وزیرلشکر
وزیرلشکر منصبی معادل وزیر جنگ بود که در سال ۱۲۲۱ هجری قمری توسط فتحعلی شاه ایجاد شد. تا پیش از این «لشکرنویس دیوان اعلی» که در دوره قاجاریه با عنوان لشکرنویس باشی شناخته می‌شود، بالاترین مقام اداری سپاه به شمار می‌آمد و مسئول امور مالی و اداری سپاه بود. برخلاف لشکرنویس، وزیرلشکر از مستوفی‌الممالک پیروی نمی‌کرد و به همراه این مقام و منشی‌الممالک از وزرای سه گانه‌ای بود که زیر نظر صدراعظم کار می‌کردند.
وزیرلشکر از مناصب نظامی عصر قاجار است.
نام بعضی از وزیرلشکرهای عصر قاجار از این قرار است:
- میرزا هدایت‌الله تفرشی (از ۱۲۲۶ قمری)[1]
- میرزا اسدالله نوری
- میرزا آقاخان نوری (بار اول)
- از ۱۲۵۰ تا ۱۲۵۱ قمری ظاهرا توسط صدر اعظم وقت قائم مقام فراهانی اداره می‌شده است.[1]
- میرزا آقاخان نوری (بار دوم)
- میرزا فتح‌الله نوری (برادر میرزا آقاخان)
- میرزا آقاخان نوری (بار سوم از ۱۲۶۴ قمری)[1]
- میرزا عنایت‌الله امین‌لشکر (۱۲۷۱ – ۱۲۷۳ قمری) [2]
- میرزا داوود نوری (پسر میرزا آقاخان) (۱۲۷۳ – ۱۲۷۵ قمری)
- میرزا هدایت‌الله وزیر دفتر (۱۲۷۵ – ۱۲۸۹ قمری)
- میرزا موسی آشتیانی (۱۲۸۹ - ۱۲۹۸ قمری)
- میرزا کاظم خان نظام‌الملک (پسر میرزا آقاخان) (۱۲۹۸ – ۱۳۰۷ قمری)
- عبدالوهاب خان نظام‌الملک (پسر میرزا کاظم)
- میرزا نصرالله مشیرالدوله (تا ۱۳۱۷ قمری)[3]
- میرزا محمدعلی خان قوام‌الدوله (۱۳۱۷ – ؟ قمری) [4]
- میرزا محمودخان مدیرالدوله (۱۳۲۱ - ۱۳۲۲ قمری) [5][6]
- میرزا محمدعلی خان قوام‌الدوله (۱۳۲۲ − ؟ قمری، بار دوم) [6]
- میرزا محمدتقی دبیرالدوله
منابع
- وزارت لشکر در دوره قاجاریه
- بررسی یک سند مربوط به دوره قاجار
- افضل‌التواریخ، صص۴۱۳–۴۱۴
- افضل‌التواریخ، ص۹۲
- جعفریان، رسول. تفصیل سفر مکه معظمه، میقات حج، سال شانزدهم، شماره ۶۲، زمستان ۱۳۸۶.
- مرآت‌الوقایع مظفری، جلد دوم، صفحه ۷۴۰
- خسروبیگی، هوشنگ. تشکیلات اداری ایران در دوره قاجار. مجله زمانه، شماره ۷۳ و ۷۴ (مهر و آبان ۱۳۸۷).
- افضل‌الملک، غلامحسین. افضل التواریخ. تهران: نشر تاریخ ایران، ۱۳۶۱.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.