فهرست مساجد ارمنستان

امروزه تنها مسجد فعال ارمنستان مسجد کبود ایروان است.[1] مسجد دیگرِ برجا ولی نیازمند مرمت در ایروان، مسجد نورزال مربوط به سال ۱۸۸۹ در زمان حکومت روسیه است که در محلهٔ کوند قرار دارد.[2]

پراکنش مسلمانان در قلمرو ارمنستان ‎۱۸۸۶–۱۸۹۰.
سبز روشن - شیعه
سبز تیره - سنی

فهرستی از مساجد ارمنستان از قرن نوزدهم به قرار زیر است:[3][4][5][6]

تاریخچه
تسلیم قلعه ایروان به نیروهای روس در ۱ اکتبر ۱۸۲۷ - نقاشی از فرانس روبو.

براساس تقویم قفقازی ۱۸۷۰، گزارشی آماری توسط نایب السلطنه روس در قفقاز منتشر شده، در فرمانداری ایروان -که شامل اکثر مناطق ارمنستان امروزی است- در مجموع ۲۶۹ مسجد شیعه وجود داشته‌است.[7] دانشنامه افرون و بروک‌هاوس در قرن بیستم، جمعیت ایروان را بیش از ۲۹٬۰۰۰ اعلام کرده بود از این تعداد ۴۹٪ تاتارها و آذربایجانی‌ها، ۴۸٪ ارامنه و ۲٪ روس‌ها بودند.[8]

پس از انقلاب ۱۹۱۷ روسیه، بسیاری از مکان‌های مذهبی ایروان در نتیجه سیاست‌های مدرنیزاسیون ضد دینی دولت شوروی تخریب شدند.[2]

مسجد کبود که تاریخ ساخت آن به دورهٔ ایرانی در ‎۱۷۶۷–۱۷۶۸ بازمی‌گردد، از زمان ساخت تا قبل از اخراج آذری‌ها از ارمنستان در اختیار و اداره مسلمان شیعه آذری ارمنستان بود.[9] این مسجد در ‎۱۳۷۵–۱۳۷۹ از سوی بنیاد مستضعفان و توسط معماران ایرانی بازسازی شد.[10]

به‌منظور پاکسازی سابقهٔ حضور آذربایجانی‌ها در ارمنستان با شبههٔ زبانی از لفظ مساجد ایرانی به‌جای آذربایجانی استفاده می‌شود. اصطلاح آذری یا آذربایجانی در پیش از قرن بیستم وجود نداشت بلکه به آنها تاتار، ترک یا فقط مسلمان گفته می‌شد.[9]

نگارخانه
  • مسجد کبود ایروان
  • مسجد ویران‌شده عباس میرزا
  • مسجد نورزال یا تپه‌باشی در محلهٔ کوند ایروان
  • حمامِ مجموعهٔ تپه‌باشی در محلهٔ کوند ایروان
  • مناره‌های مسجدی در ایروان
  • کتیبهٔ سردر مسجد کبود ایروان

جستارهای وابسته

منابع
  1. Кавказский календарь на 1870 год. Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1869. p. 392.
  2. Markus Ritter (2009). "The Lost Mosque(s) in the Citadel of Qajar Yerevan: Architecture and Identity, Iranian andLocal Traditions in the Early 19th Century". Iran & the Caucasus. Brill. 17 (2): 244-245/ 252. JSTOR 25703805.
  3. Потто, Василий Александрович (2000). Кавказская война. Том 3. Персидская война 1826-1828 гг. MintRight Inc. p. 359. ISBN 5425080999.
  4. Шопен, Иван (1852). Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ея присоединения к Российской Империи. Императорская Академия Наук. p. 468.
  5. Bournoutian, George A. (1992). The khanate of Erevan under Qajar rule, 1795-1828. Mazda Publishers. p. 173. ISBN 0-939214-18-0.
  6. Воронов, Н. И (1869). Сборник статистических свѣдѣній о Кавказѣ. Т.1. Императорское русское географическое общество. Кавказскій отдѣл. p. 71.
  7. Кавказский календарь на 1870 год. Тифлис, типография Главного Управления Наместника Кавказского. 1869. p. 392.
  8. (روسی) Erivan in the Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary, St. Petersburg, Russia, 1890-1907.
  9. Thomas De Waal (2003). Black garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War. New York University Press. p. 79-81 – via کوئستیا.
  10. «پایگاه اینترنتی حوزه».
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.