نژادپرستی در ترکیه
در ترکیه نژادپرستی و تبعیض قومی رایج هستند و در آن جامعه در طول تاریخ نژادپرستی و تبعیض قومی علیالخصوص در برابر اقلیتهای غیر مسلمان و غیر اهل سنت رواج داشته.[2][3][4][5][6][7][8] این به نظر میرسد بهطور عمده در قالب نگرش منفی و اقدامات ترکها نسبت به افرادی که ترک در نظر گرفته نمیشوند، انجام شده. چنین تبعیضی عمدتاً نسبت به اقوام غیر ترکی مانند ارامنه، آشوریها، یونانیان، یهودیان، کردها و زازاکیها و همچنین نسبت به اقلیت اشکال مختلف اسلام مانند علویان، صوفیان و شیعیان است.
قانون اساسی ترکیه
سال | ۱۹۱۴ | ۱۹۲۷ | ۱۹۴۵ | ۱۹۶۵ | ۱۹۹۰ | ۲۰۰۵ |
---|---|---|---|---|---|---|
مسلمانان | ۱۲٬۹۴۱ | ۱۳٬۲۹۰ | ۱۸٬۵۱۱ | ۳۱٬۱۳۹ | ۵۶٬۸۶۰ | ۷۱٬۹۹۷ |
یونانیان | ۱٬۵۴۹ | ۱۱۰ | ۱۰۴ | ۷۶ | ۸ | ۳ |
ارامنه | ۱٬۲۰۴ | ۷۷ | ۶۰ | ۶۴ | ۶۷ | ۵۰ |
یهودیان | ۱۲۸ | ۸۲ | ۷۷ | ۳۸ | ۲۹ | ۲۷ |
دیگران | ۱۷۶ | ۷۱ | ۳۸ | ۷۴ | ۵۰ | ۴۵ |
مجموع | ۱۵٬۹۹۷ | ۱۳٬۶۳۰ | ۱۸٬۷۹۰ | ۳۱٬۳۹۱ | ۵۷٬۰۰۵ | ۷۲٬۱۲۰ |
درصد غیر مسلمان | ۱۹٫۱ | ۲٫۵ | ۱٫۵ | ۰٫۸ | ۰٫۳ | ۰٫۲ |
در کل متن قانون اساسی جمهوری ترکیه ۹ بار عبارت «ملت ترک» و ۱۱ بار هم عبارت «هموطن ترک» به کار رفتهاست.[10]
- در فصل چهارم قانون اساسی این کشور دربارهٔ حقوق سیاسی و تکالیف چنین آمدهاست: «هر کسی که با دولت ترکیه، پیوند هموطنی دارد، ترک است.» این ماده، که یکی از بحثبرانگیزترین مواد قانون اساسی ترکیه است، عملاً سایر گروههای قومی ترکیه مانند کردها، ارمنیها و عربها را نادیده میگیرد.[11][10]
- فصل اول، بخش دو، مادهٔ دو ذکر شدهاست: «جمهوری ترکیه به منظور تأمین آرامش جامعه، بر اساس مفهوم عدالت و همبستگی ملی، با احترام به حقوق بشر و پایبندی به ملیگرایی آتاتورک، بر اساس مفاهیم مطرح شده در مقدمهٔ قانون، یک دولت دموکراتیک، لائیک و مبتنی بر حقوق اجتماعی است.» در این بند به صراحت ملیگرایی یکی از ارکان نظام سیاسی ترکیه خوانده شدهاست.
