زایش تراژدی
زایش تراژدی از روح موسیقی (آلمانی: Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik) کاری از فیلسوف آلمانی فریدریش نیچه در سال ۱۸۷۲ است. این کتاب در سال ۱۸۸۶ به عنوان زایش تراژدی یا: هلنیسم و بدبینی (Die Geburt der Tragödie, Oder: Griechentum und Pessimismus) درخواست صدور مجدد شد. نسخه بعدی شامل مقالهٔ دیباچهای بود که در آن نیچه به انتقاد از خود پرداخته بود. زایش تراژدی نخستین اثر نیچه است.
نویسنده(ها) | فریدریش نیچه |
---|---|
عنوان اصلی | Die Geburt der Tragödie aus dem Geiste der Musik |
زبان | زبان آلمانی |
موضوع(ها) | آتن باستان تراژدی, the Apollonian/Dionysian opposition |
گونه(های) ادبی | Dramatic theory |
تاریخ نشر | ۱۸۷۲ |
پیش از | تأملات نابهنگام (۱۸۷۶) |
نیچه در این اثر، مخالفِ نفیِ بوداییِ شوپنهاور از اراده است. او استدلال میکند که زندگی ارزش زندگی کردن با وجودِ سختیهای بسیارش را دارد.[1] نیچه جهان زیست را جهانی هراسآور و وحشتزا می بیند، اما برخلاف شوپنهاور که در نهایت تسلیمشدگی را واکنش انسان در برابر چنین هجومی تشخیص میدهد، نیچه با پی افکندن نیروی اراده و در واقع تسلیمناشدگی فلسفهای دیگر در قبال این جهانِ تراژیک ترسیم میکند: «رازی در جهان هست که زندگی را هراسآور و تراژیک میسازد»؛ اما «به یاری هنر می توان از این هراس و سویهٔ تراژیک زندگی عبور کرد.» سنت فلسفی آلمانی از آنجایی که همواره به جامعهٔ یونان باستان همچون تجلی جامعهای آرمانی و انسانی و آزاد مینگرد، نیچه نیز در بیان نمونهای عالی و حقیقی از کار هنری به دوران یونان و نیروهای آفرینندهٔ آنها نظر دارد. نیچه معتقد است که «یونانیان به خوبی از راز آن دنیای پنهان باخبر بودند. بزرگی و عظمت روحشان در آن بود که تسلیم آن جهان نمیشدند، بلکه با آن میجنگیدند و همین برای آنان به معنای آری گفتن به جهان بود.» نمود این به مبارزهطلبی، جسارت و قدرت، دیونیسوس است. خدایی که اوج حرکت است و دشمن خمودگی، تسلیم و تحقیر: خدای رقص. «دیونیسوسی بیپایان است: میرقصد، چون رقصی بیپایان، جسم را در فضا نمایان میکند. مکان را ردّ میکند و او ذات موسیقی است.» حالت موسیقایی، حالتی قالبی است که بر جان هنرمند در هنگامِ آفرینش هنری سایه میافکند. هنرمند با روحی دیونیسوسی، جرأت نه گفتن به شرایط موجود و امّا آری گفتن برای جنگ با زندگی خشن را دارد. در اینجاست که میتوان هنرمند را معادلی برای جانِ آزاده دانست. [2] این کتاب چند بار به فارسی ترجمه شده است، از جمله توسط سید سعید فیروزآبادی و رضا ولی یاری که اولی را نشر جامی و دومی را نشر مرکز منتشر کرده است.
پانویس
- Kaufmann, 11.
- اصغر ایزدی جیران، ستایش نیچه از هنرمند، انسانشناسی و فرهنگ.