میرزا محمدتقی دبیرالدوله
میرزا محمدتقی دبیرالدوله فرزند حاج میرزا مصطفی دبیر الدوله است که در سال ۱۳۱۶ قمری وفات نمودهاست.
حاج میرزا محمدتقی دبیرالدوله | |
---|---|
وزیرلشکر | |
پادشاه | ناصرالدین شاه |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۱۲۶۱ فراهان، |
درگذشته | سال ۱۳۱۶ قمری تهران، |
ملیت | ایران |
پیشه | سیاستمدار و نظامی |
دین | اسلام |
لقب(ها) | دبیرالدوله |
حاج میرزا محمدتقی دبیرالدوله وزیر دارالشورای کبری دولتی [1] ناصرالدین شاه قاجار بود و همچنین معاون وزارت جنگ در دوره قاجار را بر عهده داشتهاست که اجدادش از علماء و مجتهدان بودند و سلسله نسبش به سجاد امام چهارم شیعیان میرسد. در جوانی تحصیل حسابداری و دفترداری و مقدمات علوم ادبی و عربی کرد. وی خطوط نستعلیق و شکسته را خوش مینوشت. دبیرالدوله به منصب لشکرنویسی و معاون وزارت جنگ دوره قاجار و همچنین وزیرلشکر [2] در وزیران کابینهٔ اول میرزا نصراللهخان مشیرالدوله نیز رسیدهاست.
حاج دبیرالدوله پس از بازنشسته شدن به شهر کربلا نقل مکان مینماید و در سال ۱۲۸۷ قمری طی مراسمی کلیداری حرم حسین بن علی که مقام مهمی بود بر عهده گرفت تا باقی عمر را در کنار حرم سپری نماید.
پس از فوت نیز در صحن حرم دفن گردید.[3]
حاج دبیرالدوله دارای موقوفات فراهانی در منطقه فراهان اراک بودهاست.[4]
مسئولیت های کاری
- منسب لشکرنویس باشی را از پدر خود میرزا مصطفی دبیرالدوله به ارث برده است .
- در دوره ناصرالدین شاه قاجار یکی از اعضای دارالشورای کبری دولتی بوده است.
- در دوره کامران میرزا پسر فتعلیشاه قاجار به منصب وکیل لشکر نیز رسیده است .[5]
- در کابینه وزیر افخم در سال 1285 معاون وزارت جنگ از طرف کامران میرزا پسر فتعلیشاه قاجار به مجلس ملی معرفی شده است .
- در کابینه میرزا نصراللهخان مشیرالدوله به منصب وزیرلشکر رسیده است .
همسر و فرزندان
همسر حاج میرزا محمدتقی دبیرالدوله نصرت خانم مزین الدوله بوده است که در سنه 19 ذیقعده 1353 قمری وفات نموده است[6] و دارای فرزندی بنام سیدمصطفی دبیرالدوله (رجالی) بوده است که پس از ایشان به مقام لشکرنویسی نائل شده است همسر ایشان ، شرفالسلطنه شاهزاده قاجار و دختر ناصرالدینشاه ومادرش وقارالسلطنه بود.و صاحب دو پسر و چهار دختر شد.احمد رجالی، محمد رجالی و چهار دختر[7]
علیرضا رجالی مقلب به جلاءالملک است همسر ایشان فاطمه شرافت الدوله است هر دو از سوی محمدرضا شاه پهلوی القاب رسمی دریافت کرده بودند ، دارای فرزندی بنام سیمین رجالی است که روانشناس و نویسنده ایرانی-آمریکایی است. او نخستین استاد زن دانشگاه ملی ایران بود.
زینب خانم بانو قدسیه دختر دیگر ایشان است . [8]
دختر ایشان ربابه خانم تزئینالسلطنه [9]است که همسر حاج سید عبدالعلی سیدالمحققین که ایشان نیز فرزند حاج سیدمحمد رفیع نظامالعلماء بوده است . ایشان پس از فوت پدر متولی موقوفات ایشان میگردد .
فرزندان ایشان برای خود فامیل رجالی را انتخاب نمودهاند.
منابع
- کتات خاطرات احتشام السلطنه - صفحه 55
- کتاب مشروطهسازان -محمد علی صفری زرافشان - 1991 میلادی - صفحه 236
- سیمین رجالی -کتاب سمفونی یک زندگی -صفحه16
- درخواست ارائه وقفنامه مرحوم حاجدبیرالدوله به ادارهاوقاف اراک جهت ثبت رقبات موقوفه نامبرده. -
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران. معاونت کتابخانه ملی-درخواست افزایش مواجب وکیللشکر - ]
- سید صادق حسینی اشکوری - سنگهای گویا مطالعهای تطبیقی بر سنگ قبرهای معاصر ردیف 219 -
- نوایی، عبدالحسین (پاییز و زمستان ۱۳۷۴). «روزگار است آنکه گه عزت دهد گه خوار دارد». گنجینه اسناد (۱۹ و ۲۰). دریافتشده در ۲۹ مرداد ۱۳۹۶.
- مهستی ابوذرجمهری - القاب زنان در عرص قاجار-با تکیه بر اسناد آرشیو ملی شماره 6 - صفحه 43 ردیف 32 -
- سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران - صورت جهیزنه زبابه خانم -
- محمدکاظم زمانی نجف آبادی (۱۴۰۰)، ساختار پرونده، M.K.Z