- در بخش حقِ آموزش و یادگیری آمدهاست: «غیر از زبان ترکی، هیچ زبان دیگری به عنوان زبان مادری در هیچیک از مدارس و مراکز آموزشی تعلیم داده نخواهد شد. آموزش زبانهای خارجی بر اساس تصمیمگیری دولت خواهد بود.»[11]
علیه کردها
محموت عصات بزکورت، وزیر پیشین دادگستری در سال ۱۹۳۰ ادعای برتری نژاد ترکی نسبت به نژاد کرد را داشت و به غیرترکها فقط حق بندگی و بردگی را میداد.[12] کشتار دره زیلان[13][14] در سال ۱۹۳۰ در طی شورش آرارات که در آن ۸۰۰–۱۵۰۰ مرد مسلح شرکت داشتند، یک قتلعام[15][16] ساکنان کُرد ترکیه بود.[17] طبق روزنامه جمهوریت مورخ ۱۶ ژوئیه ۱۹۳۰، حدود ۱۵۰۰۰ نفر کشته و رودخانه زیلان تا دهانه آن پر از اجساد مرده شد.[18][19][20][21] در تاریخ ۳۱ اوت ۱۹۳۰، روزنامه ملیت اعلامیه نخستوزیر ترکیه، عصمت اینونو را منتشر کرد: "فقط ملت ترک حق مطالبه حقوق قومی و نژادی را در این کشور دارد. هر عنصر دیگری چنین حقی ندارد.[22] آنها ترکهای شرقی هستند که فریب تبلیغات بی اساس را خورده و راه خود را گم کردهاند. "[23]
کردها سابقه طولانی در تبعیض و قتلعام که توسط دولت ترکیه علیه آنها انجام شدهاست، دارند.[24]یکی از مهمترین آنها کشتار درسیم است، جایی که طبق یک گزارش رسمی بازرسی کل چهارم، ۱۳۱۶۰ تن غیرنظامی توسط ارتش ترکیه کشته شدند و ۱۱۸۱۸ نفر نیز به تبعید برده شدند، این استان را در سالهای ۱۹۳۷–۳۸ خالی از سکنه کرد.[25] بسیاری از افراد ایل پس از تسلیم به ضرب گلوله کشته شدند و زنان و کودکان در سولههایی که بعداً به آتش کشیده شد، حبس شدند.[26]به گفته مک داول، ۴۰۰۰۰ نفر کشته شدند.[27] به گفته منابع کرد، بیش از ۷۰٬۰۰۰ نفر کشته شدند.
منابع
- "'Khojali: A Pretext to Incite Ethnic Hatred'". Armenian Weekly. 22 February 2015.
- Xypolia, Ilia (2016-02-18). "Racist Aspects of Modern Turkish Nationalism". Journal of Balkan and Near Eastern Studies. 0 (0): 1–14. doi:10.1080/19448953.2016.1141580. ISSN 1944-8953.
- Björgo, ed. by Tore; Witte, Rob (1993). Racist violence in Europe. Basingstoke [etc.]: Macmillan Press. ISBN 978-0-312-12409-0.
- Falk, ed. by Zehra F. Kabasakal Arat. Foreword by Richard (2007). Human rights in Turkey. Philadelphia, Pa.: Univ. of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-8122-4000-9.
- Lauren, Fulton (Spring 2008). "A Muted Controversy: Freedom of Speech in Turkey". Harvard International Review. 30 (1): 26–29. ISSN 0739-1854.
Free speech is now in a state reminiscent of the days before EU accession talks. Journalists or academics who speak out against state institutions are subject to prosecution under the aegis of loophole laws. Such laws are especially objectionable because they lead to a culture in which other, more physically apparent rights abuses become prevalent. Violations of freedom of expression can escalate into other rights abuses, including torture, racism, and other forms of discrimination. Because free speech is suppressed, the stories of these abuses then go unreported in what becomes a vicious cycle.
- Gooding, Emily (2011). Armchair Guide to Discrimination: Religious Discrimination in Turkey. BiblioBazaar. ISBN 978-1-241-79781-2.
- Kenanoğlu, Pinar Dinç (2012). "Discrimination and silence: minority foundations in Turkey during the Cyprus conflict of 1974". Nations and Nationalism. 18 (2): 267–286. doi:10.1111/j.1469-8129.2011.00531.x.
Comprehensive reading of the newspaper articles show that the negative attitude towards the non-Muslim minorities in Turkey does not operate in a linear fashion. There are rises and falls, the targets can vary from individuals to institutions, and the agents of discrimination can be politicians, judicial offices, government-operated organisations, press members or simply individuals in society.
- Sule; Bulent, Toktas; Bulent. (Winter 2009). "The EU and Minority Rights in Turkey". Political Science Quarterly. New York, NY: Academy of Political Science. 124 (4): 697-0_8. doi:10.1002/j.1538-165x.2009.tb00664.x. ISSN 0032-3195.
In the Turkish context, the solution to minority rights is to handle them through improvements in three realms: elimination of discrimination, cultural rights, and religious freedom. However, reforms in these spheres fall short of the spirit generated in the Treaty of Lausanne.
- Icduygu, A. , Toktas, S. , & Soner, B. A. (2008).
- «موانع حذف عبارت «ملت ترک» از قانون اساسی ترکیه». خبرگزاری تسنیم. دریافتشده در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۰.
- «ملیگرایی در ترکیه؛ تاریخ حذف «دیگری»». www.tribunezamaneh.com. رادیو زمانه. دریافتشده در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۰.
