فهرست دستورهای ایکس۸۶

مجموعه دستورالعمل ایکس۸۶ چندین بار گسترش یافته و هر بار ثبات‌ها و انواع داده‌ای گسترده‌تر یا قابلیت‌های جدیدی را معرفی کرده است.

دستورهای عدد صحیح ایکس۸۶

آنچه در ادامه می‌آید مجموعه دستورالعمل کامل ۸۰۸۶/۸۰۸۸ است، اما بیشتر این دستورها و نه همهٔ آها، در حالت ۳۲ بیتی در دسترس هستند، و فقط روی مقادیر و ثبات‌های ۳۲ بیتی (EAX, EBX، و غیره) به جای متانظر ۱۶ بیتی آن‌ها (AX, BX، و غیره) به کار می‌روند.

دستورهای اصلی ۸۰۸۶/۸۰۸۸

مجموعه دستورالعمل‌های اصلی ۸۰۸۶/۸۰۸۸

دستور	معنی	توضیحات	آپ‌کد
AAA	تنظیم کد اسکی AL بعد از عملیات جمع	همراه با بی‌سی‌دی فشرده‌نشده استفاده می‌شود
AAD	تنظیم کد اسکی AL قبل از عملیات تقسیم	راهنمای منتشر شدهٔ ۸۰۸۶/۸۰۸۸ فقط مبنای ۱۰ AAD را پوشش می‌دهد ولی در عمل مبناهای دیگر نیز قابل استفاده هستند.
AAM	تنظیم کد اسکی AL بعد از عملیات ضرب
AAS	تنظیم کد اسکی AL بعد از عملیات تفریق
ADC	جمع با رقم نقلی	مقصد := مقصد + مبدأ + فلگ نقلی
ADD	جمع	(1) r/m += r/imm; (2) r += m/imm;
AND	عطف منطقی	(1) r/m &= r/imm; (2) r &= m/imm;
CALL	فراخوانی رویه	push eip + 2 ; jmp operand
CBW	تبدیل بایت به کلمه
CLC	پاک کردن فلگ نقلی	CF = ۰;
CLD	پاک کردن فلگ جهت	DF = ۰;
CLI	پاک کردن فلگ وقفه	IF = ۰;
CMC	مکمل کردن فلگ نقلی
CMP	مقایسهٔ عملوندها
CMPSB	مقایسهٔ بایت‌ها در حافظه
CMPSW	مقایسهٔ کلمه‌ها
CWD	تبدیل کلمه به کلمه‌مضاعف
DAA	تنظیم ده‌دهی AL بعد از عملیات جمع	همراه با بی‌سی‌دی فشرده‌شده استفاده می‌شود.
DAS	تنظیم ده‌دهی AL بعد از عملیات تفریق
DEC	کم کردن یک واحد
DIV	تقسیم بدون علامت	DX:AX = DX:AX / r/m; resulting DX = remainder
ESC	همراه با واحد ممیز-شناور استفاده می‌شود
HLT	ورود به حالت توقف		0xF4
IDIV	تقسیم با علامت	DX:AX = DX:AX / r/m; resulting DX = remainder
IMUL	ضرب با علامت	(1) DX:AX = AX * r/m; (2) AX = AL * r/m
IN	خواندن ورودی از درگاه	(1) AL = port[imm]; (2) AL = port[DX]; (3) AX = port[DX];
INC	اضافه کردن یک واحد
INT	فراخوانی وقفه
INTO	فراخوانی وقفه در صورت وجود سرریز
IRET	بازگشت از وقفه
Jcc	پرش‌های شرطی	(JA, JAE, JB, JBE, JC, JE, JG, JGE, JL, JLE, JNA, JNAE, JNB, JNBE, JNC, JNE, JNG, JNGE, JNL, JNLE, JNO, JNP, JNS, JNZ, JO, JP, JPE, JPO, JS, JZ)
JCXZ	پر در صورت صفر بودن CX
JMP	پرش
LAHF	بار کردن فلگ به ثبات AH
LDS	بار کردن اشاره‌گر به DS
LEA	بار کردن آدرس مؤثر
LES	بار کردن ES با اشاره‌گر
LOCK	اعلام سیگنال BUS LOCK#	برای چندپردازی
LODSB	بار کردن بایت رشته	if (DF==0) AL = *SI++; else AL = *SI--;
