ماهی‌شناسی آکواریوم
بیش از حدود 31 هزار گونه ماهی شناسایی شده‌اند که حدود یک سوم آن‌ها ساکن آب شیرین هستند و هر سال گونه‌های جدیدی به این فهرست افزوده می‌شوند.
این مجموعه بسیار گسترده، بر اساس خویشاوندی و مطالعه دقیق ساختار و رفتار ماهی‌ها توسط دانشمندان طبقه‌بندی و نظام‌مند شده‌است. جنس‌ها یا گروه‌هایی از گونه‌های خویشاوند با یکدیگر به صورت خانواده‌های مربوط قرار داده شده و خانواده‌های نزدیک نیز به صورت راسته‌ها دسته‌بندی می‌شوند.
ماهی‌های ابتدایی تر فقط دارای یک باله پشتی و فاقد شعاع‌های سخت هستند. بیشتر آن‌ها در یک باله چربی و باله‌های شکمی نیز فاقد شعاع سخت می‌باشند. ماهی‌های پیشرفته تر که در دوره‌های اخیر تکامل یافته‌اند دارای یک شعاع سخت در جلوی باله‌های شکمی و ۲ یا بیش از ۲شعاع سخت در جلوی باله مخرجی هستند.
نخست می‌توان ماهی‌ها را به دو دسته گرم سیری و سرد سیری تقسیم کرد.
ماهی‌های زنده‌زا
ماهی پشه خوار کوتوله
به نظر می‌رسد نام معمول آن (پشه ماهی)، از کوچکی اندازه آن نشات می‌گیرد. ماهی نر تنها حدود ۲ سانتی‌متر و ماهی ماده کمتر از ۳ سانتی متر درازا دارند. رنگ بدن در بالا سبز زیتونی و در پایین سفید، همراه با یک نوار تیره در امتداد پهلو و گاهی خطوط سیاه عمودی است. به خاطر کوچکی، غذای آن‌ها باید شامل غذای خشک به‌طور کامل خرد شده، یا غذاهای زنده بسیار کوچک مانند نوزاد آرتامیا، کرم‌های بسیار ریز یا دافنی‌های بسیار کوچک باشند. کامل شدن یک زایمان ممکن است یک هفته یا بیشتر به طول بینجامد که در هر روز ۲ یا ۳ نوزاد متولد می‌شوند. اگر مولدی به خوبی تغذیه شوند و گیاهان آبزی غوطه ور به عنوان پناهگاه موجود باشند، نوزادان شانس زنده ماندن دارند و باید با غذاهای بسیار ریز مانند تخم مرغ پخته شده و غذاهای زنده ریز مانند روتیفر تغذیه شوند. یان ماهی، کوچکترین ماهی زنده زا و حتی کوچکترین مهره دار شناخته شده‌است و نباید با ماهی‌های دیگر نگهداری شود.[1]
گوپی
معروف‌ترین و متنوع‌ترین ماهی زنده زا است و بیشترین عرضه را درمیان ماهیان زینتی دارد. نرهای وحشی به ندرت بیش از ۲/۵ سانتی‌متر درازا دارند و رنگ‌های براق آن‌ها به ندرت در بین دو ماهی شبیه هستند. ماده‌های وحشی تا بیش از ۵ سانتی‌متر درازا دارند و رنگ آن‌ها سبز زیتونی است ولی امروزه نژادهای جدید با رنگ‌های گوناگون عرضه می‌شوند. تکثیر گزینشی گوپی، منجر به تولید نژادهای زیبا و رنگارنگ شده‌است به صورتی که نرهایی با دم‌های بلند، مواج و نگین تولید گردیده‌اند.
این ماهی توانایی این را دارد تا دماهایی در دامنه ۱۵/۵ تا ۳۵ درجه سانتی گراد را تحمل کند، بهترین سن تکثیر این ماهی ۹ تا ۱۲ ماه است و ماهی ۲ ساله پیر محسوب می‌شود.[1]
 |
اطلاعات مرتبط در ویکی‌گونه: گوپی |
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ گوپی موجود است. |
مولی بادبان باله
این ماهی تا ۹ سانتی‌متر درازا پیدا می‌کند و دو جنس از نظر اندازه اختلافی ندارند.[2]
مولی سیاه مرمری
شبیه گونه قبلی است با این تفاوت که باله پشتی بسیار کوچک است اما نژاد بسیار زیبایی با بدن آبی و باله‌های سیاه، زرد و قرمز نیز به دست آمده که مولی آزادی نامیده می‌شود.[3]
دم شمشیری
یکی از بهترین ماهی‌های آکواریومی برای مبتدی‌ها است. درازای این ماهی به بیش از ۷/۵ سانتی‌متر می‌رسد.
