مجله دسترسی آزاد
مجله دسترسی آزاد(به انگلیسی: Open Access journal) به مجلهای گفته میشود که با حمایت مالی شخص یا سازمان خاصی منتشر میشود و خوانندگان بدون پرداخت حق اشتراک، به صورت آزاد یا رایگان به آن مجله دسترسی پیدا میکنند. به دیگر سخن، مجله دسترسی آزاد به مجلهای گفته میشود که خواننده بدون پرداخت هزینه اشتراک بتواند مقالههای دلخواه خود را مطالعه، ذخیره یا چاپ نماید. قابل توجه است که این مجلهها رایگان نیستند، زیرا شخص یا سازمان خاصی هزینه چاپ و انتشار آنها را پرداخت میکند، البته برای خوانندگان رایگان هستند.
این مجلات بعضاً از نویسندگان مبالغ هنگفتی دریافت میکند. استاد دانشگاه کلرادو از این وضعیت چنین نشریاتی انتقاد کردهاست.[1]
یکی از مجراهای دسترسی به تولیدات علمی، مجلات دسترسی آزاد است که به دنبال گسترش اینترنت و اختراع وب به وجود آمده و روزبه روز بر شمار آنها افزوده میشود. با توجه به اینکه هزینه اشتراک مجلات علمی هر سال در حال افزایش است و یکی از موانع اصلی دسترسی به نتایج یافتههای علمی محسوب میشود، الگوی دسترسی آزاد به اطلاعات و نشر مجلات دسترسی آزاد، برای مقابله با افزایش دائمی هزینه اشتراک، مورد توجه جامعه دانشگاهی و پژوهشی سراسر جهان قرار گرفتهاست. این روند، به ویژه به نفع کشورهای در حال توسعه است که در حالت عادی به دلیل بالا بودن هزینه اشتراک، امکان دسترسی به مجلات علمی را ندارند و بدین وسیله میتوانند خلأ دسترسی به اطلاعات را تا حدودی جبران نمایند.[2]
مشخصات
مشخصات این مجلات عبارتند از:
- پژوهشی هستند (داستانها، مجلات عامهپسند، کتابهای خودآموز، و مانند اینها خارج از این مقوله هستند).
- بهطور رایگان دسترسپذیر میباشند.
- دیجیتال هستند.
- دسترسی به آنها از طریق اینترنت میسر است.
- آنها از مکانیسمهای کنترل کیفیت مانند مجلات متعارف بهرهجویی میکنند.
- به مؤلفان امکان حفظ حق تألیف خود را میدهند.
- به مؤلفان مقالات این مجلات حقالزحمهای پرداخت نمیشود.[3]
مجلات دسترسی آزاد در ایران
اغلب مجلههای انگلیسی زبان در ایران به صورت دسترسی آزاد منتشر میشوند. که عبارتاند از:
- Aging Psychology
- Agricultural Biotechnology Journal
- Caspian Journal of Environmental Sciences
- Caspian Journal of Dental Research
- Caspian Journal of Internal Medicine
- Caspian Journal of Pediatrics
- Caspian Journal of Reproductive Medicine
- Civil Engineering Journal
- Current Research in Medical Sciences
- Informology
- International Journal of Forest, Soil and Erosion, Iran
- International Journal of Molecular and Cellular Medicine
- International Journal of Resistive Economics
- Iranian Journal of Biotechnology بایگانیشده در ۲۰۰۶-۱۰-۰۲ توسط Wayback Machine
- Iranian Journal of Medical Sciences Archive
- Iranian Journal of Pharmacology & Therapeutics
- Jorjani Biomedicine Journal
- Journal of Accounting Knowledge
- Journal of Babol University of Medical Sciences
- Journal of Clinical and Basic Research
- Journal of Human Environment and Health Promotion
- Journal of Accounting Knowledge
- Journal of Livestock Science and Technologies
- Journal of Mahani Mathematical Research Center
- Journal of Medical Microbiology and Infectious Diseases
- Journal of Research Development in Nursing and Midwifery
- Medical Laboratory Journal
- Vaccine Research
- Webology
مجلات دسترسی آزاد در رشتههای مختلف
فهرستی از مجلات دسترسی آزاد در رشتههای مختلف علمی در زیر آمدهاست:
چند رشتهای (میان رشتهای)
- Nature Communications
- PLOS ONE
- Royal Society Open Science
- Science Advances
- Scientific Reports
کشاورزی
- African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development
- Open Access Journal of Medicinal and Aromatic Plants
- Open Agriculture
ستارهشناسی
- Information Bulletin on Variable Stars
- Journal of the Korean Astronomical Society
- Open Astronomy
اخلاق زیستی
- AMA Journal of Ethics
- BMC Medical Ethics
- Canadian Journal of Bioethics
زیستشناسی
- African Invertebrates
- BMC Biology
- BMC Evolutionary Biology
- BMC Genomics
- BMC Systems Biology
- Cell Reports
- Check List
- Contributions to Zoology
- Ecology and Evolution
- eLife
- F1000Research
- Genome Biology
- International Journal of Biological Sciences
- Israel Journal of Entomology
- Molecular Systems Biology
- Oncotarget
- Open Biology
- Open Life Sciences
- PeerJ
- PLOS Biology
- PLOS Computational Biology
- PLOS Genetics
- Scientific Reports
- Stem Cell Reports
- ZooKeys
علم شیمی
- Arkivoc
- Beilstein Journal of Organic Chemistry
- Chemical Science
- Molecules
- Organic Syntheses
- Open Chemistry
- RSC Advances
علوم کامپیوتر
- Computational Linguistics
- INFOCOMP Journal of Computer Science
- Journal of Artificial Intelligence Research
- Journal of Computational Geometry
- Journal of Formalized Reasoning
- Journal of Machine Learning Research
