشیستی است، ولی میهندوستی احساسی شخصی و غیرتشکیلاتی برای سربلندی میهن است و میهندوستان با رویکردی انسانگرایانه و متکی به همبستگی و همدلی همهٔ مردم، به سراسر اجزای هویت فرهنگی و رنگارنگ مردم بهطور یکپارچه و بدون تبعیض، تعلق خاطر دارند.»[14][15]
نرمافزار گاهشماری ایرانی
غیاثآبادی پس از انتقاد به رواج تقویمهای نوظهور و بدون قواعد محاسباتی[16] با بومیسازی یک الگوریتم مبدل تقویمها[17] یک نرمافزار آنلاین[18][19] برای تبدیل گاهشماری ایرانی به شش گاهشماری مشهور دیگر راهاندازی کرد. این الگوریتمی است که پیرو دادههای احمد بیرشک متکی به ۶۸۳ روز افزوده برای ۶۸۳ سال کبیسه با قواعد خاص توزیعی خود در یک دوره بزرگ ۲۸۲۰ ساله میباشد. در این صورت، طول متوسط سال تعریفشده یا طول سال تقویمی ایرانی برابر است با ۲۴۲۱۹۹/۳۶۵ روز یا ۳۶۵ روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۶ ثانیه. دامنه خطای عملی در مقایسه با تعریفهای بنیادین این نظام برابر است با ۰۰۰۰۰۰۴۱۸۴۴/۰ روز یا ۰۳۶/۰ ثانیه در سال یا یک ثانیه در هر ۲۸ سال و ۱۰۲ ثانیه در هر دوره ۲۸۲۰ ساله. (این دقت در گاهشماری میلادی گریگوری ۴۳/۴ ثانیه و در گاهشماری میلادی ژولی ۶۷۵ ثانیه در سال است) نسخه اصلی این الگوریتم که به زبان پرل نوشته شده، از مارک جیسون دومینوس بودهاست.[20]
در پی انتشار کتاب منشور کورش هخامنشی، عبدالمجید ارفعی ادعا کرد اولین شخصی بوده که سطر ۳۶ منشور را ترجمه کرده و غیاثآبادی بدون اجازه آن را در کتاب خود آوردهاست.[21] غیاثآبادی نیز طی جوابیهای خاطرنشان کرد که ادعای عبدالمجید ارفعی ناروا بوده و این سطر قبلاً توسط ریچارد پاول برگر در سال ۱۹۷۵ در مجلهٔ آشورشناسی آلمان منتشر شدهاست.[22]
آثار
- تمدن هخامنشی (انتشارات بدر سیستم) چاپ دوم ۱۳۹۰ / سیزده گفتار در زمینه بررسیهای هخامنشی همراه با نخستین ترجمه فارسی از رویدادنامه نبونید-کورش.
- نوروزنامه (انتشارت نوید) ۱۳۸۶ / پنجاه گفتار در زمینه جشنهای ایرانی.
- آسیای میانه از کهنترین روزگاران تا زمان زرتشت، تألیف باباجان غفوروف، ترجمه رضا مرادی غیاثآبادی (انتشارت نوید) ۱۳۸۵.
- جشنهای مهرگان و سده (انتشارت نقشآور) ۱۳۸۴ / بررسی ریشههای کیهانشناختی دو جشن مهرگان و سده.
- زادروز فردوسی (انتشارت نقشآور) ۱۳۸۴ / ارائه دلایل و شواهدی که نشان از زادروز فردوسی در یکم بهمن دارد.
- راهنمای زمانِ جشنها و گردهماییهای ملی ایران باستان (انتشارت نقشآور) چاپ دوم ۱۳۸۷.
- نبشتههای پارسی باستان (انتشارت نقشآور) ۱۳۷۷.
- خانه مادربزرگ (انتشارت نقشآور) ۱۳۸۳.
- بناهای تقویمی و نجومی ایران (انتشارت نوید) ۱۳۸۲.
- راه شیراز (انتشارت نقشآور) ۱۳۸۳.
- اوستای کهن و فرضیههایی پیرامون نجومشناسی بخشهای کهن اوستا (انتشارت نوید) ۱۳۸۲.
- مهاجرتهای آریاییان و پیوند آن با آب و هوا و دریاهای باستانی ایران/ ایران، سرزمین همیشگی آریاییان (انتشارت نوید) چاپ سوم، ۱۳۸۵.