|
اطلاعات مرتبط در ویکی‌گونه: ماهی دم شمشیری |
|
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ ماهی دم شمشیری موجود است. |
نگهداری و تکثیر دم شمشیری نسبت به مولی‌ها آسان تر است. آن‌ها در گزینش غذا و شرایط نگهداری انعطاف‌پذیر ترند. این ماهی در آب سخت یا کمی شور از سلامت بیشتری برخوردار می‌باشد و نور زیاد را ترجیح می‌دهد. طول عمر آن ۳ سال و حتی بیشتر است. بعضی از نرهای بزرگ، ماهی‌های کوچک‌تر را مورد هجوم قرار می‌دهند. رفتار بیرون پریدن از آب در میان آن‌ها معمول است.[3]
پلاتی
شباهت زیادی به گونه قبلی دارد با این تفاوت که طول بدن کمتر و قطور تر است.[3]
پلاتی رنگارنگ
این گونه به خاطر داشتن باله پشتی با قاعده بزرگ‌تر و همچنین لبه بسیار محدب و کاملاً گرد از گونه قبل جدا می‌شود. درازای هر دوجنس به حدود ۵ سانتی متر می‌رسد و تا ۳ سال عمر می‌کنند.[4]
نیم منقار
نزدیک‌ترین خویشاوندان به این ماهی، سوزن ماهی‌ها و ماهی پرنده هستند که بیشتر دریازی بوده و زنده زا نیستند. آرواره پایینی پیش آمده این گونه، ظاهری بسیار ویژه به آن بخشیده است. رنگ در بالا زیتونی، در پایین سفید همراه با قرمزی باله‌های پایینی است. این ماهی در سطح آب و از غذاهای خشک یا زنده تغذیه می‌کند. به بیرون پریدن از آب تمایل دارد بنابراین باید بالای آکواریوم پوشیده باشد. افزودن کمی نمک دریا به آب می‌تواند شانس عمر بیشتر و تولید مثل آن‌ها را افزایش دهد.[4]
ماهی‌های تخم ریز
کاراسین‌ها (تتراها)
|
اطلاعات مرتبط در ویکی‌گونه: کاراسین |
|
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ کاراسین موجود است. |
کاراسین کور غاری
این گونه ساکن بعضی از غارها در مکزیک است. چشم‌ها و رنگ‌دانه‌ها به خاطر زندگی در تاریکی از بین رفته اند، اما می‌توانند به راحتی در محیط آکواریوم همراه با سایر گونه‌ها زندگی کنند. درازای آن حدود۷/۵ سانتی‌متر می‌رسد. بیشتر غذاها را قبول می‌کنند.[5]
کاراسین خونین باله
این ماهی بومی آرژانتین است و فقط محدود به عرض‌های گرمسیری نیست بنابراین می‌تواند دماهای بسیار پایین‌تر از بیشتر کاراسین‌ها را تحمل کند. رنگ آن نقره‌ای با لکه‌های قرمز خونی در باله‌ها است. درازای آن هرگز به ۵ سانتی‌متر نمی‌رسد.[5]
کاراسین دم شمشیری
ماهی نقره‌ای رنگی است که تا ۵ سانتی متر رشد می‌کند. باله پشتی و بخش زیرین باله دمی ماهی نر، بلند شده‌اند.[6]
تبرزین ماهی
گونه‌ای ظریف، زیبا و ساکن برزیل می‌باشد. دارای بدنی بسیار بلند با لبه تیز و باله‌های سینه‌ای بلند است. پرش کننده بسیار ماهری است و گفته می‌شود که درسطح آب پرواز می‌کند بنابراین بالای آکواریوم آن باید کاملاً پوشیده باشد. این گونه دمای بالاتری را نیاز دارد (۲۶/۵ تا 32).[6]
تترای آب پاش
یک ماهی زیبا و کشیده به رنگ آبی خاکستری است. درازای ماهی نر به ۷/۵ سانتی‌متر می‌رسد و ماهی ماده کمی کوچک‌تر است. تخم ریزی این ماهی بسیار عجیب است. برای انجام این کار روی سطح آب تخم می‌ریزد یعنی بیرون روی آب. برای انجام این کار هر دو ماهی باید بتوانند به بیرون بپرند. پس از تخم ریزی ماهی نر وظیفه مرطوب نگهداشتن تخم‌ها به وسیله آب پاشی را عهده‌دار می‌شود.[6]
تترای نقره‌ای
ماهی نقره‌ای درخشان با بدن مرتفع است که درازای آن به بیش از ۷/۵ می‌رسد و لکه‌ای تیره روی شانه دارد. معمولاً ماده از نر بزرگ‌تر و از روی هاله قرمز روی باله مخرجی مشخص است.[6]
تترای سیاه
گونه‌ای بسیار جذاب و بومی پاراگوئه است و در طول حدود ۴ سانتی‌متر، بهترین نما را دارد زیرا با رشد بیش از این اندازه، بخش سیاه بدن، کم رنگ می‌شود. این ماهی همچنین در مواقع سرما، بیماری یا خواب نیز کم رنگ می‌شود.[7]
