پارتیزان
پارتیزان یا چریک عضوی از یک گروه مسلح کوچک است که با استفاده از تاکتیکهای جنگهای نامنظم به مبارزه با یک نیروی اشغالگر خارجی میپردازد. غیر نظامیانی که در زمان جنگ جهانی دوم در کشورهای اشغال شده توسط آلمان نازی به مبارزه با اشغالگران میپرداختند، نمونه از پارتیزانها بهشمار میروند.
ریشه واژه
پارتیزان با املای Partisan - و گاهی Partizan - واژهای در اصل فرانسوی است که از حدود سال ۱۶۹۰ در معنای «جنگجوی نبردهای چریکی» استفاده شدهاست. این واژه از کلمه partezan در گویشهای شمالی زبان ایتالیایی (partigiano در زبان توسکانی) به مفهوم «عضو یک جناح» یا «شریک» از ریشه ایتالیایی Parte برگرفته از partem در زبان لاتین میرسد.[1]
partem لاتین برگرفته از pere- در زبان نیاهندواروپایی (زبان اجداد ملتهای هندواروپایی) به معنی «تقسیم کردن» است و مشتقات آن مثل peprotai زبان یونانی به معنی «بخشیده شده»، purtam در سانسکریت به معنی «جایزه»، parshiya در زبان هیتیهای باستان به معنی «تقسیم کردن» در زبانهای دیگر این خانواده دیده میشوند. partem لاتین در فرانسوی و انگلیسی به صورت Part درآمده و به مفهوم «جزئی از یک کل» است و با کلماتی چون party «پارتی» (مثلاً در پارتیبازی) و partner «پارتنر، شریک» همریشه است.[2]
گروههای پارتیزانی و نبردهای قابل توجه
- مقاومت آلبانی در جنگ جهانی دوم
- فدایی ارمنی
- ارتش میهنی
- Armia Ludowa
- مجاهد
- Bataliony Chłopskie
- Bushwackers
- Bulgarian resistance movement during World War II
- Caucasian Front (Chechen War)
- Tibetan Defenders of the Faith Volunteer Army
- Cursed soldiers
- مقاومت در چکسلواکی در برابر آلمان
- جنبش مقاومت دانمارک
- Dutch Resistance
- فارک (FARC)
- Forest Brothers
- پارتیزانها و تیراندازهای فرانسه
- فرانسه آزاد
- مقاومت فرانسه
- Greek Resistance
- جنبش مقاومت ایتالیا
- Irish Republican Brotherhood
- پارتیزانهای یهودی
- Jewish Combat Organization
- Kuperjanov Infantry Battalion
- Lithuanian partisans
- Mosby's Rangers
- National Armed Forces
- جنبش مقاومت نروژ
- عملیات انتروپوید
- Partisan Ranger Act
- Pomeranian Griffin
- جنبش مقاومت لهستان در جنگ جهانی دوم
- Romanian anti-communist resistance movement
- Slovak National Uprising
- Soviet partisans
- Ukrainian Insurgent Army
- ویتکنگ
- Yugoslav Partisans
جستارهای وابسته
- ستون پنجم
- جنگ نامتقارن
- جنگ چریکی
- Irregular military
- جنبش مقاومت
- جنگ غیرمتعارف
- Minutemen
- Paramilitary
پیوند به بیرون
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ پارتیزان موجود است. |
معنای partisan را در ویکیواژه، واژهنامهٔ آزاد، ببینید. |