- نقشرستم و پاسارگاد، (انتشارت نوید) ۱۳۸۰ / بررسی آرامگاه کوروش بزرگ در پاسارگاد و آثار و کتیبههای نقشرستم.
- نظام گاهشماری در چارتاقیهای ایران (انتشارت نوید) ۱۳۸۰.
- سرودهایی از اوستا (انتشارت نوید) ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱.
- مجموعه مقالههای پژوهشهای ایرانی/ شماره یک (انتشارت نوید) ۱۳۸۰.
- مجموعه مقالههای پژوهشهای ایرانی/ شماره دو (انتشارت نوید) ۱۳۸۰.
- تختجمشید، بنای میهنی ایرانیان و انجمن همپرسگی ملی (انتشارت نوید) چاپ دوم، ۱۳۸۰.
- رصدخانهٔ نیمروز (انتشارت پژوهنده) ۱۳۷۸.
- رصدخانهٔ خورشیدی نقشرستم (انتشارت پژوهنده) ۱۳۷۸.
- بیستون، کتیبهٔ داریوش بزرگ (انتشارت نوید) چاپ سوم ۱۳۸۴ / متن کامل سنگنوشته داریوش هخامنشی در بیستون.
- دروازههای ایران (انتشارات نوید) ۱۳۷۲.
- برجهای ایران (انتشارات نوید) ۱۳۷۲.
- خطهای ایران (انتشارات نوید) ۱۳۷۲.
- میلها و منارههای ایران (انتشارات نوید) ۱۳۷۳.
- پیکرههای ایران (انتشارات نوید) ۱۳۷۵.
- جامهای نگارین ایران (انتشارات نوید) ۱۳۷۷.
- کتیبههای هخامنشی (انتشارت نوید) چاپ چهارم، ۱۳۸۹ / مجموعه کامل کتیبههای هخامنشی همراه با اصل خط میخی، آوانویسی لاتین و ترجمه فارسی.
- منشور کورش هخامنشی (انتشارت نوید) چاپ هشتم، ۱۳۸۹ / متن کامل و توضیحاتی پیرامون استوانه مشهور کورش بزرگ.
- نگارههای پیش از تاریخ ایران (انتشارات پژوهش) ۱۳۷۷.
- نقشهٔ باستانی ایران چاپ پنجم، ۱۳۸۷ / نقشه محوطههای باستانی و تطبیق نامهای جغرافیایی اوستا و شاهنامه.
- اسپیتنامه/ بیست و دو گفتار در زمینه جشنها و پژوهشهای ایرانی (انتشارت مهراج) ۱۳۸۸.
- کتیبه خارک در خلیج فارس (انتشارت مهراج) ۱۳۸۸.
- درفشهای اورارتویی آذربایجان (انتشارت نوید) ۱۳۹۰.
- چارتاقیهای ایران (انتشارت ایرانشناسی) ۱۳۸۹.
- ایران چیست؟، طرح مسئله پیرامون نامهای آریا، ایران و فارس (انشارات نوید) ۱۳۹۰.
- فراهاننامه/ نگاهی به فرهنگ و آدابورسوم مردم فراهان، با همکاری اسماعیل مرادی غیاثآبادی، (پژوهشهای ایرانی) ۱۳۹۰.
- فرهنگنامه ایران باستان، (پژوهشهای ایرانی) ۱۳۹۱.
- فرهنگنامه عکس ایران (انتشارت نوید)، چاپ دوم ۱۳۷۶.
- رنجهای بشری، ۱۳۹۱، نسخه دیجیتال (این کتاب ممنوعالانتشار شدهاست).
- فرمان داریوش بزرگ (انتشارات شورآفرین)، ۱۳۹۱.
- گوی بالدار: نشان خورشید، شاهین و اهورامزدا (پژوهشهای ایرانی) ۱۳۹۱.
- درآمدی بر شکلگیری مناسبات مدنی جوامع باستان و غلبه سلطهگری (پژوهشهای ایرانی) ۱۳۹۱.
- زیورافزارهای باستانی قفقاز (پژوهشهای ایرانی) ۱۳۹۱.
- سنگنگارههای صخرهای ایران (پژوهشهای ایرانی) ۱۳۹۱.
- فرهنگنامه ایران، (پژوهشهای ایرانی) ۱۳۹۲.
منابع
- معرفی کتاب:رصدخانه خورشیدی نقش رستم، محمد سعادت فر، کتاب ماه علوم و فنون، شهریور ۱۳۷۹، شماره ۲۹
- .CAIS NEWS. "Chartaqi of Niasar Hosts the "Birth of Mithra" Celebration". 03 December 2006. The Circle of Ancient Iranian Studies. Retrieved 20 Oct 2012.
