موتور جستجوی وب

موتور جستُجوی وب (جویشگر) (به انگلیسی: Web search engine) موتور جستجو و ابزاریست که به منظور جُستجو در وب برای بدست‌آوردن اطلاعات درخواست شده، به کار می‌رود. نتایج یافته شده به‌طور معمول در صفحه‌ای با عنوان صفحهٔ نتایج جستجو (Search engine results page) فهرست می‌شوند.

«موتور جستجو» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، موتور جستجو (ابهام‌زدایی) را ببینید.
نتایج جستجوی عبارت «ماه گرفتگی» در یک موتور جستجوی تصویر در وب

با استفاده از کلمهٔ کلیدی (کلیدواژه) (keyword) که در واقع توضیحی است کوتاه دربارهٔ آنچه لازم است در اینترنت پیدا شود، کلمه کلیدی باید تا آنجا که ممکن است کوتاه، جزئی ، قابل فهم و دقیق باشد. به غیر از وارد کردن کلمهٔ مستقیم، می‌توان با استفاده از عملگرهایی عمل جستجو را دقیق تر و منظم تر انجام داد.[1]

جدول موتورهای جستجو
گاه‌شمار (فهرست کامل)
س موتور وضعیت کنونی
۱۹۹۳ W3Catalog غیرفعال
Aliweb غیرفعال
JumpStation غیرفعال
WWW Worm غیرفعال
۱۹۹۴ WebCrawler فعال، Aggregator
Go.com فعال، Yahoo Search
Lycos فعال
Infoseek غیرفعال
۱۹۹۵ AltaVista غیرفعال، تغییر مسیر به Yahoo!
Daum فعال
Magellan غیرفعال
Excite فعال
SAPO فعال
یاهو! فعال، Launched as a directory
۱۹۹۶ Dogpile فعال، Aggregator
Inktomi غیرفعال، توسط Yahoo! تصاحب شد
HotBot فعال (lycos.com)
Ask Jeeves فعال (rebranded ask.com)
۱۹۹۷ Northern Light غیرفعال
یاندکس فعال
۱۹۹۸ Google فعال
Ixquick فعال همچنین به عنوان Startpage
بینگ فعال به عنوان Bing
empas غیرفعال (با NATE ادغام شد)
۱۹۹۹ AlltheWeb غیرفعال (به Yahoo! منتقل می‌شود)
GenieKnows فعال، rebranded Yellowee.com
موتور جستجوی ناور فعال
Teoma غیرفعال، به Ask.com منتقل می‌شود
Vivisimo غیرفعال
۲۰۰۰ بایدو فعال
Exalead فعال
Gigablast فعال
۲۰۰۳ Info.com فعال
Scroogle غیرفعال
۲۰۰۴ یاهو! جستجو فعال، Launched own web search
(see Yahoo! Directory, 1995)
A9.com غیرفعال
Sogou فعال
۲۰۰۵ ای‌اوال فعال
GoodSearch فعال
SearchMe غیرفعال
۲۰۰۶ wikiseek غیرفعال
Soso (search engine) فعال
Quaero فعال
اسک دات کام فعال
بینگ فعال as Bing, Launched as
rebranded MSN Search
ChaCha فعال
Guruji.com غیرفعال
۲۰۰۷ wikiseek غیرفعال
Sproose غیرفعال
Wikia Search غیرفعال
Blackle.com فعال، Google Search
۲۰۰۸ Powerset غیرفعال (redirects to Bing)
Picollator غیرفعال
Viewzi غیرفعال
Boogami غیرفعال
LeapFish غیرفعال
Forestle غیرفعال (به Ecosia منتقل می‌شود)
داک‌داک‌گو فعال
۲۰۰۹ بینگ فعال، Launched as
rebranded Live Search
Yebol غیرفعال
Mugurdy غیرفعال due to a lack of funding
Scout (Goby) فعال
NATE فعال
۲۰۱۰ Blekko فعال
Cuil غیرفعال
یاندکس فعال، Launched global
(English) search
پارسی‌جو فعال
۲۰۱۱ YaCy فعال، P2P web search engine
۲۰۱۲ Volunia غیرفعال
۲۰۱۴ اگرین فعال، موتور جستجو برای زبان‌های کردی کرمانجی و کردی سورانی
۲۰۱۵ موتور جستجوی یوز فعال
۲۰۱۶ موتور جستجوی گردشگری ووروور(voorvoor) فعال
۲۰۲۱ ذره‌بین فعال

چگونگی عملکرد موتورهای جستجوی وب

موتورهای جستجوی وب برای آنکه بتوانند به درخواست‌ها و جستجوهای کاربران پاسخ مناسبی بدهند باید دو کار مهم را انجام دهند:

خزیدن در وب‌سایت‌ها و ایندکس کردن صفحات

موتورهای جستجو با استفاده از خزنده‌های خود می‌توانند تمامی صفحات و فایل‌های موجود در وب را ایندکس کنند. این خزنده‌ها با ورود به هر صفحه به دنبال لینک‌ها هستند تا با دنبال کردن آن‌ها وارد صفحات جدید شوند. با این روش، موتورهای جستجو می‌توانند تمامی صفحات موجود در وب را ایندکس کنند.

