موی صورت
موی صورت مویی است که روی صورت میروید؛ معمولاً روی چانه، گونهها و بالای لب. در مردان موی صورت یک صفت ثانویه جنسی بهشمار میآید. موی صورت در مردان اغلب در سالهای پایانی بلوغ یا نوجوانی شروع به روییدن میکند، بین ۱۷ تا ۲۰ سالگی، و کاملشدن ریش تا اوایل ۲۰ سالگی یا بیشتر طول میکشد.[1] روییدن موی صورت بسته به فرد متفاوت است؛ چنانکه در پسران ممکن است رویش، اول در چهارده تا شانزده سالگی آغاز شود. موی صورت پسران حتی میتواند در یازده سالگی نیز آغاز به روییدن کند. زنان نیز میتوانند موی صورت داشته باشند. مخصوصاً پس ار یائسگی؛ بههرحال موی صورت زنان بهنسبت مردان بسیار کمتر است. مردان ممکن است موی صورت خود را بهصورت ریش، سبیل، ریش بزی یا خط ریش پیرایش کنند یا کلاٌ آن را بتراشند.[2]
در بزرگسالی
رویش سبیل مردان در نوجوانی آغاز میشود.[4] موی صورت معمولاً براساس نظم و قاعده مشخصی رشد نمیکند اما ممکن است به این ترتیب پیش رود:
- در دوران بلوغ، اولین موهای صورت در گوشههای لب بالایی رشد میکنند (۱۱-۱۵ سالگی).
- سپس گسترش مییابد تا سبیل بر روی لب بالایی شکل بگیرد (سن ۱۶-۱۷ سالگی).
- سپس مو در بخش بالایی گونهها و ناحیه زیر لب میروید (سن ۱۶–۱۸ سالگی).
- سرانجام به طرفین و پایین چانه و بقیه صورت گسترش مییابد تا یک ریش کامل تشکیل شود (سن ۱۷-۲۱ سالگی).[5]
- اگرچه این نظم معمولاً دیده میشود، اما میتواند بسته به فرد متفاوت باشد. در برخی رشد موی صورت از چانه شروع شده و به سمت خط ریش میروید.
- مانند بیشتر فرایندهای زیستی انسان، این ترتیب خاص ممکن است بسته به میراث ژنتیکی یا محیط در افراد گوناگون باشد.
ارتش
در بعضی از کشورها داشتن موی صورت برای کارکنان ارتش ممنوع است.
در ادیان
بسیاری از چهرههای مرد مذهبی ثبت شده موی صورت دارند. به عنوان مثال، بسیاری از پیامبران ذکر شده در ادیان ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت و اسلام) ریش داشتند. در برخی مذاهب دیگر، مانند سیک، نیز به داشتن ریش برای مردان دستور داده شدهاست. مردان آمیش پس از ازدواج ریشهای خود را بلند میگذارند؛ اما باتوجه به باورهای مذهبیشان برای جلوگیری از شباهت تاریخی با موی صورت نظامیان، سبیل خود را اصلاح میکنند.
در زنان
زنها بهغیر از موی پرزی و ابروها معمولاً مقدار اندکی یا زیاد موی صورت دارند. گرچه در مواردی امکان دارد موی صورت قابل مشاهده بر روی صورت زنها بروید؛ معمولاً پس از قاعدگی. موی زیاد (مخصوصاٌ روی صورت) نشانهای از گونهای اختلال هورمونی است که مردمویی نام دارد. بیشتر زنها موی صورت خود را اصلاح میکنند. گاهی زنان ریشدار در سیرکها و نمایشها به نمایش گذاشته میشدند.
سبکهای پیرایش موی صورت
در انسانیان
بهنظر میرسد انسانیان مانند اورانگوتانهای نر، موی صورت دارند. در شامپانزهها و بونوبوها، موهای صورت و بدن به دلیل روند پیری، در بزرگسالی پراکندهتر میشوند؛ که در تضاد کامل با انسانها است. نوزادان انسانیان نسبت به همتایان قدیمی خود موی صورت (و نیز بدن) ضخیمتری دارند که ریشه هورمونی ندارد بلکه به تکامل خز مربوط است. بهنظر میرسد حساسیت نسبت به آندروژنها در انسان توسط ژن KRT۳۷ بهوجود آمدهاست.
خواندن بیشتر
- Jack Passion, The Facial Hair Handbook, Jack Passion, LLC; First edition (May 19, 2009). شابک ۹۷۸−۰−۸۷۹۷۵−۵۵۱−۵ .
منابع
- "The No-Hair Scare". PBS. Archived from the original on 2009-02-05. Retrieved 2009-02-20.
- "whiskers". Retrieved 11 March 2017.
- "Abraham Lincoln's Letter to Grace Bedell". www.abrahamlincolnonline.org. Archived from the original on 24 July 2019. Retrieved 2016-10-05.
- "Adolescent Reproductive Health" (PDF). UNESCO Regional Training Seminar on Guidance and Counselling. 2002-06-01.
- "Puberty -- Changes for Males". pamf.org. Retrieved 2009-02-20.