سمیت کبد
سَمیَت کبد (مسمویت کبدی) ((به انگلیسی: Hepatotoxicity)) به معنی آسیب کبدی ناشی از مواد شیمیایی است. آسیب کبدی ناشی از دارو علت بیماریهای کبدی حاد و مزمن است.
سمیت کبد | |
---|---|
دیگر نامها | بیماری کبد سمی، بیماری کبدی ناشی از سموم، بیماری کبدی ناشی از دارو، آسیب کبدی ناشی از دارو، مسمومیت کبدی ناشی از دارو، مسمومیت با هپاتوژن. |
هپاتیت ناشی از دارو با گرانولوماتا. علل دیگر با تحقیقات گسترده حذف شدند. بافتبرداری کبد. H&E stain. | |
تخصص | پزشکی گوارش |
عوارض | سیروز، نارسایی کبد |
کبد نقشی اساسی در پاکسازی و تغییر دادن (ترادیسیدن) مواد شیمیایی دارد و از این نظر مستعد گرفتار آمدن به سمیت این عوامل است. برخی مواد دارویی خاص، در صورت مصرف بیش از حد دوز آنها و گاهی حتی در محدوده شاخص درمانی مصرف، میتوانند به این ارگان صدمه بزنند و عضو را مجروح کنند. سایر مواد شیمیایی مانند آنهایی که در آزمایشگاهها و صنایع مورد استفاده قرار میگیرند، مواد شیمیایی طبیعی (به عنوان مثال، میکروسیستینها که سیانوباکتریها میتوانند تولید کنند) و داروهای گیاهی نیز میتوانند باعث سمیت کبدی شوند.
بیش از ۹۰۰ دارو در ایجاد آسیب کبدی دخیل بودهاند.[1] سمیت کبدی و آسیب کبدی ناشی از مواد مخدر نیز تعداد قابل توجهی از نارساییهای ترکیبی را تشکیل میدهد و نیاز به مدلهای پیشبینی سمیت (به عنوان مثال DTI),[2]و سنجشهای غربالگری دارو، مانند سلولهای بنیادی مشتق از سلولهای بنیادی مانند سلولهای کبدی را نشان میدهد. قادر به تشخیص سمیت در مراحل اولیه تولید دارو است.[3] مواد شیمیایی غالباً باعث صدمات تحت بالینی به کبد میشوند که فقط با آزمایش غیرطبیعی آنزیم کبدی بروز میکند.
آسیب کبدی ناشی از دارو مسئول ۵٪ از کل بستری در بیمارستان و ۵۰٪ از نارسایی حاد کبد است.[4][5]
علت
واکنشهای دارویی نامطلوب به ۲ نوع: نوع A (ذاتی یا دارویی) یا نوع B (فردویژگی) طبقهبندی میشوند.
جستارهای وابسته
منابع
- Friedman, Scott E.; Grendell, James H.; McQuaid, Kenneth R. (2003). -9780838515518/page/664 Current diagnosis & treatment in gastroenterology Check
|url=
value (help). New York: Lang Medical Books/McGraw-Hill. pp. -9780838515518/page/664 664–679. ISBN 978-0-8385-1551-8. - Dixit, Vaibhav A. (2019). "A simple model to solve a complex drug toxicity problem". Toxicology Research. 8 (2): 157–171. doi:10.1039/C8TX00261D. PMC 6417485. PMID 30997019.
- Greenhough S, Hay DC (2012). "Stem Cell-Based Toxicity Screening: Recent Advances in Hepatocyte Generation". Pharm Med. 26 (2): 85–89. doi:10.1007/BF03256896.
- McNally, Peter F. (2006). GI/Liver Secrets: with STUDENT CONSULT Access. Saint Louis: C.V. Mosby. ISBN 978-1-56053-618-5.
- Ostapowicz G, Fontana RJ, Schiødt FV, et al. (2002). "Results of a prospective study of acute liver failure at 17 tertiary care centers in the United States". Ann. Intern. Med. 137 (12): 947–54. doi:10.7326/0003-4819-137-12-200212170-00007. PMID 12484709.
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Hepatotoxicity». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۰ ژوئیه ۲۰۲۰.