LODSW	بار کردن کلمه رشته	if (DF==0) AX = *SI++; else AX = *SI--;
LOOP/LOOPx	کنترل حلقه	(LOOPE, LOOPNE, LOOPNZ, LOOPZ) if (x && --CX) goto lbl;
MOV	Move	کپی کردن داده از جایی به جای دیگر، (1) r/m = r; (2) r = r/m;
MOVSB	انتقال بایت از رشته به رشته	if (DF==۰) *(byte*)DI++ = *(byte*)SI++; else *(byte*)DI-- = *(byte*)SI--;
MOVSW	انتقال کلمه از رشته به رشته	if (DF==۰) *(word*)DI++ = *(word*)SI++; else *(word*)DI-- = *(word*)SI--;
MUL	ضرب بدون علامت	(1) DX:AX = AX * r/m; (2) AX = AL * r/m;
NEG	تغییر علامت مکلمل دو	r/m *= -۱;
NOP	بدون عمل	معادل XCHG EAX, EAX	0x90
NOT	نفی منطقی	r/m ^= -۱;
OR	فصل منطقی	= r/imm; (2) r |= m/imm;
OUT	بردن خروجی به درگاه	(1) port[imm] = AL; (2) port[DX] = AL; (3) port[DX] = AX;
POP	گرفتن (pop) داده از پشته	POP CS (آپ‌کد 0x0F) فقط در ۸۰۸۶/۸۰۸۸ کار می‌کند، و سی‌پی‌یوهای بعدی از 0x0F به عنوان پیشوند دستورهای جدید استفاده می‌کنند. SP++ = r/m;	0x0F
POPF	گرفتن داده از ثبات فلگ	*SP++ = flags;
PUSH	گنجاندن (push) داده در پشته	*--SP = r/m;
PUSHF	گنجاندن فلگ‌ها در پشته	*--SP = flags;
RCL	گردش به چپ (با رقم نقلی)
RCR	گردش به راست (با رقم نقلی)
REPxx	تکرار شرطی دستورهای MOVS/STOS/CMPS/LODS/SCAS	(REP, REPE, REPNE, REPNZ, REPZ)
RET	بازگشت از رویه	اسمبلر این دستور را بسته به مدل حافظهٔ سیستم مقصد به RETN یا RETF تبدیل می‌کند.
RETN	بازگشت از رویه نزدیک (near)
RETF	بازگشت از رویه دور (far)
ROL	گردش به چپ
ROR	گردش به راست
SAHF	ذخیرهٔ AH در فلگ‌ها
SAL	شیفت به چپ با علامت	(1) r/m <<= 1; (2) r/m <<= CL;
SAR	شیفت به راست با علامت	(1) (signed)r/m >>= 1; (2) (signed)r/m >>= CL;
SBB	تفریق با رقم قرضی	جایگزین کدگذاری یک بایتی دستور SBB AL, AL از طریق دستور مستندنشدهٔ SALC در دسترس است.
SCASB	مقایسهٔ رشته بایت
SCASW	مقایسهٔ رشته کلمه
SHL	شیفت به چپ بدون علامت
SHR	شیفت به راست بدون علامت
STC	روشن کردن فلگ نقلی	CF = ۱;
STD	روشن کردن فلگ جهت	DF = ۱;
STI	روشن کردن فلگ وقفه	IF = ۱;
STOSB	ذخیره بایت در رشته	if (DF==۰) *ES:DI++ = AL; else *ES:DI-- = AL;
STOSW	ذخیره کلمه در رشته	if (DF==۰) *ES:DI++ = AX; else *ES:DI-- = AX;
SUB	تفریق	(1) r/m -= r/imm; (2) r -= m/imm;
TEST	قیاس منطقی (AND)	(1) r/m & r/imm; (2) r & m/imm;
WAIT	انتظار تا وقتی که مشغول نباشد	منتظر می‌ماند تا پین BUSY # غیرفعال شود (در واحد ممیز-شناور استفاده می‌شود)
XCHG	جابه‌جا کردن داده	r :=: r/m;
XLAT	ترجمه با مراجعه به جدول	مانند MOV AL, [BX+AL] عمل می‌کند.
XOR	یای مانعةالجمع	(1) r/m ^= r/imm; (2) r ^= m/imm;

