محمود صناعی
محمود صناعی (زاده ۱ خرداد ۱۲۹۸ در اراک - ۲۱ شهریور ۱۳۶۴، لندن)، شاعر، مترجم، روان‌شناس و نظریه‌پرداز مباحث تربیتی و روانشناسی بود. دکتر محمود صناعی یکی از تاثیرگذارترین بنیان‌گذاران رشته روانشناسی در ایران است.
دکتر محمود صناعی | |
|---|---|
| زاده | ۱ خرداد ۱۲۹۸ اراک، ایران |
| درگذشته | ۲۱ شهریور ۱۳۶۴ لندن، انگلستان |
| پیشه | روان‌شناس، محقق ادبی، مترجم |
| ملیت | ایرانی |
| همسر(ها) | مینا فولادوند |
| پدر و مادر | حاج احمد صناعی همایونی (پدر) |
زندگی و مرگ
او در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی برابر با سال ۱۹۱۸ میلادی و مطابق با سال ۱۳۳۶ هجری قمری در اراک متولد شد. پس از طی تحصیلات مقدماتی در اراک، به تهران رفت تا در تنها دبیرستان مدرن آن زمان یعنی دبیرستان البرز به تحصیلات خود ادامه دهد. بعد از اتمام دروس دبیرستان، به دلیل کارنامه درخشان، مسئولین دبیرستان البرز تصمیم گرفتند تا وی (در سن ۱۸ سالگی) به عنوان مدرس و معلم ادبیات فارسی همان دبیرستان شروع به تدریس نماید. صناعی ضمن تدریس، به تحصیل خود ادامه داد تا اینکه توانست در رشته‌های فلسفه و علوم تربیتی، زبان و ادبیات فارسی، زبان انگلیسی و حقوق از دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شود.
وی در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی راهی کشور انگلستان شد و در دانشگاه لندن تحصیلات خود را ادامه داد. ابتدا در رشته‌های علوم تربیتی و حقوق، تحصیلات فوق‌لیسانس و دکترا را به پایان رساند، سپس به صورت تخصصی به علم روانشناسی روی آورد تا در این رشته نیز مدرک دکترا گرفت و با توجه به عملکرد فوق‌العادهٔ او، مؤسسه بین‌المللی روانکاوی انگلستان (I.I.P.B) از وی دعوت کرد تا به عنوان متخصص درمان بیماری‌های روانی با این مؤسسه که مقبولیت جهانی داشت همکاری نماید.
او مقاله‌های علمی و تخصصی فراوان تألیف نموده و در کنگره‌های متعدد از جمله کنگرهٔ بین‌المللی ۱۹۴۸ ادینبورگ، کنگره بین‌المللی ۱۹۵۱ استکهلم و کنگرهٔ بین‌المللی ۱۹۵۲ استراسبورگ شرکت کرد. صناعی در سال ۱۳۳۲ هجری شمسی به سمت سرپرستی دانشجویان ایرانی و وابسته فرهنگی ایران در کشور انگلستان انتخاب شد که او نیز به صورت افتخاری این سمت را پذیرفت و در معرفی فرهنگ ایران به غیرایرانیان، نقش بزرگی داشت. در سال ۱۳۳۳ به عضویت انجمن بین‌المللی پسیکانالیز انتخاب گردید.
محمود صناعی در سال ۱۳۳۴ هجری شمسی به ایران بازگشت و پس از ورود، به استادی دانشگاه تهران انتخاب شد، ولی فقط به تدریس در دانشگاه بسنده نکرد و در ضمن تدریس، ریاست دانشسرای تهران و همچنین مدیریت آزمون‌شناسی و معاونت وزارت آموزش و پرورش را بر عهده داشت و در این دوره بود که مؤسسه روانشناسی دانشگاه تهران را بنیاد نهاد. صناعی سخت در تلاش بود که مؤسسه روانشناسی بتواند به آخرین کتاب‌های علمی در این زمینه دست یابند و مهم‌ترین نشریات ادواری را گرد آورد به گونه‌ای که با گذشت سال‌ها، هنوز کتابخانه مؤسسه روانشناسی دانشگاه تهران یکی از غنی‌ترین کتابخانه‌ها از نظر منابع کلاسیک روانشناسی در ایران است.[1]
او به دلیل آشنایی با زبان و ادبیات فارسی، تاریخ ایران باستان، تاریخ اسلام، چندین زبان خارجی و همچنین شعر و شاعری، توانست مقالات و اشعار متعددی در مجلاتی نظیر یغما، مهر، سخن، ایران‌نامه و… به چاپ برساند.
ظاهراً طبق گفته‌های اسماعیل نوری اعلا و سایر نزدیکان دکتر محمود صناعی، وی پس از خودکشی دخترش، خود نیز اقدام به خودکشی نموده و خود را در ۱۲سپتامبر ۱۹۸۵ در لندن جلوی قطار می‌اندازد و خودکشی می‌کند دکتر صناعی در گورستان هایگیت در شمال لندن به خاک سپرده شده است .
همکاری با موسسات علمی - فرهنگی اروپایی
به دلیل برخی کارشکنی‌ها، صناعی از اشتغال در دانشگاه کناره‌گیری کرد. در همین زمان، آنا فروید، دختر زیگموند فروید، مؤسسه فروید را بنیاد نهاد و از صناعی دعوت کرد تا به عنوان مشاور این مؤسسه را یاری دهد؛ لذا مجدداً او در سال ۱۳۴۸، ایران را ترک کرد و به همکاری با مؤسسات فرهنگی- علمی نظیر دانشگاه کمبریج و مؤسسات مرتبط با مسایل و علوم روحی- روانی اروپا و آمریکا پرداخت.
ترجمه‌ها
- آزادی فرد و قدرت دولت (ترجمه)، ۱۳۳۸
- اصول روانشناسی (ترجمه)، ۱۳۴۲
- یادی از استاد (ترجمه)
- روانشناسی آموختن (ترجمه)
- پنج رساله از افلاطون (ترجمه)
- مهمانی چهار رساله دیگر از افلاطون (ترجمه)، ۱۳۳۴
- فدروس و سه رساله دیگر از افلاطون (ترجمه)، ۱۳۳۶
- در آزادی (ترجمه)
- فرد در اجتماع (ترجمه)
- آزادی و تربیت (تألیف)
پانویس
- «انجمن روانشناسی ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۵.