- «رضا مرادی غیاث آبادی همکاری با فرهنگستان هنر را قطع کرد». ۰۳ دی ۱۳۸۸. جنبش راه سبز. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ مارس ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۹ مهر ۱۳۹۱.
- توکلی، دلیر. «فصل سرد مدیریت موزه در ایران». ۲ اوت ۲۰۱۲. رادیو بینالمللی فرانسه،. دریافتشده در ۲۹ مهر ۱۳۹۱.
- مرادی غیاثآبادی در گفتگو با تاریخ ایرانی: کوروش برای برخی یک ابزار است، تاریخ ایرانی، برداشت شده در ۲۹ فروردین ۱۳۹۰.
- «مجموعه "سیر اختران در فرهنگ و هنر ایرانی" تولید میشود». خبرگزاری مهر. ۲۳ خرداد ۱۳۹۰. دریافتشده در ۲۹ مهر ۱۳۹۱.
- «نشست علمی اخترشناسی و بناهای تقویمی ایران». میراث آریا. ۱۰ اردیبهشت ۱۳۸۸. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۱. دریافتشده در ۷ بهمن ۱۳۹۱.
- «دوره آموزشی اخترباستانشناسی و بناهای تقویمی ایران». انجمن نجوم آماتوری ایران. ۷ اردیبهشت ۱۳۸۸. دریافتشده در ۷ بهمن ۱۳۹۱.
- کشوری، زهرا. «عکسهای کتیبه خارک دریچه تازهای پیش روی پژوهشگران گشود». ۳ تیر ۱۳۸۷. خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانیشده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۹ مهر ۱۳۹۱.
- «تعامل اندیشه و توانایی در نقوش جیرفت». ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. فرهنگستان هنر. دریافتشده در ۲۹ مهر ۱۳۹۱.
- «علائم کفترلی با خطوط کن چرمی و جیرفت قابل مقایسه نیستند». فروردین ۱۳۸۸. خبرگزاری میراث آریا. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۹ مهر ۱۳۹۱.
- جوادی، فرزاد. «این نژاد «آریائی»، تعریفش چیست؟». رادیو بینالمللی فرانسه. دریافتشده در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۲.
- "Aryan Immigration". The Circle of Ancient Iranian Studies. Retrieved 20 Oct 2012.
- ملیگرایی و میهنپرستی، بیبیسی فارسی، برداشت شده در ۲۸ مرداد ۱۳۹۱.
- آیا کوروش بزرگ بود؟، همشهری جوان، برداشت شده در ۲۸ مرداد ۱۳۹۱. بایگانیشده در ۸ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
- رضا مرادی غیاث آبادی:مسئول انتشار بعضی تقویمهای ساختگی مشخص نیست بایگانیشده در ۲ دسامبر ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، خبرگزاری میراث فرهنگی، برداشت شده در ۲۹ فروردین ۱۳۹۰.
- الگوریتم گاهشماری ایرانی برای نرمافزارهای مبدل تقویمها بایگانیشده در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، پژوهشهای ایرانی، برداشت شده در ۲۹ مرداد ۱۳۹۱.
- الگوریتم گاهشماری ایرانی برای نرمافزارهای مبدل تقویمها، روزنامه اعتماد، برداشت شده در ۹ شهریور ۱۳۹۱.
- نرمافزار تبدیل تقویمها: گاهشماری ایرانی، هجری قمری، میلادی، روز ژولی، عبرانی بایگانیشده در ۱۰ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine، پژوهشهای ایرانی، برداشت شده در ۲۹ مرداد ۱۳۹۱.
- The Universe of Discourse.
- عبدالمجید ارفعی (۶ مرداد ۱۳۷۹). «لااقل امین باشید». روزنامه همشهری. موسسه همشهری. پارامتر
|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک) - رضا مرادی غیاثآبادی (۲۹ مرداد ۱۳۷۹). «لااقل راستگو باشید». روزنامه همشهری. موسسه همشهری. پارامتر
|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک)
پیوند به بیرون
- پژوهشهای ایرانی/ وبگاه رسمی رضا مرادی غیاثآبادی
- فرهنگنامهٔ ایران
- فرهنگنامهٔ عکس ایران بایگانیشده در ۱۷ اوت ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به رضا مرادی غیاثآبادی در ویکیگفتاورد موجود است. |