اضافه شده با ۸۰۱۸۶/۸۰۱۸۸

دستور	معنی	توضیحات
BOUND	بررسی حدود ایندکس آرایه	اگر آزمایش با شکست مواجه شود وقفهٔ نرم‌افزاری ۵ را افزایش می‌دهد
ENTER	ورود به قاب پشته	معادل دستورهای Push (E)BP Set a temporary value (E)FRAME_PTR:=(E)SP If LEVEL > 0 then Repeat (LEVEL - 1) times: (E)BP:=(E)BP - 2 Push the word pointed to by (E)BP End repeat Push (E)FRAME_PTR End if (E)BP:=(E)FRAME_PTR (E)SP:=(E)SP - first operand.
INS	گرفتن ورودی از درگاه و انتقال به رشته	معادل دستورهای IN (E)AX, DX MOV ES:[(E)DI], (E)AX ; adjust (E)DI according to operand size and DF
LEAVE	ترک کردن قاب پشته	معادل دستورهای MOV SP, BP POP BP
OUTS	بردن رشته خروجی به درگاه	معادل دستورهای MOV (E)AX, DS:[(E)SI] OUT DX, (E)AX ; adjust (E)SI according to operand size and DF
POPA	گرفتن همهٔ ثبات‌های عمومی از پشته	معادل دستورهای POP DI POP SI POP BP POP AX ;no POP SP here, only ADD SP,2 POP BX POP DX POP CX POP AX
PUSHA	گنجاندن همه ثبات‌های عمومی در پشته	معادل دستورهای PUSH AX PUSH CX PUSH DX PUSH BX PUSH SP PUSH BP PUSH SI PUSH DI

اضافه شده با ۸۰۲۸۶

دستو	معنی	توضیحات
ARPL	تنظیم قسمت RPL انتخاب کننده
CLTS	پاک کردن فلگ وظیفه در ثبات CR0
LAR	خواندن بایت حقوق دسترسی
LGDT	خواندن جدول توصیف سراسری
LIDT	خواندن جدول توصیف وقفه
LLDT	خواندن جدول توصیف محلی
LMSW	خواندن کلمه وضعیت ماشین
LOADALL	خواندن همهٔ ثبات‌های سی‌پی‌یو شامل ثبات‌های داخلی مانند جی‌دی‌تی	مستند نشده، فقط در ۸۰۲۸۶ و ۸۰۳۸۶
LSL	خواندن حد سگمنت
LTR	خواندن ثبات وظیفه
SGDT	ذخیره جدول توصیف سراسری
SIDT	ذخیره جدول توصیف وقفه
SLDT	ذخیره جدول توصیف محلی
SMSW	ذخیرهٔ کلمه وضعیت ماشین
STR	ذخیرهٔ ثبات وظیفه
VERR	مشخص کردن سگمنت برای خواندن
VERW	مشخص کردن سگمنت برای نوشتن

