منطقه ۲۲ شهرداری تهران
منطقه ۲۲ شهرداری تهران غربی‌ترین منطقه شهری تهران است که در شمال غرب تهران واقع شده‌است.
| منطقه ۲۲ شهرداری تهران | |
|---|---|
| موقعیت منطقه ۲۲ در غرب تهران (رنگ سبز) | |
| کشور | ایران  |
| استان | تهران |
| شهر | تهران |
| نام دیگر | قطب گردشگری تهران |
| جمعیت | |
| ناحیه | |
| محله | |
| رتبه توسعه یافتگی در شهر | |
| منطقه پستی | ۱۴ |
| پیش‌شماره محلی تلفن |
۴۴ |
| شهردار | علی نوذرپور |
| مناطق همجوار | منطقه۵ |
این منطقه از شمال به ارتفاعات البرز، از شرق به منطقه ۵ شهرداری تهران، از غرب به محدوده وردآورد شمالی و از جنوب به تهرانسر و آزادراه تهران-کرج محدود می‌گردد.
مساحت این منطقه حدود ۶۲۰۰ هکتار است که از این مساحت حدود ۱۳۰۰ هکتار متعلق به فضای سبز می‌باشد.
میانگین ارتفاع منطقه از سطح دریا ۱۳۴۰ متر می‌باشد.
پیروز حناچی در ۲۵ آذر ۱۳۹۹در حکمی مرتضی رحمان زاده را به عنوان شهردار منطقه ۲۲ تهران منصوب کرد.
منطقه ۲۲ از نظر جغرافیایی، بزرگ‌ترین قطعه پایتخت ایران محسوب می‌شود و به‌دلیل همین گستردگی و وسعت، نیاز به مراقبت بیشتری از سوی مأموران انتظامی دارد. از این‌رو دو کلانتری ۱۴۱ شهرک گلستان و ۱۸۱ عوارضی در منطقه فعال هستند، اما به دلیل پراکندگی محله‌ها و همچنین قرار گرفتن منطقه در میان بزرگراه‌هایی همچون شهید همت، شهید خرازی، شهید حکیم و آزادگان، امکان نظارت کامل بر تمامی محله‌ها وجود ندارد.[1]
تاریخچه
اراضی محدودهٔ چیتگر و وردآورد شمالی در ابتدا متعلق به خانواده فرمانفرمایان و فیروزگر بوده‌است که پس از انقلاب، این اراضی ملی اعلام شد و مقداری از آن به سازمان زمین شهری واگذار شد. پس از مواجهه مسئولین شهر با مشکلات کلانشهر تهران، آنها به این نتیجه دست یافتند که می‌توان این منطقه را مطابق با الگوهای شهرسازی نوین به محدوده‌ای برای خدمات رسانی به شهر تهران و جبران کمبودهای رفاهی دیگر مناطق تبدیل نمود. بر همین اساس شهرداری منطقه۲۲ در سال ۱۳۷۹ کار خود را آغاز نمود.
مشخصات
منطقه۲۲ در سطح تهران و فراشهری از قابلیت دسترسی مطلوبی برخوردار است. دسترسی‌های این منطقه بزرگراه‌های حکیم، همت، آزادگان، تهران-کرج و آزادراه تهران-شمال می‌باشد.
این منطقه در طرح تفصیلی تهران به عنوان قطب گردشگری تهران مطرح شده‌است تا نیازهای رفاهی شهر تهران را برطرف سازد که بر همین اساس پروژهای بسیاری از جمله آبشار تهران، دریاچه مصنوعی چیتگر، محور چهارباغ ،بوستان جوانمردان ایران، شهربازی هزارویک شهر(تهران لند)، تهران مال، پارک آبی چیتگر، ایران مال، برج های مسکونی نارجستان های 1و 2و 3، برج مجلل لکسون، مجتمع تجاری اداری آرتمیس، پردیس سوارکاری، تله کابین و مونوریل چیتگر در این منطقه در حال ساخت و تکمیل می‌باشند.