رتبه‌بندی وب‌سایت‌ها و نمایش بهترین نتایج

اصلی‌ترین وظیفهٔ موتورهای جستجوی وب، ارائهٔ بهترین و مرتبط‌ترین نتایج به کاربران است. موتورهای جستجو برای آنکه بتوانند بهترین نتایج را هنگام جستجوی یک عبارت خاص به کاربران نمایش دهند، قوانین و استانداردهایی برای وب‌سایت‌ها تعریف کرده‌اند تا بتوانند علاوه بر دسترسی ساده‌تر به صفحات وب‌سایت‌ها، محتوای موجود در صفحات را بهتر درک کنند. با این کار، موتورهای جستجو می‌توانند وب‌سایت‌هایی که دارای بیشترین ارتباط معنایی با عبارت جستجو شده توسط کاربر هستند در رتبه‌های بالاتری در نتایج جستجو قرار دهند. موتورهای جستجو چگونه کار می‌کنند؟ موتورهای جستجو برای ایجاد نتیجه یک جستجو، تعدادی فعالیت انجام می‌دهند:

خزش یا Crawling: خزش فرایند واکشی تمام صفحات وب لینک شده به یک وب سایت؛ که با استفاده از نرم‌افزارهایی به نام خزشگر (Crawler)انجام می‌شود. خزشگر گوگل Googlebot نام دارد.

اندیس گذاری یا Indexing: اندیس گذاری فرایند ایجاد اندیس برای تمام صفحات واکشی شده و ذخیره و نگهداری این اندیس‌ها در یک پایگاه داده بسیار بزرگ که در آینده استفاده شوند. به عبارتی، فرایند اندیس گذاری از یک طرف شناسایی کلمات و عباراتی است که صفحه را به خوبی توصیف می‌کند و از طرف دیگر انتصاب کلمات کلیدی یافت شده به صفحه می‌باشد. پردازش یا Processing: وقتی درخواست جستجو به موتور جستجو می‌رسد، موتور جستجو آن را پردازش می‌کند. در واقع موتور جستجو رشته جستجو را با صفحات اندیس شده در پایگاه داده مقایسه می‌کند. محاسبه ارتباط یا Relevancy: از آنجایی که ممکن است بیشتر از یک صفحه حاوی رشته جستجو باشند، بنابراین موتور جستجو شروع به محاسبه ارتباط هر صفحه با رشته جستجو می‌کند. برگرداندن نتیجه: آخرین گامی که موتور جستجو انجام می‌دهد، بازیابی بهترین نتیجه منطبق می‌باشد. به عبارت ساده، این فعالیت چیزی نیست جز نمایش اطلاعات در مرورگر.

بهینه‌سازی موتورهای جستجو

سئو (SEO) مخفف عبارت Search Engine Optimization به معنی «بهینه‌سازی موتورهای جستجو» است و به مجموعه اقدامات برنامه‌ریزی شده و دقیقی گفته می‌شود که رنکینگ سایت شما را در رتبه‌بندی موتورهای جستجو بهبود می‌بخشد. سئو سایت باید توسط متخصصان سئو صورت گیرد.[2] SEO (سئو) را برخی اوقات نیز SEO Copywriting نیز می‌گویند زیرا بیشتر تکنیک‌هایی که در آن استفاده می‌شود به محتوا مربوط می‌شود. تمام حرف سئو بهینه‌سازی سایت برای موتورهای جستجو است و به صورت کلی فرایندی است که باعث می‌شود یک وب سایت رتبه خوبی در موتورهای جستجو به دست آورد. سئو زیر مجموعه ای از بازاریابی موتورهای جستجو است. بازاریابی سئو یعنی آگاهی از نحوه کار الگوریتم‌های جستجو و شناخت اینکه کاربران اینترنت چه چیزهایی را جستجو می‌کنند.

