عهدنامه احمد پاشا
عهدنامه احمد پاشا قراردادی بود که میان امپراتوری صفوی و امپراتوری عثمانی در تاریخ ۱۰ ژانویه ۱۷۳۲ میلادی منعقد شدهاست.
زمینه قرارداد
در قرن هفدهم جنگهای ایران و عثمانی با عهدنامههای سراب و قصرشیرین بپایان رسیده بود.پس از حکومت کوتاهمدت افغانیان هوتکی بر ایران، وضعیت مرزهای ایران مخصوصاً در آذربایجان و قفقاز بسیار نا آرام شده بود.در این مواقع بود که پتر یکم، امپراتور روسیه، شروع به تصرف سرزمینهای ایران در قفقاز شمالی و آذربایجان نمود.عثمانیها هم برای رقابت با روسیه به تصرف شهر تفلیس دست زدند و این باعث آغاز جنگی طولانی میان ایران و عثمانی شد.
جنگ
بین سالهای ۱۷۲۳ تا ۱۷۳۰، عثمانیها توانستند که علاوه بر تفلیس، شهرهای قفقاز جنوبی مثل ایروان و گنجه را به تصرف خود درآورند.در جبهه جنوبی نیز شهرهای ارومیه، کرمانشاه، تبریز و همدان به تصرف عثمانی درآمدند.شاه تهماسب دوم که تازه به حکومت رسیده بود بناچار مجبور به پذیرفتن قرارداد صلح با عثمانی شد و به این طریق جنگ میان دو امپراتوری به مدت کوتاهی متوقف شد.
موارد قرارداد
طرف ایرانی این قرارداد محمد رضا قلی و طرف عثمانی آن احمد پاشا عثمانی بود. طبق این عهدنامه:
- سرزمینهای اشغال شده توسط عثمانی در غرب ایران به ایران بازگردانده شد.
- عثمانی حکومت بر قفقاز را بدست گرفت.
- رود ارس به مرز ایران و عثمانی در قفقاز جنوبی تبدیل شد.
پس از عهدنامه
اعتبار این عهدنامه مدت زیادی دوام نیاورد زیرا نادرشاه افشار مصمم بود که تبریز و قفقاز را بازگرداند.از طرف دیگر سلطان محمود یکم عثمانی هم تمایل نداشت این سرزمینها را به این راحتی از دست بدهد.بنابراین جنگی میان آن دو درگرفت و نادرشاه افشار موفق شد تا سرزمینهای اشغالی را به خاک ایران برگرداند.
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Treaty of Ahmet Pasha». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۷ اسفند ۱۳۸۹.