عبدالرحمن عارف

عبد الرحمن عارف (۱۴ آوریل ۱۹۱۶ – ۲۴ اوت ۲۰۰۷) از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۸ رئیس جمهوری عراق بود و پس از آن در کودتای بدون خونریزی حزب بعث عراق؛ به رهبری حسن البکر و صدام حسین برکنار شد.

عبدالرحمن عارف
عبدالرحمن عارف
سومین رئیس‌جمهور عراق
مشغول به کار ۱۶ آوریل ۱۹۶۶ – ۱۷ ژوئیه ۱۹۶۸
نخست‌وزیر	عبدالرحمن البزاز ناجی طالب عبدالرحمن عارف طاهر یحیی
پس از	عبدالسلام عارف
پیش از	احمد حسن البکر
نخست‌وزیر عراق
مشغول به کار ۱۰ مه ۱۹۶۷ – ۱۰ ژوئیه ۱۹۶۷
رئیس‌جمهور	خودش
پس از	ناجی طالب عبدالرحمن عارف
پیش از	طاهر یحیی
فرمانده ستاد مشترک نیروهای مسلح عراق
اطلاعات شخصی
زاده	عبدالرحمن محمد عارف الجمیلی ۱۴ آوریل ۱۹۱۶ بغداد، امپراتوری عثمانی
درگذشته	۲۴ اوت ۲۰۰۷ (۹۱ سال) امان، اردن
ملیت	عراق
حزب سیاسی	حزب بعث عراق
همسر(ان)	فائقه عبدالمجید فارس العانی
فرزندان	پنج فرزند
پیشه	، سیاستمدار
دین	اسلام سنی
خدمات نظامی
وفاداری	عراق
درجه	ژنرال
یگان	ارتش عراق
جنگ‌ها/عملیات‌ها	کودتای ضدسلطنتی عراق جنگ شش‌روزه

در سال ۱۹۶۳ هنگامی که عبدالسلام عارف، برادر کوچکتر عبدالرحمن (متولد ۱۹۲۱)، به عنوان رئیس جمهوری عراق به قدرت رسید، عبدالرحمن به فرماندهی ستاد مشترک نیروهای مسلح منصوب شد.

طی یک توطئه بمبگذاری در هلی کوپتر که ظاهراً به دست بعثی‌ها انجام گرفته بود، مارشال عبدالسلام محمد عارف در قرنه نزدیک بصره در بامداد ۱۶ آوریل ۱۹۶۶ به قتل رسید و برادر او ژنرال عبدالرحمن محمد عارف که به مسکو برای خرید اسلحه رفته بود خود را به بغداد رسانید و به ریاست جمهوری رسید. ژنرال عبدالرحمن محمد عارف بیش از دو سال حکومت نکرد. در زمان حکومت او سروان منیر الرئوف خلبان عراقی هواپیمای میگ ۲۱ روسی را به اسرائیل برد و بعثی‌ها در اعلامیه‌های خود این اتهام را به عبدالرحمن محمد عارف زدند که این خلبان جاسوس سازمان سیا بوده و با خاندان عارف رفت‌وآمد خانوادگی داشته‌است؛ بنابراین عبدالرحمن عارف نیز عضو سازمان سیا است. در صورتی که بعد از کودتای بعثی هشتم فوریه ۱۹۶۳ در مطبوعات جهان فاش شد کودتای بعثی که منجر به قتل ژنرال عبدالکریم قاسم شد با همدستی سازمان سیا انجام شده‌است. در ۱۷ ژوئیه ۱۹۶۸ کودتای نظامی بر ضد حکومت عبدالرحمن محمدعارف صورت گرفت. بعثی‌ها با دادن وعده‌های زیاد به سرهنگ عبدالرزاق النایف رئیس ضداطلاعات ارتش و ژنرال ابراهیم الداود رئیس گارد، عبدالرحمن عارف را وادار به کودتا کرده و عارف را روانه مراکش کردند و عبدالرزاق النایف نخست وزیر شد و احمد حسن البکر به ریاست جمهوری رسید ولی مغز متفکر کودتا، صدام حسین بود که با کمک سرتیپ خلبان حردان عبدالغفار التکریتی، حکومت عبدالرحمن عارف را ساقط کرد ولی چون سرهنگ نایف و ژنرال داود بعثی نبودند، در ۳۰ ژوئیه ۱۹۶۸ یعنی ۱۶ روز بعد از کودتای ۱۷ ژوئیه، کودتای سرنوشت ساز بعثی برای بعثی‌ها توسط صدام انجام گرفت و او را به لندن تبعید کرد و ژنرال احمد حسن البکر پست نخست وزیری و ریاست جمهوری را به دست گرفت و صدام حسین به عنوان معاون دبیر کل حزب بعث به معاونت احمد حسن البکر منصوب شد. در جریان این کودتا ژنرال رشید مصلح تکریتی که به هواداری از مارشال عارف، گارد حزب بعث را خلع سلاح کرده بود به زندان انداخت و بعداً اعدام کرد. ژنرال حردان تکریتی به وزارت دفاع و ژنرال صالح مهدی عماش به وزارت کشور رسیدند.

عبدالرحمن عارف پس از کودتا به لندن رفت تا اینکه در سال‌های پایانی دهه ۸۰ صدام به وی اجازه داد به بغداد بازگردد. عارف پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ به اردن رفت.

عارف پس از حمله نیروهای ائتلاف در سال ۲۰۰۳ در مصاحبه‌ای گفت: «امیدوارم ثبات و امنیت در همه عراق و کشورهای همسایه عرب برقرارشود… امیدوارم با فراموش کردن گذشته و نگاه به آینده وحدت ملی در عراق برقرار شود».[1]

منابع

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به عبدالرحمن عارف در ویکی‌گفتاورد موجود است.

1. صدام، از تولد تا چوبه دار بایگانی‌شده در ۱۵ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine (روزنامه ایران)