مخروط خاکستر

مخروط خاکستر یا مخروط سیندر[1]، کوه آتشفشانی‌ای به‌نسبت کوچک[2] یا تپه‌ای مخروطی‌شکل[1] است که بر اثر خروج مواد آذرآواری از یک دودکش[2] و روی هم قرار گرفتن آن‌ها و خاکسترهای آتشفشانی ایجاد می‌شود.[1] مواد تشکیل‌دهندهٔ این مخروط‌ها معمولاً ترکیبی بازالتی یا آندزیتی دارند.[1]

نمایی از ساختار درونی یک مخروط خاکستر
مخروط خاکستر پاریکوتین در مکزیک

مخروط‌های خاکستر شیبدار هستند و بزرگی شیب آن‌ها به عواملی همچون اندازهٔ مواد پرتابی، ارتفاع فوران مواد و سرعت باد بستگی دارد اما معمولاً تندی شیب این مخروط‌ها بیش از ۱۰ درجه است.[2] همچنین ارتفاع این مخروط‌ها متغیر بوده و می‌توانند بین چند ده متر تا چند هزار متر ارتفاع داشته باشند.[3]

مخروط‌های خاکستر عمدتاُ در دامنهٔ آتشفشان‌های سپری، چینه‌ای و در کاسه‌های آتشفشانی ایجاد می‌شوند چنانچه زمین‌شناسان موفق به شناسایی بیش از ۱۰۰ مخروط خاکستر در دامنهٔ آتشفشان سپری مائونا کی در هاوایی شده‌اند.[3]

نمونه‌ها

آتشفشان پاریکوتین یکی از شناخته‌شده‌ترین مخروط‌های خاکستر است که در سال ۱۹۴۳ از دودکشی آتشفشانی واقع در مزرعهٔ ذرتی در مکزیک شروع به شکل‌گرفتن نمود. فوران‌های این دودکش به مدت ۹ سال ادامه داشت و در نتیجهٔ آن مخروطی به ارتفاع ۴۲۴ متر شکل گرفت و جریان گدازهٔ ایجادشده، منطقه‌ای به وسعت ۲۵ کیلومتر مربع را پوشاند. در عین حال فعال‌ترین مخروط خاکستر از نظر تاریخی آتشفشان سرو نگرو در نیکاراگوئه است که از زمان شکل‌گیریش در ۱۸۵۰ تا کنون بیش از ۲۰ بار فوران کرده‌است.[3]

جستارهای وابسته

منابع
  1. «مخروط خاکستر (Cinder cone)». پایگاه ملی داده‌های علوم زمین. دریافت‌شده در ۳ آبان ۱۳۹۱.
  2. «مخروط ساخته شده از خاکستر (Cinder cone)». پایگاه ملی داده‌های علوم زمین. دریافت‌شده در ۳ آبان ۱۳۹۱.
  3. «Photo glossary of volcano terms: Cinder cone». United States Geological Survey. دریافت‌شده در ۲۴ اکتبر ۲۰۱۲.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.