منصوره شجاعی
منصوره شجاعی (متولد ۱۳۳۷ در تهران) کتابدار سابق، مترجم، فعّال حقوق زنان، نویسنده و پژوهشگر ایرانی است. وی یکی از بنیانگذاران مرکز فرهنگی زنان، از مؤسسین کمپین یک میلیون امضا، عضو مؤسس و عضو هیئت مدیره اولین کتابخانه تخصصی زنان صدیقه دولتآبادی و کتابخانه زنان «بانوی اوز»[1] و از اعضای مؤسس مدرسه فمینیستی است.[2] وی به مدت ده سال به عنوان مسول گروه کتاب و کتابخانه گویا برای کودکان نابینا با شورای کتاب کودک همکاری داشتهاست و تندیس تقدیر دفتر بینالمللی کتاب برای کودک را در سال ۱۳۸۹ در ایران دریافت کرد.[3]
منصوره شجاعی | |
---|---|
![]() | |
زادهٔ | ۱۳۳۷ تهران ایران |
محل زندگی | لاهه، هلند |
ملیت | ایرانی |
پیشه | کتابدار و نویسنده |
جایزه(ها) | تندیس تقدیر دفتر بینالمللی کتاب برای کودک |
وبگاه |
زندگینامه
منصوره شجاعی زاد۸ ۱۳۳۷ در شهر تهران و کتابدار بازنشسته کتابخانه ملی است. وی پیش از انقلاب دانشجوی رشتهٔ مدیریت در مدرسهٔ عالی بازرگانی بود و با شروع انقلاب فرهنگی از دانشگاه اخراج شد. پس از بازگشایی دانشگاهها، در رشتهٔ مترجمی فرانسوی تحصیلات دانشگاهی خود را ادامه داد. پس از بازنشستگی از طریق همکاری با یونیسف،[4] شورای کتاب کودک و دیگر نهادهای مردمی در مناطق محروم کتابخانههای کوچک و سیّار برای زنان و کودکان ایجاد کرد. اوایل دههٔ هفتاد به مدّت دو سال عضو هیئت مدیرهٔ «جمعیت زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست»[5] بود و در این مدّت به تألیف و ترجمهٔ آثاری در حوزه اکوفمینیسم پرداخت.[6] در سال ۱۳۸۷ به پیشنهاد شیرین عبادی برندهٔ جایزهٔ نوبل، طرح ایجاد موزهٔ تاریخ اجتماعی زنان ایران را آغاز کرد ولی بعد از وقایع انتخابات در سال ۱۳۸۸، زندانی شد و بازجویان زندان او را مجبور به توقّف طرح کردند.[7]
شجاعی سالها در فصلنامهٔ کتاب، جهان کتاب، مجلهٔ زنان، جنس دوم، فصل زنان، مجله نامه و تارنماهای حوزهٔ زنان قلم زده و کار پژوهشی کردهاست که حاصل آن صدها مقالهٔ تألیفی و ترجمه است. همکاری با گروهی از مترجمان در ترجمهٔ مجموعهٔ دو جلدی «اخلاق زیستمحیطی» و «همچون یک داستان» از آثاری است که به قلم او ترجمه شدهاست. انتشار کتابشناسی کتابهای گویا «کتابخانههای فراگیر»[8] کتابشناسی تئاتر و کتابشناسی ریاضیات نیز با همکاری او منتشر شدهاست. در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ با انجمن قلم آلمان و موزهٔ زنان نورنبرگ همکاری داشتهاست.[9] حاصل این همکاری انتشار کتاب «خواهران شهرزاد» و چند داستان کوتاه به زبان آلمانی است که در مجموعه داستانهای انجمن قلم آلمان منتشر شدهاست.
حاصل کار او صدها مقالهٔ تألیفی، پژوهشی و ترجمه در فصلنامهها، مجلات و وبسایتهای معتبر و نیز انتشار چند جلد کتاب فارسی و انگلیسی است. شجاعی به علّت فعّالیت در جنبش زنان بارها دستگیر و مورد بازجویی قرار گرفته و خانهاش بارها مورد هجوم نیروهای امنیتی قرارگرفته است.[10] پس از رفع ممنوعیت چهارسالهٔ خروج از کشور به همت وکیلش نسرین ستوده، در سال ۱۳۸۹ به آلمان سفر کرد. ژانویهٔ ۲۰۱۱ از سوی انجمن قلم آلمان بورسیهای سه ساله دریافت کرد[11] و در همان دوران در موزههای زنان نروژ، آلمان و ایتالیا دورههای کوتاه مدت آموزشی گذراند و در شهر نورنبرگ با موزه زنان همکاری داشت که منجر به ایجاد موزه دیجیتالی جنبش زنان[12] و عضویت در انجمن بینالمللی موزههای زنان[13] شد. از سال ۲۰۱۴ دررشته حقوق بشر و مطالعات جنسیت در مؤسسه علوم اجتماعی دانشگاه اراسموس ادامه تحصیل داد و اکنون به عنوان پژوهشگر حوزه زنان با دپارتمان علوم اجتماعی دانشگاه آزاد آمستردام (VUA) و مؤسسهٔ علوم اجتماعی ایران آکادمیا (ISSH) همکاری میکند.
