زن‌برادرستانی
در اصطلاح مردم‌شناسی، ازدواج زنی که شوهر خود را از دست داده با برادر شوهر درگذشته‌اش را زَن‌بَرادَرسِتانی، زن‌برادرگُزینی یا ازدواج لویرات (به انگلیسی: Levirate marriage) می‌نامند.
ازدواج از نوع زن‌برادرستانی در میان جوامعی که ساختار کاملاً قبیله‌ای دارند و برون‌همسری (ازدواج با افراد بیرون از قبیله) ممنوع بوده از دیرباز رواج داشته‌است. این رسم در جوامع گوناگونی در سراسر جهان رواج داشته یا دارد.
واژهٔ لویرات از واژهٔ لاتین levir به معنی برادر شوهر، گرفته شده‌است.
زن‌برادرستانی در ایران در میان بعضی اقوام، از جمله ترکمن‌ها و تیره‌های لر اجرا می‌شود. در دوران پس از جنگ ایران و عراق و به دنبال کشته شدن مردان متأهل، این نوع ازدواج در ایران تا اندازه‌ای بیشتر رواج پیدا کرد.
فیلم ایرانی کافه ترانزیت به این موضوع در ایران پرداخته‌است.
در واقع ازدواج در میان ترکمن‌ها بدین صورت است که در برابر پرداخت مهریه در روز عقد به پدر عروس، زن متعلق به خانواده داماد می‌شود و این بدان معناست که در صورت فوت شوهر، این زن، باید با برادر شوهر خود ازدواج کند، در این گونه موارد اختلاف سن اهمیتی ندارد و هیچ گونه مشکلی به وجود نمی‌آورد، حتی اگر برادر شوهر درگذشته زیر سن قانونی، یا سن شرعی یا به عبارتی زیر سن بلوغ باشد، زیرا آن‌چه که مهم و تعیین کننده‌است، تعلق داشتن زن به خانواده شوهرش است.
جستارهای وابسته
منابع
- Wikipedia contributors, "Levirate marriage," Wikipedia, The Free Encyclopedia, (accessed August 22, 2009).
- مقصودی، منیژه، انسان‌شناسی خانواده و خویشاوندی، تهران: شیرازه، چاپ اول، ۱۳۸۶ خورشیدی.