انواع سئو

سئو بi طور کلی به دو مدل داخلی (On-page) و خارجی (Off-page) تقسیم میگردد. بعد از گذراندن دوره های آموزش سئو متوجه خواهید شد که در سئوی داخلی به عوامل مختلفی رسیدگی می شود؛ از جمله آن ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد :

  1. عنوان صفحه ( Page Title)
  2. تگ توضیحات ( Meta Description)
  3. متا تگ ها کلمه کلیدی
  4. ساختاربندی URL
  5. تگ های بدنه

و ....

اما در سئو خارجی موارد مورد بحث و بررسی متفاوت است که مهمترین آنها لینک سازی می باشد؛ لینک سازی را میتوان در جاهای مختلفی انجام داد که چند عدد از بهترین محل ها برای لینک سازی را در ادامه معرفی خواهیم کرد:

  1. شبکه های اجتماعی
  2. فروم و انجمن ها
  3. ثبت نام در دایرکتوری ها
  4. استفاده از بوکمارک کردن

انواع جستجو
  • جستجو پیشرفته
  • جستجو زنده
  • جستجو تصویری
  • جستجو ویدئویی
  • جستجو علمی

انواع موتور جستجو
  • Google
  • DockDock Go
  • Microsoft bing
  • Yahoo
  • Ask.com
  • AOL.com
  • Yandex.ru
  • Internet Archive
  • Baidu
  • Wolframapha

انواع موتور جستجوی ایرانی
  • گردو
  • یوز
  • ریسمون
  • سلام
  • پارسی‌جو
  • ذره بین
  • پارسیک

معیار های تاثیرگذار در موتور جستجو

سایت‌های مختلف برای حضور در صفحات نخست موتورهای جستجو کارهای زیادی را صورت می‌دهند. اموری که مربوط به بهبود رتبه سایت در موتورهای جستجو است، در نهایت یک هدف را دنبال می‌کند و این هدف چیزی نیست جز بازدید هرچه بیشتر کاربران و استقبال آن‌ها از محتوای موجود در صفحات سایت. در واقع هرچه یک سایت از نظر معیارهای همبستگی و ارتباط در سطح بالاتری قرار داشته باشد، در موتورهای جستجو نیز وضعیت بهتری خواهد داشت. برخی از معیارهای همبستگی که تاثیر مستقیم در سئو سایت و افزایش رتبه در موتورهای جستجو دارند شامل موارد مثل تعداد کلیک کاربران، زمان ماندن کاربران در صفحات سایت، نرخ چرخش کاربر در سایت، نرخ Pogo Sticking و نرخ پرش می‌باشد.

نرخ کلیک در واقع به تعداد کلیک‌هایی اشاره می‌کند که کاربر در صفحه موتور جستجو روی عنوان سایت شما می‌کند تا وارد آن شود. طبیعتاً هرچه تعداد کلیک کاربران بیشتر باشد، نشان دهنده محتوای کاربردی و صحیح سایت شما است. موتورهای جستجو نیز این موضوع را به خوبی می‌دانند و سایت هایی را در نتایج بالاتر نمایش می‌دهند که از تعداد کلیک خوبی برخوردارند.

نرخ ماندن روی صفحه به مدت زمانی اشاره می‌کند که کاربر صفحه سایت شما را باز نگه داشته است. هرچه این نرخ بیشتر باشد، اعتبار سایت نیز در نزد موتورهای جستجو افزایش می‌یابد. مدیران سایت‌های بزرگ و حرفه‌ای برای هرچه بیشتر نگه داشتن کاربران در سایت خود از روش‌های مختلفی بهره می‌گیرند که در نهایت نرخ پرش را کاهش و زمان ماندن روی صفحه را افزایش می‌دهد.

نرخ چرخش، نشان دهنده تعداد کاربرانی است که در یک صفحه از سایت مانده یا از صفحات دیگر بازدید می‌کنند. این نرخ با درصد نمایش داده می‌شود و جزو مواردی است که سایت‌های بزرگ تمرکز ویژه‌ای روی آن دارند.

یکی از معیارهای جالبی که موتورهای جستجو از آن برای اعتبارسنجی صفحات استفاده می‌کنند، نرخ Pogo Sticking است. این نرخ نشان دهنده تعداد کلیک‌هایی است که کاربر پس از ورود به سایت انجام داده و طی آن به موتور جستجو ارجاع داده می‌شود. نرخ بالای Pogo Sticking نشان دهنده این است که کاربر با کلیک روی عنوان، وارد صفحه‌ای شده که محتوای مناسبی نداشته و برای پیدا کردن نتیجه بهتر سریعاً به صفحه جستجو بازگشته و سایت دیگری را انتخاب می‌کند.

