رودینیا
رودینیا برگرفته از واژهٔ روسی رودیت (به روسی: Родить) بهمعنای بهدنیا آوردن است و در علم زمینشناسی برای نامیدن ابرقارهای استفاده میشود که بیشتر یا تمام خشکیهای زمین را در بر میگرفت. این ابرقاره بنا بر بازسازی تکتونیک صفحهای، بین ۱٬۱ میلیارد تا ۷۵۰ میلیون سال پیش در دورهٔ نئوپروتروزوئیک وجود داشت.
رودینیا تقریباً ۱ میلیارد سال پیش درنتیجهٔ برخورد و برافزایش تکههای ناشی از تقسیم ابرقارهٔ پیشین با نام کلمبیا شکل گرفت. این ابرقارهٔ جدید سپس خود در دورهٔ نئوپروتزوئیک تقسیم شد تا ابرقارهٔ دیگری با نام پانگهآ در حدود ۳۰۰ تا ۲۵۰ میلیون سال پیش شکل گیرد.
در مقایسهٔ با پانگهآ هنوز اطلاعات اندکی دربارهٔ تاریخچهٔ دقیق ژئودینامیک و شکلگیری رودینیا وجود دارد. تودهٔ خشکی رودینیا احتمالاً در جنوب استوا قرار داشت. بیشتر بازسازیهای انجامشده نشان میدهد که هستهٔ رودینیا از کراتون آمریکای شمالی (لورنتیا) تشکیل شده بود که کراتون اروپای شرقی (بالتیکا)، کراتون آمازون (آمازونیا) و کراتون آفریقای غربی واقع در جنوب شرقی، کراتونهای ریو د لا پلاتا و سائو فرانسیسکو در جنوب، کراتونهای کنگو و کالاهاری در جنوب غربی و قاره استرالیا، شبهقاره هند و جنوبگان شرقی واقع در شمال شرقی کراتون آمریکای شمالی، آنرا احاطه کرده بودند.
همچنین اغلب تصور میشود که سردشدن شدید آب و هوای جهان در حدود ۷۰۰ میلیون سال پیش که آن را به اصطلاح، زمینِ گلولهبرفی در دورهٔ کریوژنیان مینامند و تکامل سریع حیات اولیه در طول دورههای بعدی ادیاکاران و کامبرین، نتیجهٔ گسیخت رودینیا باشد.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Rodinia». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۱.