تترای بوئنوس آیرس
گونه‌ای زیبا است که درازای آن به ۷/۵ سانتی‌متر می‌رسد. این گون بومی آرژانتین است و دماهای پایین‌تر از بعضی از تتراها را تحمل می‌کند ولی آب‌های سخت را نیز ترجیح می‌دهد. بدن نقره‌ای و باله‌ها، به استثنای باله‌های سینه‌ای قرمزند. توار عرضی سیاه با هاله زرد در قاعده باله دمی وجود دارد. گاهی دیگر گونه‌ها را تعقیب می‌کند.[7]
تترای دخشان
گونه‌ای بسیار زیبا است که درازی آن به ۲/۵ یا بیشتر می رسد و ویژگی اصلی آن، چشم‌های قرمز درخشان، درست مانند یک زغال گداخته است و این رنگ زیبا در پهلوهای بدن نیز به شکل یک خط به چشم می‌خورد. روی باله پشتی نیز خطی قرمز وجود دارد. بدن ماهی تقریباً به‌طور کامل، شفاف است. این ماهی بومی گینه می‌باشد.[7]
تترای سر دم درخشان
یکی از قدیمی‌ترین و پر طرفدارترین ماهی‌های تترا می‌باشد. نیمه بالایی چشم‌های درخشندگی شعله‌ای قرمزی دارد که با نقطه‌ای مشابه بالای لکه سیاه در جلوی باله دمی، هماهنگ است. ماهی نر به خاطر داشتن نقطه سفید کوچک در جلوی باله مخرجی، مشخص است. این گونه بومی آمریکا جنوبی است، اما امروزه در تعداد زیاد، در آکواریوم‌ها تکثیر و به بازار عرضه می‌شود. درازای آن به حدود ۴ سانتی‌متر می‌رسد.[8]
تترای دم شمشیری
گونه‌ای مشخص، بومی آمازون است که در حدود ۴ سانتی‌متر درازا دارد. رنگ آن زیتونی همراه با بازتاب طلایی است. علامتی سیاه در امتداد نیمه پایینی دم وجود دارد.[8]
تترای بینی عجیب
خطی تیره در امتداد نیمه میانی دم، نقش‌های سیاه و سفید روی باله دمی و رنگ سرخ روی بینی، این گونه را مشخص می‌کند. بومی برزیل است و ۵ سانتی متر درازا دارد.[8]
تترای باله پری
یک ماهی نقره‌ای با نقش‌های مشخص سیاه در باله‌های پشتی و مخرجی است که دارای لبه سفید هستند. گونه‌ای مقاوم و پرطرفدار است. خاستگاه آن برزیل می‌باشد. درازای آن به حدود ۵ سانتی‌متر می‌رسد.[8]
تترای آتشین
گونه‌ای دلخواه برای آکواریوم است که ۴ سانتی‌متر درازا دارد و ساکن آب‌های جاری نزدیک ریودوژانیرو است. رنگ آن قرمز، همراه با سر و شکم نقره‌ای و دارای ۲ نواره تیره روی شانه است. تمام باله‌ها به جز باله‌های سینه‌ای قرمز هستند.[8]
تترای پرچمی
این گونه به خاطر وجود خطی زرد و قرمز در بالای نواری سیاه در امتداد پهلوها که از سر تا دم ادامه می‌یابد، به این نام، معروف شده‌است. بخش بالایی چشم، قرمز است. بومی آمازون و درازای آن حدود ۳ سانتی‌متر است.[8]
تترای لیمویی
ماهی شفاف به رنگ زرد محو با لکه‌ای سیاه بزرگ در نزدیکی باله مخرجی است که شعاع‌های آن زرد درخشان هستند. باله پشتی نیز دارای نقوش مشابه به باله مخرجی اما درخشان تر است.[8]
تترای گل روزی
یک ماهی آکواریومی تماشایی و عالی است، رنگ در کل قرمز همراه با نقطه بیشتر و در ماده، با نوک‌های قرمز است. این گونه در برزیل و گینه یافت می‌شود و درازای آن به ۵ سانتی‌متر می‌رسد.[9]
پیرانای شکم قرمز
.jpg.webp)
پیرانای شکم قرمز نیازمند آکواریومی اختصاصی با دکوراسیون ویژه شامل پناهگاه‌هایی با چوب باتلاقی، نور ملایم و تصفیه مناسب است. این گونه به جزء موقع تغذیه، پر جنب و جوش نیست. افراد بالغ، بدنی نقره‌ای درخشان همراه با بخش های قرمز در زیر شکم دارند. افراد جوان همچنین دارای نقاط سیاه روی بدن خود هستند. این ماهی می‌تواند گازهای درد ناک و خطرناکی بگیرد. پیراناها کابرهای داخل آکواریوم را می‌جوند، بنابراین باید آن‌ها را کاملاً پوشاند. بومی آمریکای جنوبی، در هر دو حوزه رودخانه‌های اورینکو و آمازون، از گویانا به طرف جنوب تالاپلاتا است. درازای آن به ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد.[10]