با وجود پارک‌های جنگلی چیتگر، وردآورد، دوشان دره، لتمال کن و جهت وزش باد در تهران که عموماً غربی-شرقی است این محدوده از تهران آب و هوای پاکیزه و مطلوبتری نسبت به دیگر مناطق تهران دارا می‌باشد.
منطقه ۲۲ با بالاترین میزان برج سازی و ارتفاع برج‌ها از ۱۰ تا ۴۲ طبقه منطقه پیش گام تهران است.
مشکلات شهر تهران و ایجاد منطقه ۲۲
بنا به گزارش‌ها منطقه ۲۲ تهران دارای بیشترین تخلف تراکم‌فروشی است. دربارهٔ منطقه ۲۲ بارها مشکلات منطقه مطرح شده و یکی از این مشکلات‌که، توسط شورایاران در صحن شورای شهر تهران دائماً تکرار شده ساخت‌وسازهای بی‌رویه و خارج از حد مجاز در این منطقه ۲۲ است. معصومه ابتکار، رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران در تذکری گفته‌است در سال ۱۳۷۹ به‌عنوان رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست رسماً اعلام کرده‌است که اگر ظرفیت‌های زیست‌محیطی مدنظر قرار داده شود، «نباید مناطق ۲۱ و ۲۲ تأسیس شوند»، اما شهرداری تهران مصراً تعهد داده‌است که منطقه ۲۲ با حداقل جمعیت شکل می‌گیرد؛ اما بعدها با وجود این شاهد جمعیت‌پذیری سرسام‌آور منطقه ۲۲ بوده‌ایم. بنا به گزارش‌هایی در همه برنامه‌ریزی‌ها و اظهاراتی که تا قبل از شروع ساخت‌وسازهای در سال‌های ۱۳۸۹ به بعد در منطقه ۲۲ وجود دارد، صحبت از منطقه‌ای است با ساخت‌وسازهای ویلایی، اما آنچه در منطقه ۲۲ تهران رخ داده‌است، فاجعه‌ای است که کل تهران را تهدید می‌کند. در سال‌های قبل‌تر، منطقه ۲۲ شهر تهران به‌عنوان منطقه‌ای تازه‌شکل‌گرفته، به‌عنوان پهنه ویژه‌ای در کرانهٔ شهر تهران با کاربری تفرج و گردشگری و خدماتی در نظر گرفته شده‌بود؛ و در ابتدا قرار بود منطقه ۲۲ به قطب گردشگری تهران تبدیل شود و پروژه‌های بسیاری ازجمله آبشار تهران، بوستان جوانمردان، دریاچه خلیج فارس و پروژه هزارویک شهر در این منطقه پیش‌بینی شده بود که به‌دلیل ساخت‌وسازهای بی‌رویه در منطقه مشکلات زیادی همراه با آنها ایجاد شد؛ و از سال ۱۳۹۱، شورای سوم شهر تهران بارها دربارهٔ اجرای نادرست طرح تفصیلی منطقه ۲۲ و تخلف در آن و لزوم برگشت مجدد آن به شورا تأکید داشت.