آشنایی با ربات موتور جستجو

ربات‌های موتور جستجو سیستم‌های پیشرفته‌ای هستند که با الگوریتم‌های خاص هر موتور جستجو مطابقت داشته و با استفاده از الگوهای از پیش تعیین موتورهای جستجو، اقدام به بررسی سایت‌ها و رتبه بندی آن‌ها می‌کنند. در واقع این که یک سایت در نتایج نخست موتور جستجو دیده شود یا خیر، کاملاً به این ربات‌ها بستگی دارد. ربات‌های موتور جستجو امکان حذف سایت‌ها از نتایج را هم دارا می‌باشند. به طوری که اگر صفحه‌ای در سایت از ارورهای متعدد برخوردار بود یا تگ noindex در آن به کار رفته بود، ربات می‌تواند آن سایت را در نتایج جای ندهد. از این گذشته، چنانچه عملکرد سایتی برخلاف قوانین باشد، ربات موتور جستجو می‌تواند آن سایت را در لیست سیاه قرار داده و به طور کلی تمام صفحات آن را از نتایج حذف کند. ربات موتور جستجو که به خزنده نیز معروف هستند، پل ارتباطی بین کاربران و سرور اصلی موتور جستجو بوده و ابزاری برای رتبه بندی سایت‌ها می‌باشند. این ابزار توسط مدیران و گردانندگان موتورهای جستجو ساخته شده و از نظر برنامه نویسی در سطح بسیار بالایی قرار دارند.

تفاوت موتورهای جستجوی وب

تعداد موتورهای جستجو در سراسر دنیا بسیار زیاد است. به طوری که اگر نگاهی به لیست موتورهای جستجوی بین‌المللی و بومی بیاندازید، خواهید دید صدها موتور جستجو با ویژگی‌های مختلف در این لیست دیده می‌شوند. در این بین، سه موتور جستجوی اصلی یعنی Google، Yahoo و Bing از موارد دیگر شناخته شده تر و کامل تر هستند. تفاوت‌هایی که بین این سه موتور جستجو مطرح است، علاوه بر شکل و شمایل کلی و الگوریتم‌ها، در امکانات و قابلیت‌ها نیز دیده می‌شود. برای مثال که در موتور جستجوی Google شما می‌توانید صفحات جستجو را با استفاده از اغلب زبان‌های زنده دنیا مشاهده کنید که این قابلیت در سایر موتورهای جستجو از جمله Bing و Yahoo دیده نمی‌شود. قابلیت‌هایی مثل جستجوی تصویری، متنی و صوتی در هر سه مورد دیده می‌شود. در این بین Google با بهره مندی از روش‌های جستجوی کامل تر، کاربران را بیشتر از سایر موتورهای جستجو به آن چه می‌خواهند نزدیک می‌کند.

مزایای موتور جستجو

تصور فضای اینترنت بدون موتورهای جستجو بسیار سخت است. چرا که در این صورت هر کاربر برای یافتن هر آن چه به دنبالش است می‌بایست در بین ده‌ها سایت سرگردان شده و با این حال در آخر نیز هیچ تضمینی بابت یافتن محتوای دلخواه خود نداشته باشد. موتورهای جستجو که در راس آن‌ها Google قرار گرفته است، سالانه میلیاردها دلار هزینه می‌کنند تا با ایجاد امکانات کامل تر و ایندکس تعداد صفحات بیشتر، نزدیک‌ترین و دقیق‌ترین محتوایی که می‌تواند برای کاربر مفید واقع شود را به وی نمایش دهند. در همین راستا بد نیست بدانید علت اصلی تغییر الگوریتم موتورهای جستجو نیز همین مورد است و این الگوریتم‌ها مرتب در حال بروزرسانی هستند. در باب مزایای موتورهای جستجو می‌توان موارد مختلفی را مطرح کرد و در بین تمام این موارد، تسریع فرایند یافتن محتوای موردنیاز کاربران اصلی ترین فایده و مزیت موتورهای جستجو است.

جستارهای وابسته

منابع
  1. کتاب کلید جستجو در اینترنت، نوشته محمد تقی مروج، انتشارات کلید آموزش و توسعه
  2. «آموزش سئو(SEO): دوره رایگان، از مبتدی تا پیشرفته، کسب درآمد از سئو». دانیال طاهری فر. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۸.
  1. «خدمات سئو چیست؟» . جواد یاسمی دات آی ار. دریافت شده در 10-06-2021
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.