سید محمد مجتهد سردانی
سید محمد حسینی سردانی مشهور به سیّد مجتهد (درگذشته ۱۲۶۹ قمری) فقیه شیعه و از مراجع تقلید و مجتهدین به نام زنجان در عصر قاجار بود. او مؤسس خاندان حسینی زنجانی است.
زندگینامه
وی در در قریه سیردان طارم سفلی به دنیا آمد. پدرش سید قاسم و پدربزرگش سید عزالدین محمد بودند. او مقدمات اولیه را نزد اساتید عصر خود در زنجان آموخت. سپس برای ادامه تحصیلات دینی به شهر اصفهان رفت و از محضر علامه کلباسی از مراجع و علمای بزرگ اصفهان بهره جست. او تحصیلات خود را در اصفهان به پایان رسانده و به درجه اجتهاد نائل آمد.

سید محمد پس از اتمام تحصیل به زادگاه خود، سردان که از قریههای طارم سفلی بازمیگردد تا با پیشنهاد عبدالله میرزا (پسر فتحعلی شاه و حاکم زنجان) که شیفته و مرید سید محمد مجتهد شده بود به زنجان میآید، شاهزاده عبدالله میرزا دارا مسجد سید زنجان را برای اقامه نماز جماعت به امامت وی بنا کرد.[1][2][3][4][5]
او مرجع تقلید شهر زنجان و اطراف بودهاست.
دفع بابیت از زنجان
او فتوای قتل علی محمد باب را در ابتدای سلطنت ناصرالدین شاه صادر کرد و در طرد و دفع بابیت از زنجان نقش بسیار مهمی داشت. وی از جمله افرادی بود که در مقابله با شورش بابیان زنجان حضور داشته و در کتاب لسان الصدق خود خاطراتی از این جنگ بیان میکند.[4][6][7]
درگذشت
او سر انجام در سال ۱۲۶۹ ه.ق درگذشت و بر مرقد او مقبره مجتهدی زنجان بنا شد.
آثار و تالیفات
- انیس الفقها در هفت جلد
- رساله عملیه به همرا توضیحاتی در اصول دین
- رساله در شرایط مسافر به امر استادش علامه کلباسی
- لسان صدق (در احکام حج یا همان مناسک حج)
- حاشیه بر معالم اصول (ناتمام)
- کتابی دیگر در فقه
نوادگان و فرزندان
او جد اعلای خاندان حسینی زنجانی (مجتهدی زنجانی) است.
میرزا محمود حسینی زنجانی و سید عزالدین حسینی زنجانی از علما و مراجع فقید تقلید فقید و سید محمد حسینی زنجانی از مراجع تقلید فعلی از نوادگان او هستند.
پانویس
- مجتهد ملی و دغدغههای فرا ملی ، تورجان
- فقیه تبعیدی و فیلسوف شهر فلسفه ستیزان
- مسجد و مدرسه سید زنجان - کانون تبلیغات پیام رسان
- زندگینامه فقیه و مجتهد سالک مرحوم آیت الله العظمی سید محمود حسینی زنجانی - تألیف: سید محمد صادق حسینی زنجانی
- ضیایی، محمد صادق. «سندی راجع به شورش با بیان زنجان در زمان سلطنت ناصرالدین شاه». مجله یغما. دریافتشده در ۲۱ مه ۲۰۱۴.
- گفتگوی آیتاللهالعظمی سید عزالدین زنجانی با هفتهنامه امید زنجان، سال اول، شماره ۱۹، ۲۷ اسفند ۱۳۷۲
- منبر 40 ساله فقه برای عالمی مردمدار ، مشرق
منابع
- گفتگوی آیتاللهالعظمی سید عزالدین زنجانی با هفتهنامه امید زنجان، سال اول، شماره ۱۹، ۲۷ اسفند ۱۳۷۲
- مجتهد ملی و دغدغههای فرا ملی
- فقیه تبعیدی و فیلسوف شهر فلسفه ستیزان
- مسجد و مدرسه سید زنجان - کانون پیام رسان
- دو هفته نامه خبری ایکنا (رایحه)- شماره ۷۲
- هفته نامه پیام زنجان، ضمیمه شماره ۷۸۰