برج‌هایی که در منطقه ۲۲ تهران ساخته شد جلوی باد غرب به شرق را می‌گیرد و با روند پیشروی برج‌های مسکونی و تجاری اداری در منطقه ۲۲ تهران، انتقادهایی شد مبنی بر اینکه با ساخت برج‌های مرتفع در این منطقه ۲۲، که به نوعی پیش‌تر تصفیه خانه هوای شهر تهران محسوب می‌شد؛ در برابر باد غرب به شرق تهران مانع ایجاد شده و سبب افزایش آلودگی شهر تهران می‌شود؛ که بنا به گزارش‌هایی باتوجه به تمرکز برج‌های ساخته شده و حتی در حال ساخت و با در نظر نگرفتن زیرساخت‌های ترافیکی شهر در زمان صدور این مجوزها، این انتقادها وارد بوده‌است و شرایط فعلی (مهر ۱۳۹۵) در منطقه ۲۲ در آینده فاجعه زیست‌محیطی به بار خواهد آورد. ایران مال یا بازار بزرگ ایران، رزمال، تهران مال (هایپراستار)، مال مون، آرتمیس، بازار بزرگ مادر، گلستان خیام، برج لکسون و … تنها بخش کوچکی از مراکز تجاری ایجاد شده در این منطقه می‌باشند؛ و جمعیت منطقه ۲۲، از تعهد اولیهٔ آن بسیار بالاتر است و برای حداکثر تراکم پیش‌بینی شدهٔ اولیهٔ آن هیچ تطابقی ندارد. به عنوان مثال از سال ۸۹ تا سال ۹۳، حداقل ۳۵ پروژه جدید برج‌های مسکونی در این منطقه از تهران اجرا شده یا در حال ساخت بوده‌است که تعداد طبقات آنها بین ۱۵ تا ۴۰ طبقه بوده و عمده این برج‌ها که، در حاشیه دریاچه خلیج فارس نیز تعدادی از آنها بالا رفته‌اند، متعلق به ارگان‌های دولتی و خاص و نیز تعاونی‌های مسکن شهرداری‌های مناطق هستند و تعداد کمی از اعضای شورای شهر تهران تاکنون به اشتباه و البته تخلف شهرداری تهران در ساخت‌وسازهای افسارگسیخته منطقه ۲۲ اشاره کرده‌اند، از جمله مهدی چمران، در جایگاه رئیس شورای شهر تهران، با اشاره به اینکه منطقه ۲۲ با این شرایط و ساخت‌وسازهای بی‌رویه طراحی نشده بوده‌است، در این رابطه اعلام داشته‌است که پیش‌تر قرار می‌بوده خدمات شهر تهران و مکان‌های تفریحی در منطقه ۲۲ ایجاد شوند و به عقیدهٔ وی ضرورت دارد که در طرح تفصیلی منطقه ۲۲ تجدیدنظر شود، و تا قبل از تصویب طرح‌های جدید، ساخت‌وسازها در این منطقه متوقف گردد. اینها همه در حالی است که در این منطقه برنامه‌ای برای مترو نیز پیش‌بینی نشده‌است و به نظر می‌رسد در آینده مشکلات ترافیکیِ شهر افزایش بیشتری نیز یابد.[2]
تأثیر منطقه بر آب و هوای شهر تهران
به دلیل نبود آمایش سرزمینی ۲۰ درصد از جمعیت کشور ایران، در استان تهران ساکن شده‌اند در حالی‌که این استان نزدیک به یک درصد از مساحت ایران را تشکیل می‌دهد؛ و افزایش جمعیت منجر به رشد ساخت و ساز در شهرک‌ها و شهرهای اطراف تهران شده‌است. از جمله متأسفانه برای حل مشکل جمعیتی و نیاز مسکنِ تهران به راه‌حل‌های سطحی متوسل شده و در منطقه ۲۲ مسکن‌های بسیار برای انبوهی از جمعیت ساخته شده‌است، و این ساخت و سازهای بی‌رویه‌ای که در منطقه ۲۲ تهران صورت گرفته‌است برای هوای تهران مضر دانسته‌شده و با توجه به این جمعیت ۳۰۰ هزار خودرو در منطقه تردد و آلودگی ایجاد می‌کنند؛ و دغدغه اصلی این است که این آلودگی با توجه به جهت وزش باد به‌طور مستقیم وارد تهران می‌شود و قطعاً این ساخت و ساز کیفیت هوای کل تهران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.