ساخارین
ساخارین (به انگلیسی: Saccharin) که از آن به عنوان شکر مصنوعی نیز یاد می‌شود،[2] بلورهای سفید رنگی با دمای ذوب ۲۲۴ درجه سانتیگراد هستند که حدود ۵۵۰ بار بیشتر از ساکاروز (قند معمولی) شیرین است. از این ماده به شکل گسترده‌ای به‌عنوان شیرین‌کننده استفاده می‌شود.
| ساخارین[1] | |
|---|---|
 | |
 | |
2H-1λ62-benzothiazol-113-trione | |
دیگر نام‌ها Benzoic sulfimide | |
| شناساگرها | |
| شماره ثبت سی‌ای‌اس | ۸۱–۰۷–۲  |
| پاب‌کم | ۵۱۴۳ |
| کم‌اسپایدر | ۴۹۵۹ |
| UNII | FST467XS7D |
| KEGG | D01085 |
| ChEBI | CHEBI:32111  |
| ChEMBL | CHEMBL۳۱۰۶۷۱ |
| جی‌مول-تصاویر سه بعدی | Image 1 |
SMILES
| |
| |
| خصوصیات | |
| فرمول مولکولی | C7H5NO3S۱ |
| جرم مولی | ۱۸۳٫۱۸ g mol−1 |
| شکل ظاهری | White crystalline solid |
| چگالی | 0.828 g/cm3 |
| دمای ذوب | ۲۲۸٫۸–۲۲۹٫۷ °C |
| انحلال‌پذیری در آب | 1 g per 290 mL |
| به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |
| (بررسی) (چیست: /؟) | |
| Infobox references | |
|
| |
نام‌های دیگر ساخارین این ترکیب با نام‌های E954 و Benzoic sulfinide نیز شناخته می‌شود.
ساخارین (سدیم ساخارین)
این شیرین‌کننده به صورت پودر یا قرص عرضه می‌گردد؛ و در جهان توسط بیماران زیادی مصرف می‌شود. بیش از چهل و پنج سال است که این شیرین‌کننده کشف و به شکل‌های مختلف تولید و در اختیار بیماران دیابتی یا رژیمی قرار گرفته‌است. این ماده در صورت خالص بودن ۴۰۰ برابر حجم شکر شیرینی دارد؛ و علی‌رغم مخالفت‌هایی که با تولید آن شده هنوز هم به میزان زیادی در جهان تولید می‌شود عده‌ای بر این باورند که مصرف ساخارین باعث سرطان می‌شود. در یک آزمایشگاه در آمریکا، که بر روی ۱۰۰۰ موش آزمایشگاهی صورت گرفت، که در این آزمایش موش‌ها با ساخارین تغذیه شدند. فقط دو موش بعد از مدتی طولانی دچار سرطان مثانه شدند که محققین احتمال بروز این نوع سرطان را توسط ساخارین را رد نمودند و اعلام نمودند این بیماری در بین موش‌ها شایع می‌باشد. ضمناً فرمول و شکل ساخت ساخرین ظرف چند سال گذشته تغییر نموده که ریسک ابتلاء به سرطان را ازبین برده‌است. از مهم‌ترین دلایلی که باعث شد این شیرین‌کننده در بخش صنعت کنار گذاشته شود، وجود مزه تلخ آن بود؛ که امروزه بخاطر از بین بردن تلخی آن، این ماده را با شیرین‌کننده دیگری بنام cycyckinat سیکلمات مخلوط می‌نمایند. نکته قابل توجه در مورد این شیرین‌کننده پائین بودن قیمت آن در بازار جهانی است.
ساخارین اولین قند مصنوعی بود که به‌طور تصادفی توسط شیمیدانی به نام فالبرگ، هنگامی که وی روی یک ماده نگهدارنده غذایی جدید کار می‌کرد، کشف شد. در طی جنگ جهانی دوم به دلیل کوپنی شدن شکر میزان مصرف ساخارین افزایش پیدا کرد و تا سال ۱۹۱۷ ساخارین در آمریکا و بعد از آن در اروپا نیز استفاده شد. در سال ۱۹۶۰ نتایج تحقیقات نشان داد که ساخارین در موش سبب ایجاد سرطان می‌شود. نتایج تحقیقات بعدی تأییدکننده افزایش بروز سرطان مثانه در موش‌ها بود و پس از آن FDA مصرف آن را محدود نمود و در سال ۱۹۷۷ مصرف آن در کانادا نیز ممنوع شد؛ ولی نتایج تحقیقات بعدی ایجاد سرطان در انسان را به اثبات نرساند
ساخارین 161 برابر شیرین‌تر از شکر بوده یعنی دارای MRS 161 است ( MRS شیرینی وابسته به مولار است) و بر خلاف شکر کالری کمی داشته و سبب افزایش قند خون نمی‌شود. تولید ساخارین آسان بوده، در مقابل حرارت پایدار می‌باشد؛ ولی بزرگترین عیب آن، نقشش در ایجاد سرطان مثانه در موش است. منتهی در انسان از نظر کارسینوژنیسیته (سرطان‌زایی) بی‌خطر تشخیص داده شده‌است؛ ولی طبق دستور FDA در آمریکا کلیه ترکیبات حاوی ساخارین باید داری هشدار فوق باشند که این ترکیب حاوی ساخارین بوده و در موش‌های آزمایشگاهی سبب سرطان می‌شود علت ایجاد سرطان در موش، واکنش شیمیایی ایجاد شده با ترکیبات خاص موجود در ادرار موش است؛ ولی ادرار انسان فاقد این ترکیبات است. به دلیل ایجاد سرطان مثانه در مادر و جنین در حیوانات آزمایشگاهی بهتر است زنان در دوران بارداری از آن مصرف نکنند