- Yadirgi، Veli. The political economy of the Kurds of Turkey: from the Ottoman Empire to the Turkish Republic. Cambridge, United Kingdom. صص. ۱۶۹–۱۷۰. شابک ۹۷۸-۱-۱۰۷-۱۸۱۲۳-۶. دریافتشده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۱.
- Houston, Christopher. Islam, Kurds and the Turkish nation state. Oxford: Berg. p. 102. ISBN 978-1-85973-477-3. Retrieved 13 February 2021.
- Alis, Ahmet. "The Process of the Politicization of the Kurdish Identity in Turkey: the Kurds and the Turkish Labor Party (1961–1971)". Boğaziçi University. Retrieved 13 February 2021.
- Selek، Pınar. Barışamadık. İstanbul: İthaki Yayınları. ص. ۱۰۹. شابک ۹۷۸-۹۷۵-۸۷۲۵-۹۵-۳. دریافتشده در ۱۳ فوریه ۲۰۲۱.
- Tan, Altan. Kürt sorunu (به ترکی استانبولی) (2. baskı ed.). Cağaloğlu, İstanbul: Timaş. p. 275. ISBN 978-975-263-884-6. Retrieved 13 February 2021.
- Pamukoğlu، Osman. Unutulanlar dışında yeni bir şey yok: Hakkari ve Kuzey Irak dağlarındaki askerler. [Y.y.]: Harmoni. ص. ۱۶. شابک ۹۷۵-۶۳۴۰-۰۰-۲. پارامتر
|تاریخ بازیابی=
نیاز به وارد کردن|پیوند=
دارد (کمک) - Yusuf Mazhar, Cumhuriyet, 16 Temmuz 1930, ... Zilan harekatında imha edilenlerin sayısı 15.000 kadardır. Zilan Deresi ağzına kadar ceset dolmuştur... (in Turkish)
- Ahmet Kahraman, ibid, p. 211, Karaköse, 14 (Özel muhabirimiz bildiriyor) ... (in Turkish)
- Ayşe Hür, "Osmanlı'dan bugüne Kürtler ve Devlet-4" بایگانیشده در ۲۰۱۱-۰۲-۲۵ توسط Wayback Machine, Taraf, October 23, 2008, Retrieved August 16, 2010. (in Turkish)
- Ayşe Hür, "Bu kaçıncı isyan, bu kaçıncı harekât?" بایگانیشده در ۲۰۱۲-۰۹-۱۸ توسط Wayback Machine, Taraf, December 23, 2007, Retrieved August 16, 2010. (in Turkish)
- Committee, Asia Minor Refugees Coordination (1982). The Turkish Crime of Our Century. p. 14. Retrieved 13 February 2021.
- "KÖPRÜ - Anayasal Vatandaşlık - Vahap COŞKUN". www.koprudergisi.com (به ترکی استانبولی). Retrieved 13 February 2021.
- Levene, Mark (1998). "Creating a Modern 'Zone of Genocide': The Impact of Nation- and State-Formation on Eastern Anatolia, 1878-1923". Holocaust and Genocide Studies. 12 (3): 393–433. doi:10.1093/hgs/12.3.393.
The persistence of genocide or near-genocidal incidents from the 1890s through the 1990s, committed by Ottoman and successor Turkish and Iraqi states against Armenian, Kurdish, Assyrian, and Pontic Greek communities in Eastern Anatolia, is striking. … the creation of this "zone of genocide" in Eastern Anatolia cannot be understood in isolation, but only in light of the role played by the Great Powers in the emergence of a Western-led international system.الگو:هنIn the last hundred years, four Eastern Anatolian groups—Armenians, Kurds, Assyrians, and Greeks—have fallen victim to state-sponsored attempts by the Ottoman authorities or their Turkish or Iraqi successors to eradicate them. Because of space limitations, I have concentrated here on the genocidal sequence affecting Armenians and Kurds only, though my approach would also be pertinent to the Pontic Greek and Assyrian cases.
- "'Resmi raporlarda Dersim katliamı: 13 bin kişi öldürüldü'". Radikal.com.tr (به ترکی استانبولی). Radikal. Retrieved 17 February 2021.
- "The Suppression of the Dersim Rebellion in Turkey (1937-38) Page 4" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2013-05-21.
- McDowall, David. A modern history of the Kurds (3rd rev. and updated ed.). London: I.B. Tauris. p. 209. ISBN 978-1-85043-416-0. Retrieved 17 February 2021.