میدان ارگ
میدان ارگ یا میدان شاه (در دوره قاجار) یا میدان توپخانه قدیم (با میدان توپخانه (سپه) اشتباه نشود) میدانی در در شمال تهران قدیم درون حصار صفوی (شاه طهماسبی) بود.[1] این میدان در گوشه جنوب غربی ارگ تهران جای گرفته بود.
| میدان ارگ تهران | |
|---|---|
 نمایی از میدان ارگ سلطنتی تهران از هنرمند فرانسوی اوژن فلاندن در سال ۱۸۴۰ | |
| نام | میدان ارگ تهران |
| کشور | ایران |
| استان | استان تهران |
| شهرستان | تهران |
| اطلاعات اثر | |
| نام‌های دیگر | میدان شاه (در دوره قاجار) |
| نام‌های قدیمی | توپخانه قدیم |
| کاربری | میدان |
| دیرینگی | دوره قاجار |
| دورهٔ ساخت اثر | دوره قاجار |
  میدان ارگ تهران روی نقشه تهران
۳۵٫۶۷۹۰۶۷°شمالی ۵۱٫۴۱۸۹۱۷°شرقی | |
تاریخچه
تاریخ ارگ تهران به دوره صفویه بازمی‌گردد. این ارگ خود بارویی جداگانه داشت و خندقی آن را از شهر جدا می‌کرد در این فاصله بین خندق و ورودی ارگ میدانی جای رفته بود که به نام‌های میدان شاه، میدان توپخانه (قدیم) (به دلیل وجود توپ‌های مختلف از جمله توپ مروارید)، باغ گلشن، میدان ارگ، تخته پل (برای ورود به این میدان پلی چوبین بر روی خندق زده بودند) شناخته می‌شد.
در دوره سلطنت ناصرالدین شاه توپ‌های این میدان جمع‌آوری شده و به میدان توپخانه (جدید) منتقل کردند. در واقع آنچه که از میدان توپخانه قدیم برجای مانده است تنها توپ مروارید است.[1]
این میدان، نخستین و کهنترین میدان پایتخت بود.[2]
میدان ارگ در دوره قاجار بسیار وسیعتر از اندازه‌های کنونی آن بود که پس از ساخت و سازهای دهه‌های آغازین دوره نوسازی تهران از وسعتش کاسته است و جای خود را به ساختمانهای دیگری چون بانک ملی شعبه بازار، کاخ دادگستری، ایستگاه رادیو و ... داد. این میدان که از دوره زندیه بر جای مانده بود، در زمان فتحعلی شاه «ارگ» نام گرفت. سپس به میدان شاه، میدان توپخانه (قدیم) و باغ گلشن تغییر نام یافت و امروزه بخش کوچکی از آن میدان ارگ گسترده به نام میدان پانزده خرداد شناخته می‌شود.[2]
نگارخانه
توپ مروارید در میدان ارگ
ایستگاه رادیو تهران در میدان ارگ
تماشای کشتی پهلوانی در دوره قاجار در میدان ارگ
میدان ارگ سال ۱۹۱۰ میلادی
دروازه ارگ سال ۱۸۸۵ میلادی
دروازه ارگ سال ۱۸۹۲ میلادی
جستارهای وابسته
منابع
- «توپی‌که‌مردم‌ازآن‌حاجت‌می‌خواستند». فردا. ۷ خرداد ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۳.
- «مجموعه ارگ، حافظه تاریخی تهران». ۲۶ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۴ دی ۱۳۹۵.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ میدان ارگ موجود است. |