منصوره شجاعی به علت فعالیت در جنبش زنان بارها مورد بازجویی قرارگرفته و خانهاش نیز مورد هجوم مأموران امنیتی بودهاست.[10] وی سه بار دستگیر و زندانی شدهاست. آخرین بار بعد از وقایع روز عاشورا در نیمه شب سوم دی ماه بود که با یورش مأموران امنیتی به منزل شخصی اش دستگیر و به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شد. مدت کوتاهی پس از آزادی به قید وثیقه مجدداً مورد تعقیب و تهدید نیروهای امنیتی قرار گرفت و مجبور به ترک خانه و شهر خود شد. سرانجام پس از چهار سال ممنوعیت خروج از کشور، وکیل وی نسرین ستوده موفق به رفع ممنوعیت خروج او شد. در تابستان ۱۳۸۹، به قصد استراحت و دیدن اقوام به آلمان سفر کرد اما یک ماه بعد از سفر احضاریهای از سوی دادسرای زندان اوین دریافت کرد. احضاریه دوم و سوم موجب شد که او بازگشت خود را به تعویق بیندازد. در ژانویه سال ۲۰۱۱ از سوی انجمن قلم آلمان بورسیهای به مدت سه سال دریافت کرد و در شهر نورنبرگ ساکن شد. در این شهر با موزه زنان در چند طرح همکاری نزدیک داشت. وی از سال ۲۰۱۴ به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد در رشته حقوق بشر و مطالعات جنسیت در مؤسسه مطالعات اجتماعی دانشگاه اراسموس ادامه تحصیل داد و در حال حاضر به عنوان پژوهشگر با کمیته پژوهشهای مدنی این مؤسسه (CIRI) همکاری میکند. منصوره شجاعی در خرداد ماه ۱۳۹۴ از سوی شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی بهطور غیابی و بدون حضور وکیل مدافع خویش محاکمه و به جرم تبلیغ علیه نظام و اجتماع و تبانی به پنج سال زندان محکوم شد.[14]
کتابشناسی
- خواهران شهرزاد؛ زنان در ایران
- کتابشناسی ریاضیات
- کتابشناسی کتابهای گویا
- کتابشناسی تئاتر
- محیط زیست و اقتصاد
- اخلاق محیط زیست
پانویس
- «گزارشی دربارهٔ تنها کتابخانه تخصصی زنان شهر اوز بانوی اوز چشم به راه زنان است». روزنامه اقتصاد زنان.
- «دیدار و گفتگو با منصوره شجاعی». مجله عصر نو. ۲۱ نوامبر ۲۰۱۰.
- «تلاشی بزرگ و ستایشبرانگیز برای کودکان با نیازهای ویژه!». تبیان.
- «نامه منصوره شجاعی روزنامهنگار و کنشگر جنبش زنان ایران به رئیس قوه قضاییه». گزارشگران بدون مرز. ۲۶ ژوئن ۲۰۱۵.
- «مفهوم متکثر فمینیسم از پکن تا نیویورک». رادیو زمانه.
- «من و واندانا شیوا (جنبش زنان و اکوفمینیسم)». مدرسه فمنیستی. بایگانیشده از اصلی در ۶ فوریه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۶.
- ««موزه زنان» در روز جهانی زن اعلام موجودیت نکرد!». ایران امروز. ۳ مارچ ۲۰۱۲. بایگانیشده از اصلی در 11 اوت 2020. دریافتشده در 16 مه 2021. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «کتابشناسی کتابهای گویا "کتابخانههای فراگیر"». کتابخانه ایران. بایگانیشده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۶.
- «منصوره شجاعی، مهمان یکساله کمیته "نویسندگان در تبعید" انجمن قلم آلمان». انجمن حق زنان. ۱۵ نوامبر. بایگانیشده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «قرار بازداشت منصوره شجاعی و نوشین عبادی تمدید شد». صدای آمریکا. ۲۲ دی ۱۳۸۸.
- موزه زنان
- موزه زنان
- «خبرهای سرکوب آزادی اطلاعرسانی در ایران دی ماه ١٣٩٣ – دی ماه ۱۳۹۴». گزارشگران بدون مرز. ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵. بایگانیشده از اصلی در ۲۳ ژانویه ۲۰۱۶. دریافتشده در ۲۷ ژانویه ۲۰۱۶.
پیوند به بیرون
![]() |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به منصوره شجاعی در ویکیگفتاورد موجود است. |
- منصوره شجاعی، پژوهشگر، مترجم و از فعالان کمپین یک میلیون امضاء بازداشت شد
- به منصوره شجاعی و همه زنان زندانی
- فعالان حقوق مدنی و زنان در زندان • مصاحبه
- باریکادهای سبز در عاشورای سرخ
- آواز شلاق خورده «زیبا»به روایت «زلی» و زنانی از بندرعباس
- سفر به هفت شهر ضدعشق در سالروز جهانی مبارزه با خشونت بر زنان
- خشونتهای پس از انتخابات، در آینه «گاتها»ی حضرت زرتشت
- ممنوع خروجیها، گروگانهایی از جامعه مدنی
- ویدئو گزارش «با تبعیدشدگان در وطن»
- ما بیشرفها ماندهایم: کتابدار پابرهنه در زندان اوین
- Mansoureh Shojaee