- Journal of Object Technology
- Journal of Statistical Software
- Logical Methods in Computer Science
- Theory of Computing
رقص
- Contact Quarterly
اقتصاد و امور مالی
- Real-World Economics Review
- The Journal of Entrepreneurial Finance
- Theoretical Economics
آموزش
- Australasian Journal of Educational Technology
- Educational Technology & Society
- Journal of Higher Education Outreach and Engagement
انرژی
- Energies
مهندسی
- Advances in Production Engineering & Management
- Frontiers in Heat and Mass Transfer
- Open Engineering
جغرافیا و مطالعات محیطی
- Conservation and Society
- Ecology and Society
- Environmental Health Perspectives
- Environmental Research Letters
- Fennia
- GSA Today
- Journal of Political Ecology
- Open Geosciences
- PeerJ
علوم انسانی و دیگر مجلات
- Anamesa
- continent
- Culture Machine
- Digital Humanities Quarterly
- First Monday
- GHLL
- Sign Systems Studies
- Southern Spaces
- Medieval worlds
قانون
- Duke Law Journal
- German Law Journal
- Health and Human Rights
- Melbourne University Law Review
- SCRIPT-ed
زبان و زبانشناسی
- Glossa
- Language Documentation & Conservation
- Per Linguam
کتابداری و اطلاعرسانی
- College & Research Libraries
- Information Technologies and International Development
- Scientific Data
علم مواد
- Materials Today
- Polymers
- Science and Technology of Advanced Materials
ریاضیات
- Acta Mathematica
- Advances in Group Theory and Applications
- Algebraic Geometry
- Annales Academiae Scientiarum Fennicae. Mathematica
- Annales de l'Institut Fourier
- Arkiv för Matematik
- Ars Mathematica Contemporanea
- Australasian Journal of Combinatorics
- Axioms
- Discrete Analysis
- Discrete Mathematics & Theoretical Computer Science
- Electronic Communications in Probability
- Electronic Journal of Combinatorics
- Electronic Journal of Probability
- Electronic Journal of Statistics
- Electronic Transactions on Numerical Analysis
- Forum of Mathematics
- Hardy-Ramanujan Journal
- Journal de Théorie des Nombres de Bordeaux
- Journal of Formalized Reasoning
- Journal of Graph Algorithms and Applications
- Journal of Integer Sequences
- Journal of Modern Applied Statistical Methods
- Mathematics and Mechanics of Complex Systems
- Münster Journal of Mathematics
- Open Mathematics
- Rendiconti di Matematica e delle sue Applicazioni
- Séminaire Lotharingien de Combinatoire
- The New York Journal of Mathematics
پزشکی، داروسازی و علوم سلامت
- Annals of Saudi Medicine
- Bangladesh Journal of Pharmacology
- Biomedical Imaging and Intervention Journal
- BMC Health Services Research
- BMC Medicine
- BMJ Open
- British Medical Journal
- British Columbia Medical Journal
- Canadian Medical Association Journal
- Clinical and Translational Science
- Dermatology Online Journal
- Emerging Infectious Diseases
- International Journal of Medical Sciences
- Journal of Clinical Investigation
- Journal of the American Heart Association
- Journal of Postgraduate Medicine
- The New England Journal of Medicine
- Open Heart
- Open Medicine
- PLOS Medicine
- PLOS Neglected Tropical Diseases
- PLOS Pathogens
- Scientia Pharmaceutica
موسیقی
- Gamut: The Journal of the Music Theory Society of the Mid-Atlantic
- Music Theory Online
تغذیه
- Journal of Nutrition
فلسفه
- Journal of Ethics & Social Philosophy
- Philosophers' Imprint
فیزیک
- New Journal of Physics
- Open Physics
- Physical Review X
علوم سیاسی
- Caucasian Review of International Affairs
- Central European Journal of International and Security Studies
- Journal of Politics & Society
- Michigan Journal of Political Science
روباتیک
- Paladyn
علوم اجتماعی
- Cultural Anthropology
- Frontiers in Psychology
- Jadaliyya
- Journal of Artificial Societies and Social Simulation
- Journal of Pan African Studies
- Journal of Political Ecology
- Journal of World-Systems Research[4]
پانویس
- "Beall's List of Predatory, Open-Access Publishers" (PDF). 2012. Archived from the original (pdf) on 2 May 2013. Retrieved 2012-09-18. Text "authorBeall Jeffrey" ignored (help)
- «مجلههای دسترسی آزاد و نقش آنها در گسترش دانش و پیشرفت علمی ایران». پرتال جامع علوم انسانی. دریافتشده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۵.
- سعادت, رسول (2011-05-22). "مجلات دسترسی آزاد: مفاهیم و کاربرد". فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات. 22 (1): 126–145. ISSN 0503-2252 Check
|issn=
value (help). - "List of open-access journals". Wikipedia. 2019-05-09.
پیوند به بیرون
راهنمای مجلات دسترسی آزاد(DOAJ)