[3] بلندمرتبه‌سازی در این منطقه به لحاظ اندازه و توده و نظام بلندایی، هماهنگی و انسجام ترافیکی، از هیچ الگویی پیروی نکرده، و با ساخت و ساز برج‌های ۲۵ تا ۴۰ طبقه، این شائبه بودن دارد که این ساخت‌وسازهای بی‌ضابطه، بر جریان‌های هوای تهران نیز اثرگذار بو ده است، چراکه الگوی باد غالب تهران به‌صورت غرب به شرق است و این ساختمان‌های بزرگ می‌توانند با دگرگونی جهت جریان هوا در سطح اقلیم خُرد یا میکروکلیما، به‌عنوان راهبندی برای ورود باد به تهران نیز کار کنند.[4]
جمعیت
جمعیت این منطقه براساس سرشماری سال ۱۳۹۰ ایران، ۱۲۸٬۹۵۸ نفر (۳۸٬۱۰۶ خانوار) شامل ۶۵٬۴۷۶ مرد و ۶۳٬۴۸۲ زن می‌باشد.[5]
مطالعات پیش‌بینی جمعیتی
در سال ۱۳۶۵ تمهیدات نخستین برای توسعه منطقه برای سکونت ۴۰۰ هزار نفر دیده شد، در سال ۱۳۷۱ این منطقه به گستره قانونی تهران اضافه شد، در سال ۱۳۷۹ اولین طرح تفصیلی منطقه تهیه و برای سکونت ۶۷۵ هزار نفر ابلاغ شد، در سال ۱۳۸۱ طرح مجموعه شهری تهران ضوابط "توقف توسعه سکونت در این منطقه" را دستور کرد، در سال ۱۳۸۴ الگوی توسعه منطقه نگارش و این منطقه به‌عنوان بخشی با الگوی غالب دانش‌محور و "فراغت‌محور" با سقف جمعیت‌پذیری ۳۵۰ هزار نفر تعیین شد و درنهایت در طرح جامع سال ۱۳۸۷ شهر تهران، با حفظ الگوی غالب دانش‌محور و 'فراغت‌محور"، گنجایش جمعیت‌پذیری منطقه از ۳۵۰ هزار نفر به "۵۰۰ هزار نفر"، افزایش‌یافته‌است؛ و شمار واحدهای مسکونی به‌اندازه ۳۰۰ هزار نفر نیز در منطقه ۲۲ خالی از سکنه است؛ و با فرض وجود ظرفیت پذیری برای ۳۰۰ هزار نفر جمعیت و در نظر گرفتنِ بعد خانوار ۳٫۲ نفری، بیش از ۹۰ هزار واحد مسکونی در این منطقه تهی از سکنه است.[4]
بافت جمعیتی
گفته می‌شود حدود ۹۰ درصد برج‌های منطقه ۲۲ توسط تعاونی مسکن‌های بخش خصوصی و سازمان‌های مختلف از دانشگاه تهران، ارگان‌های نظامی و انتظامی گرفته، تا سازمان برنامه و بودجه، سازمان آتش‌نشانی، کارکنان بهشت‌زهرا (س)، کارکنان شهرداری منطقه ۲۲، خانه سینما، خادمین شهرداری و همراه‌اول و کارکنان مجلس ساخته شده‌اند.[4]
محله‌ها
- پیکان‌شهر
- دهکده المپیک
- شهرک راه‌آهن
- [[شهرک چشمه]]
- [[شهرک صدرا(جهادگران)]]
- شهرک لاله
- زیبادشت بالا
- زیبادشت پایین
- شهرک امید دژبان
- شهرک نمونه سپاه
- شهرک شهاب
- شهرک امیرکبیر
- شهرک هوانیروز
- شهرک شهید باقری: از شهرک‌های نسبتاً تازه است که در منطقه ۲۲ ساخته شده و در شمالی‌ترین بخش واقع شده‌است. اکثر ساکنان این محله را بازنشسته‌ها و کارکنان نیروهای مسلح کشور هستند که در مجتمع‌های چندطبقه ساکنند.[6]
- شهرک کوثر
- شهرک یاس
- شهرک ساحل
- شهرک آزادشهر
- شهرک آتی‌شهر (وردآورد شمالی)
- شهرک دانشگاه صنعتی شریف (وردآورد)