|
اطلاعات مرتبط در ویکی‌گونه: پیرانا |
|
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ پیرانا موجود است. |
پنگوئن ماهی
این ماهی سرش هنگام استراحت به سمت بالا و هنگام شنا حالتی افقی دارد. بومی بخش‌های پایینی آمازون است و درازای آن به ۴ سانتی‌متر می‌رسد.[10]
کپورها
شارک سیاه دم قرمز
بدن سیاه مخملی همراه با باله دمی قرمز، جلوه ویژه‌ای به این ماهی بخشیده‌اند. ماده‌ها از نرها بزرگ ترند و باله دمی آن‌ها به درخشندگی آن در نرها نیست. تکثیر آن‌ها در آکواریوم‌های معمولی به خاطر داشتن طبیعت مهاجم، چندان ممکن نیست. یک فرد از این گونه در آکواریومی شلوغ، چند گونه، مشکل ساز نخواهد بود به شرط این که در بین ساکنین آن، ماهی‌هایی با رنگ مشابه این گونه وجود نداشته باشد چون در این صورت ممکن است مورد حمله واقع شوند. ماهی‌های جوان در آغاز خاکستری هستند و رنگ قرمز باله دمی آن‌ها، پیرامون ۶ هفتگی پدیدار می‌شود. بومی جنوب شرق آسیا، تایلند به ویژه مناطق مرکزی آن است. درازای آن به ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد.[11]
شارک باله قرمز
گونه‌ای رنگین است که در یک نگاه از خویشاوندان دم قرمز خود قابل تشخیص است زیرا تمام باله‌های آن قرمز هستند. آکواریوم این ماهی باید دارای پناهگاه‌های گوناگون مانند گلدان‌های سفالی و گیاهان آبزی شناور برای تعدیل شدت نوری باشد. شارک باله قرمز در مقایسه با شرک سیاه دم قرمز، نسبت به ماهی‌های مشابه خود آرام‌تر است؛ بنابراین می‌توان آن را به صورت گله‌ای نگهداری کرد و از این راه شانس تکثیر را افزایش داد. ماده‌های تخم دار، کاملاً متورم هستند و در یک تخم ریزی، بیش از ۴۰۰۰ تخم می‌ریزند. نوزادان به دست آمده به قدری بزرگ هستند که از آغاز می‌توانند با نوزاد آرتامیا تغذیه شوند. بومی جنوب شرقی آسیا، محدود به بخش‌های شمالی تایلند است. رازای آن به ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد.[11]
شارک نقره‌ای
بدن نقره‌ای همراه با باله دمی زرد لبه سیاه و شکاف عمیق در آن، از نشانه‌های این گونه هستند. این ماهی دارای شنای سریع و توانایی پرش از آب است بنابراین هنگام گرفتن آن باید دقت زیادی به خرج داد. با پیشرفت رشد، می‌توان ماهی ماده را از نر به خاطر داشتن ناحیه شکمی گردتر، تشخیص داد. اگر هدف، تکثیر این گونه ماهی باشد به تانکی بزرگ‌تر از تانک‌های معمولی نیاز است. شارک‌های نقره‌ای بزرگ، گاهی از ماهی‌های کوچک‌تر تغذیه می‌کنند. بومی جنوب شرقی آسیا، شامل تایلند، شبه جزیره مالای، سوماترا و برنو است. درازای آن به ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد.[11]
پانویس
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه68
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه69
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه70
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه71
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه72
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه72
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه74
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه75
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه77
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه79
- کتاب چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم فریزر برونر صفحه80
منابع
- فریزر برونر (۱۳۸۹). چگونه یک آکواریوم موفق داشته باشیم. ترجمهٔ دکتر کیوان حضایی. انتشارات علمی آبزیان. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۹۸۴-۱۷-۹.