اضافه شده با ۸۰۳۸۶

دستور	معنی	توضیحات
BSF	اسکن بیت به جلو
BSR	اسکن بیت به عقب
BT	سنجش بیت
BTC	سنجش بیت و مکمل کردن آن
BTR	سنجش بیت و پاک کردن آن
BTS	سنجش بیت و روشن کردن آن
CDQ	تبدیل double-word به quad-word	Sign-extends EAX into EDX, forming the quad-word EDX:EAX. Since (I)DIV uses EDX:EAX as its input, CDQ must be called after setting EAX if EDX is not manually initialized (as in 64/32 division) before (I)DIV.
CMPSD	مقایسه رشته کلمه-مضاعف	Compares ES:[(E)DI] with DS:[SI]
CWDE	تبدیل کلمه به کلمه-مضاعف	Unlike CWD, CWDE sign-extends AX to EAX instead of AX to DX:AX
INSD	خواندن از درگاه و انتقال به کلمه-مضاعف
IRETx	Interrupt return; D suffix means 32-bit return, F suffix means do not generate epilogue code (i.e. LEAVE instruction)	Use IRETD rather than IRET in 32-bit situations
JECXZ	پرش در صورت صفر بودن ECX
LFS, LGS	خواندن اشاره‌گر دور
LSS	خواندن سگمنت پشته
LODSD	خواندن رشته کلمه-مضاعف	can be prefixed with REP
LOOPW, LOOPccW	حلقه شرطی	Same as LOOP, LOOPcc for earlier processors
LOOPD, LOOPccD	گردش تا زمان برابر بودن	if (cc && --ECX) goto lbl;, cc = Z(ero), E(qual), NonZero, N(on)E(qual)
MOVSD	انتقال رشته کلمه-مضاعف	*(dword*)ES:EDI±± = (dword*)ESI±±; (±± depends on DF)
MOVSX	انتقال و گسترش با علامت	(long)r = (signed char) r/m; and similar
MOVZX	انتقال و گسترش با صفر	(long)r = (unsigned char) r/m; and similar
OUTSD	خروجه به درگاه از رشته کلمه-مضاعف	port[DX] = *(long*)ESI±±; (±± depends on DF)
POPAD	گرفتن همهٔ ثبات‌های کلمه-مضاعف از پشته	Does not pop register ESP off of stack
POPFD	گرفتن داده از پشته و انتقال به ثبات EFLAGS
PUSHAD	گنجاندن همهٔ ثبات‌های کلمه-مضاعف در ثبات
PUSHFD	گنجاندن ثبات EFLAGS در پشته
SCASD	اسکن داده رشته کلمه-مضاعف
SETcc	تنظیم بایت به یک در صورت درست بودن شرط و در غیر این صورت صفر کردن آن	(SETA, SETAE, SETB, SETBE, SETC, SETE, SETG, SETGE, SETL, SETLE, SETNA, SETNAE, SETNB, SETNBE, SETNC, SETNE, SETNG, SETNGE, SETNL, SETNLE, SETNO, SETNP, SETNS, SETNZ, SETO, SETP, SETPE, SETPO, SETS, SETZ)
SHLD	شیفت به چپ کلمه-مضاعف
SHRD	شیفت به راست کلمه-مضاعف	r1 = r1>>CL ∣ r2<<(32-CL); Instead of CL, immediate 1 can be used
STOSD	ذهیره رشته کلمه-مضاعف	*ES:EDI±± = EAX; (±± depends on DF, ES cannot be overridden)

اضافه شده با ۸۰۴۸۶

دستور	معنی	توضیحات
BSWAP	جابجایی بایت	r = r<<24 | r<<8&0x00FF0000 | r>>8&0x0000FF00 | r>>24; Only works for 32 bit registers
CMPXCHG	مقایسه و جابجایی اتمی
INVD	باطل کردن کاشه داخلی	Flush internal caches
INVLPG	باطل کردن ورودی TLB Entry	Invalidate TLB Entry for page that contains data specified
WBINVD	بازنویسی و باطل کردن کاشه	Writes back all modified cache lines in the processor's internal cache to main memory and invalidates the internal caches.
XADD	جمع و جابجایی	Exchanges the first operand with the second operand, then loads the sum of the two values into the destination operand.

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «x86 instruction listings». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۳ شهریور ۱۳۹۲.