- شهرک کوهستان
- شهرک نسیم
- شهرک نگین غرب (وردآورد)
- [[شهرک چیتگر ( شهرک امام رضا)]] (درحال ساخت)
- [[شهرک آسمان سپاه]]
- [[شهرک شهید خرازی]] (آماده تحویل)
- شهرک اسکان سبز
- شهرک معلم (تعاونی مسکن فرهنگیان منطقه 3
مکان‌های مهم
باغ راز هستی (حیوانات اهلی، گیاهان دارویی، سروستان، برکه گیاهان آبزی)
- مجموعه ورزشی آزادی (استادیوم ورزشی آزادی، دریاچه آزادی، هتل المپیک، آکادمی فوتبال)
- پارک جنگلی چیتگر
- پارک جنگلی خرگوش دره
- پارک جنگلی لتمال کن
- پارک جنگلی وردآورد
- دریاچه چیتگر
- آبشار تهران
- بوستان جوانمردان ایران
- شهربازی هزار و یک شهر(تهران لند) (در حال ساخت)
- دانشگاه علوم انتظامی
- باغ ملی گیاه‌شناسی
- پژوهشگاه صنعت نفت
- پژوهشگاه ژنتیک
- پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی
- بنیاد علمی بین‌المللی علوم مغز و اعصاب ایران که با همکاری پروفسور سمیعی (در حال ساخت) است.
- استودیو محله گل و بلبل
- پروژه تجاری - اداری لکسون
مترو
در آینده‌ای نزدیک آزادراه تهران، شمال و انتهای اتوبان خرازی به عنوان کمربندی تهران-کرج افتتاح خواهند شد، و مدل‌سازی ترافیکی افق ۱۴۰۴ در منطقه ۲۲، پس از شکل‌گیری تمامی خطوط حمل نقل عمومی و شهری، متوسط سرعت در اتوبان‌های منطقه ۲۲ را به ۲۱ کیلومتر در ساعت پیش‌بینی می‌کند که این یک هشدار جدی برای منطقه محسوب می‌شود و به روشنی می‌توان گفت بار ترافیکی به مرور زمان افزایش خواهد یافت و در نتیجه مسئولان شهرداری شهر تهران، باید برایِ حل مشکلات ترافیکی، در راستای ایجاد خط مترو در منطقه، زودتر اقدام نمایند؛ اصلی‌ترین خط مترو در منطقه ۲۲ خط شماره ۱۰ است؛ که در صورت تصویب ساخت خط ۱۰ مترو در شورای عالی ترافیک، آغاز فاز اجرایی آن در سه‌ماهه پایانی سال ۱۳۹۸ هجری‌شمسی خواهد بود.[7]
جستارهای وابسته
منابع
- " همشهری محله | چشم به راه امنیت بیشتر ". 2017. Mahaleh.Hamshahrilinks.Org. Accessed November 10 2017. .
- تابناک (۲۰۱۶-۰۹-۲۴). «فاجعه ای بزرگ در غرب تهران، به اسم منطقه ۲۲». تابناک | TABNAK. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۱۱.
- «انتقاد محیط‌زیست استان تهران از ساخت‌وسازهای بی‌رویه در منطقه 22». radiogoftegoo.ir/.
- خبرگزاری باشگاه خبرنگاران (۲۰۱۹-۰۹-۰۵). «از عجایب منطقه ۲۲ چه می‌دانید؟ / ۹۰ هزار مسکن خالی!». خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | YJC. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۱.
- نتایج سرشماری ۱۳۹۰ وبگاه مرکز آمار ایران
- " همشهری محله | شهرک شهید باقری (1) ". 2017. Mahaleh.Hamshahrilinks.Org. Accessed November 10 2017. بایگانی‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine.
- حسینی، نورا (۲۰۱۹-۰۶-۲۲). «جزییات خط ۱۰ مترو در منطقه ۲۲ - خبرگزاری مهر - اخبار ایران و جهان». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۰۴.