پزشکی مبتنی بر شواهد
پزشکی مبتنی بر شواهد (به انگلیسی: Evidence Based Medicine) که به اختصار EBM گفته میشود. میکوشد زبانی علمی و مشترک برای پزشکان بهوجود آورد و از تلفیقی بین بهترین دانش موجود (شاهد یا Evidence) با تجربه بالینی و ارزشهای بیمار استفاده میکند.[1]
روش
اصول اولیه پزشکی مبتنی بر شواهد، بر سه پایه قرار دارد:
- شواهد که بهترین دانش موجود هستند عبارتند از تحقیقات بالینی رایج که جهت تعیین درستی و دقت تستهای تشخیصی، اندازهگیری میزان تاثیر رژیمهای درمانی، و مانند آن انجام میشود.[2].
شواهد جدید حاصل از تحقیقات بالینی، تستهای تشخیصی و درمانهای قبلی را باطل کرده و آنها را با شواهد جدید دقیقتر و قابل اعتمادتر جایگزین میکنند.[2].
- مهارت بالینی پزشک، تخصص و قدرت تشخیص سریع علائم بیماری، خطرات و فواید تداخلهای احتمالی، ارزشهای فردی و انتظارات بیمار که مستقیماً مربوط به پزشک و تجربیات بالینی او میشود.[2]
- ارزشهای بیمار، که شامل ترجیحها، نگرانیها و توقعهای ویژه هر بیمار میشود که از نظر بالینی مهم هستند و لازم است پزشک هنگام تصمیم گیری بالینی آنها را در نظر بگیرد[2].
تاریخچه
روش پزشکی مبتنی بر شواهد اولین بار پس از انقلاب فرانسه در پاریس استفاده شدهاست. به اعتقاد برخی از محققان در طب سنتی چین نیز ریشههای آن دیده میشود.[2]
اصطلاح امروزی EBM در سال ۱۹۹۲ توسط اپیدمیولوژیست کانادایی گوردون گایات (Gordon Guyatt) و همکارانش از دانشگاه مک مستر کانادا مطرح شد[2].
شواهد علمی در مقابل تجربه بکار میرود که خوب است پزشک به جای اینکه فقط به تجربیات خودش تکیه کند به نتایج حاصل از پژوهشها توجه نماید.
مسیر پنجگانه
هراقدام و مطالعه پزشکی مبتنی بر شواهد از ۵ مرحله زیر عبور میکند:
- تبدیل مشکل بیمار به یک سؤال فرموله شده.
- جستجو در منابع معتبر برای یافتن بهترین جواب.
- ارزیابی دقیق و اعتبارسنجی آن منابع یافته شده.
- اِعمال و بکارگیری اطلاعات ارزیابی شده.
- مطالعه و ارزیابی مفید بودن اقدامات.[2].
پیوند به بیرون
- انتشارات دانشگاه اکسفورد. «مرکز مطالعات EBM». بایگانیشده از اصلی در ۱۳ مه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- مؤسسه تحقیقات بهداشتی کانادا. «KT Clearinghouse». دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- The Cochrane Collaboration. «Reviews». بایگانیشده از اصلی در ۲۷ مه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
پانویس
- مرکز مطالعات EBM تورنتو. «EBM چیست؟». دریافتشده در ۸ ژوئن ۲۰۱۲.
- «وبگاه پزشکی مبتنی بر شواهد دانشگاه علوم پزشکی تهران». بایگانیشده از اصلی در ۱۵ فوریه ۲۰۰۸. دریافتشده در ۲ فوریه ۲۰۰۸.