لیپوپروتئین کم‌چگالی

لیپوپروتئین کم چگالی[1] یا ال‌دی‌ال (به انگلیسی: Low Density Lipoprotein)(در زبان عامه چربی بد) نوعی لیپوپروتئین هستند که به ال دی ال (به انگلیسی: LDL) نیز معروفند.

این دسته از لیپوپروتئین‌ها کلسترول را به بافتهای خارج کبدی انتقال می‌دهند.

مقادیر سرمی بیش از حد این چربی‌ها ارتباط مستقیم با بروز بیماری کرنری قلبی دارد.[2]

چگالی (g/mL) گروه قطر (nm)  % پروتئین  % کلسترول  % فسفولیپید  % triacylglycerol
& cholesterol ester
>۱٫۰۶۳ HDL ۵–۱۵ ۳۳ ۳۰ ۲۹ ۴
۱٫۰۱۹–۱٫۰۶۳ LDL ۱۸–۲۸ ۲۵ ۵۰ ۲۱ ۸
۱٫۰۰۶–۱٫۰۱۹ IDL ۲۵–۵۰ ۱۸ ۲۹ ۲۲ ۳۱
۰٫۹۵–۱٫۰۰۶ لیپوپروتئین بس‌کم‌چگال ۳۰–۸۰ ۱۰ ۲۲ ۱۸ ۵۰
<0.۹۵ کیلومیکرون ۱۰۰-۱۰۰۰ <2 ۸ ۷ ۸۴

تفاوت بین کلسترول خوب (HDL) و کلسترول بد (LDL)

کلسترول چیست؟

کلسترول، ماده‌ای نرم و مومی شکل است که از چربی ساخته می‌شود. این ماده در جریان خون و تمامی سلول‌های بدن وجود دارد. کلسترول یکی از مهمترین مواد مورد نیاز بدن است؛ وجود میزان کافی از آن برای ساخت غشای سلولی، ساخت و ترمیم دیواره رگ‌های خونی، تولید برخی هورمون ها، تأمین ویتامین D و … برای بدن ضروری است. مقداری از کلسترول مورد نیاز بدن از طریق مصرف برخی مواد غذایی و در کبد تولید می‌شود. تفاوت کلسترول با سایر چربی‌های موجود در خون این است که این ماده در خون حل نمی‌شود. این ماده توسط لیپوپروتئین‌ها بین سلول‌ها جابجا می گردد. لیپوپروتئین‌های با چگالی کم که به LDL معروف هستند، از انواع بد کلسترول به‌شمار می روند. در مقابل، لیپوپروتئین‌های با چگالی بالا یا HDL به عنوان کلسترول خوب شناخته شده‌اند.

چه عواملی بر سطح کلسترول خون تأثیر دارد؟

طیف مختلفی از عوامل متفاوت می‌تواند بر سطح کلسترول خون تأثیر بگذارد. این عوامل شامل:

  • رژیم غذایی. چربی‌های اشباع و کلسترول موجود در خوراکی‌ها سطح کلسترول خون را افزایش می‌دهد. سعی به کاهش مصرف خوراکی‌های حاوی چربی اشباع و کلسترول نمایید.
  • وزن بدن. اضافه وزن و چاقی علاوه بر اینکه خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد، باعث افزایش سطح کلسترول خون هم می‌شود. کاهش وزن می‌تواند به شما برای کاهش کلسترول LDL و افزایش کلسترول HDL کمک نماید.
  • ورزش. فعالیت بدنی و ورزش منظم سطح کلسترول HDL را افزایش داده و سطح کلسترول LDL را کاهش می‌دهد. میزان ورزش توصیه شده روزانه حداقل 30 دقیقه می‌باشد.
  • سن و جنس. هرچه سن ما بیشتر می‌شود سطح کلسترول خون نیز افزایش می‌یابد. قبل از سن یائسگی زنان سطح کلسترول کم تری نسبت به مردان دارند، اما بعد از دوران قاعدگی سطح کلسترول خون زنان نسبت به مردان هم سن خود افزایش می‌یابد.
  • قندخون. دیابت کنترل نشده باعث افزایش سطح کلسترول خون می‌شود. با کنترل قندخون می‌توان به کاهش سطح کلسترول خون نیز کمک نمود.
  • عوامل ارثی. کلسترول بالای خون می‌تواند ارثی و ژنتیکی باشد.
  • سیگار کشیدن. سیگار کشیدن به دیواره رگ‌های خونی آسیب رسانده و آن‌ها را برای رسوب کردن کلسترول آماده می‌کنند.اما سیگار کشیدن بر سطح کلسترول خوب خون (HDL) بی تاثیر است.
  • سایر دلایل. بعضی از داروها و بیماری‌های خاص می‌توانند سطح کلسترول خون را افزایش دهند.[3]

سطح طبیعی کلسترول چه اندازه باید باشد؟

هر فرد بالای بیست سال باید حداقل هر پنج سال یکبار اقدام به آزمایش سطح کلسترول نماید. بعد از آزمایش میزان مناسب انواع کلسترول برای که توسط ایالات متحده اعلام شده است، سطوح زیر می‌باشد:

کلسترول مجموع (Total cholesterol) وضعیت پایین 200 میلی گرم عالی بین 200 تا 239 در محدوده خطر بالای 240 میلی گرم بالا (خطرناک)

سطح کلسترول بد یا LDL وضعیت زیر 70 میلی گرم بهترین میزان برای افراد دچار بیماری قلبی زیر 100 میلی گرم بهترین میزان برای افرادیکه در خطر ابتلا به بیماری قلبی قرار دارند

بین 100 تا 129 میلی گرم تقریباً مناسب بین 130 تا 159 میلی گرم در محدوده خطر بین 160 تا 189 بالا 190 میلی گرم به بالا خیلی زیاد

سطح کلسترول خوب یا HDL وضعیت زیر 40 میلی گرم در مردان زیر 50 میلی گرم در زنان کم بین 50 تا 59 میلی گرم متوسط بالای 60 میلی گرم عالی

سطح تری گلیسرید خون وضعیت زیر 150 میلی گرم عالی بین 150 تا 199 در محدوده خطر بین 200 تا 499 خطرناک بالای 500 میلی گرم خیلی خطرناک [3]

جستارهای وابسته

منابع
  1. «لیپوپروتئین کم‌چگالی» [تغذیه] هم‌ارزِ «low-density lipoprotein, LDL»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ لیپوپروتئین کم‌چگالی)
  2. فرهنگ دورلند. چاپ ۱۳۷۹. انتشارات یادواره کتاب. ترجمه حمید نام‌آور.
  3. http://rastineh.ir/کلسترول-خون-چیست؟-با-کلسترول-بالای-خون/
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.