مانیتول

D-Mannitol

سامانه‌شناسی نام (آیوپاک)
(2R,3R,4R,5R)-Hexan-1,2,3,4,5,6-hexol
داده‌های بالینی
AHFS/دانشنامه دراگز	monograph
رده بارداری	C: (USA)
تجویز	سرم درمانی Oral
داده‌های فارماکوکینتیکی
فراهمی زیستی	~۷٪
متابولیسم	Hepatic, negligible.
نیمه‌عمر	100 minutes
دفع	Renal: 90%
شناسه
شماره سی‌ای‌اس	69-65-8
کد ATC	A06AD16 B05BC01 (WHO)‎ B05CX04 (WHO)‎ R05CB16 (WHO)‎
پاب‌کم	CID 6251
بانک‌دارو	APRD01083
کم‌اسپایدر	6015
UNII	3OWL53L36A
KEGG	D00062
ChEBI	CHEBI:۱۶۸۹۹
ChEMBL	CHEMBL689
داده‌های شیمی
فرمول	C6H14O۶
وزن مولکولی	۱۸۲٫۱۷۲
SMILES	eMolecules & PubChem
InChI InChI=1S/C6H14O6/c7-1-3(9)5(11)6(12)4(10)2-8/h3-12H,1-2H2/t3-,4-,5-,6-/m1/s1 Key:FBPFZTCFMRRESA-KVTDHHQDSA-N
(what is this?)  (verify)

ساختار شیمیایی مانیتول

مانیتول (به انگلیسی: D-Mannitol)

رده درمانی: سرم‌ها.

اشکال دارویی: سرم

موارد مصرف

داروی‌کمکی برای پیشگیری از بروز نکروز حاد توبولار یا درمان کم ادراری در نارسایی‌حاد کلیه، درمان ادم مغزی و افزایش فشار داخل جمجمه و فشار داخل چشم، تسریع دفع ادراری مواد سمی و جلوگیری‌از آسیب کلیوی ناشی از آنها (مانند سالیسیلات، باربیتورات و لیتیم) و همچنین برای پیشگیری از نیاز به دیالیز به دنبال افزایش هموگلوبین آزاد خون در طی عمل جراحی برداشتن پروستات از راه پیشابراه مصرف می‌شود.

مکانیسم اثر

مانیتول یک قند الکلی است که در مایع خارج‌سلولی باقی می‌ماند و موجب افزایش فشار اسموتیک پلاسما (یا ادرار) می‌شود در نتیجه موجب افزایش جریان آب از بافتها به داخل مایع میان بافتی می‌شود. البته مانیتول یک گشادکننده ضعیف عروق کلیوی نیز هست.

عوارض جانبی

شدیدترین عارضه جانبی مانیتول، برهم خوردن تعادل آب و الکترولیت است. تجویز سریع مقادیر زیاد آن ممکن است منجر به تجمع مانیتول، افزایش بیش از حد مایع خارج سلولی، کاهش سدیم خون، گاهی زیادی پتاسیم خون و افزایش بار گردش خون می‌شود. سردرد، لرزش، خیز و ترومبوفلبیت نیز محتملند.

کاربرد در صنعت

از مانیتول (استخراج شده از جلبک) که نوعی قند الکلی است در تولید انواع آدامس و شیرینی‌های رژیمی استفاده می‌شود.

جستارهای وابسته

نارسایی حاد کلیه

ادم مغزی

منابع

• فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی، ۱۳۸۷