مدیریت دارایی زیرساخت
مدیریت دارایی زیرساخت (به انگلیسی: Infrastructure Asset Management) عبارتست از به کارگیری تکنیکهای مدیریت دارایی برای بهرهبرداری بهتر از زیرساختها[1][2] یعنی رسیدن به سطح خدمت بالاتر همزمان با کم کردن هزینهها و افزایش طول عمر زیرساختها.[3] مدیریت دارایی زیرساختهابیشتر بر زیرساختهای فیزیکی همچون راه، پل و شبکه آب متمرکز است. با توجه به رشد سریع زیرساختهای شهری در کشورهای توسعهیافته در دهههای ١٩٦٠ و ١٩٧٠، مدیریت زیرساخت برای برخی کشورها به مسألهای جدی در سده بیستویک تبدیل شد.[4] از این رو بسیاری کشورها در سده بیست و یک به مدیریت دارایی زیرساختها توجه خاصی کردند. مثلاً در کشور کانادا در بسیاری استانها شهرداریها موظفند پلان مدیریت دارایی برای زیرساختهای خود تهیه کنند.[1] در مدیریت دارایی زیرساخت توجه خاصی به مفهوم چرخه حیات زیرساخت میشود و تمام تصمیمگیریها باید با محوریت تحلیل چرخه حیات صورت گیرد. همچنین از شروع سده بیست و یک تغییر اقلیم به یکی از فاکتورهای مهم در تدوین استراتژیهای مدیریت دارایی زیرساختها تبدیل شده است.[3]
فعالیتهای مدیریت دارایی
چندین فعالیت اصلی در مدیریت دارایی زیرساختها وجود دارند که حتما باید در پلان مدیریت دارایی لحاظ گردند.
جمعآوری دادهها
جمعآوری و مدیریت داده اساس مدیریت دارایی است. برخی از مهمترین دادههای مختلفی که در مدیریت دارایی زیرساخت جمعآوری میشوند عبارتند از: موقعیت جغرافیایی زیرساختها، ارزش ریالی زیرساختها، شرایط فیزیکی و تاریخچه تعمیر و نگهداری. در بسیاری موارد جمعآوری دادهها به ویژه دادههای بهروز ممکن است هزینهی بالایی داشته باشد و شهرداریهای کوچک استطاعت آن را نداشته باشند.[5] در برخی موارد عمل جمعآوری داده ممکن است در کارکرد زیرساخت وقفه ایجاد کند، مثلا هنگام جمعآوری دادههای روسازی راه ترافیک عبوری با محدودیتهایی روبرو میشود.[6][7]
فهرست داراییها
تهیه فهرست داراییها در یک پایگاه داده و گردآوری اطلاعاتی چون مکان، وضعیت و ارزش دارایی زیرساختی ضروری است. در این مرحله معمولا از جی آی اس و پایگاه داده استفاده میشود.[1]
مدلسازی زوال
برای تهیه برنامه بهسازی و مرمت زیرساختها نیاز به مدلسازی زوال است. انواع مختلف مدلسازیها ممکن است استفاده شود. مدلسازیهای احتمالی و براساس داده قابل اعتمادترند.[8]
هزینه و سرمایهگزاری
منابع لازم برای فاینانس هزینههای مختلف و سهم هر منبع باید تعیین گردد. معمولا درآمدهای مالیاتی، آبونمان و هزینهی کارکرد از منابع اصلی فاینانس زیرساختهای شهری هستند.[1]
منابع
- «"El-Diraby, T. E., Kinawy, S., & Piryonesi, S. M. (2017). A Comprehensive Review of Approaches Used by Ontario Municipalities to Develop Road Asset Management Plans (No. 17-00281)"».
- Vanier, D., (2001), “Why Industry Needs Asset Management tools,” ASCE Journal of Computing in Civil Engineering, 15 (1), 35-43.
- "Piryonesi, S. M. (2019). The Application of Data Analytics to Asset Management: Deterioration and Climate Change Adaptation in Ontario Roads (Doctoral dissertation)".
- Mirza, S. (2007). “Danger Ahead: The Coming Collapse of Canada's Municipal Infrastructure,” Federation of Canadian Municipalities, Ottawa.
- Piryonesi, S. M.; El-Diraby, T. E. (2020) [Published online: December 21, 2019]. "Data Analytics in Asset Management: Cost-Effective Prediction of the Pavement Condition Index". Journal of Infrastructure Systems. 26 (1). doi:10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000512.
- Piryonesi, S. M.; El-Diraby, T. E. (2020) [Published online: December 21, 2019]. "Data Analytics in Asset Management: Cost-Effective Prediction of the Pavement Condition Index". Journal of Infrastructure Systems. 26 (1). doi:10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000512.
- "Piryonesi, S. M., & El-Diraby, T. (2018). Using Data Analytics for Cost-Effective Prediction of Road Conditions: Case of The Pavement Condition Index:[summary report] (No. FHWA-HRT-18-065). United States. Federal Highway Administration. Office of Research, Development, and Technology". Archived from the original on 2 February 2019.
- Piryonesi, S. M.; El-Diraby, T. E. (2020) [Published online: December 21, 2019]. "Data Analytics in Asset Management: Cost-Effective Prediction of the Pavement Condition Index". Journal of Infrastructure Systems. 26 (1). doi:10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000512.