چشمه سفیدآب

سفیدآب چشمه‌ای در جنوب غربی پارک ملی کویر، در شمال دهستان کویر شهرستان آران و بیدگل است،[1][6] و از کوهپایهٔ شمالی[5] کوه سفیدآب[7] می‌جوشد. پاسگاه محیط‌بانی و ایستگاه لرزه‌نگاری[8] سفیدآب در کنار این چشمه قرار دارند؛[3] و از کنار این پاسگاه راه‌های قصر بهرام، قلعه کرشاهی و مرنجاب می‌گذرند.[9]

مختصات: ۳۴°۲۱′۷″ شمالی ۵۲°۱۴′۴۷″ شرقی[1]
چشمهٔ سفیدآب[2]
استاناصفهان
شهرستانآران و بیدگل
بخشکویرات
دهستانکویر
کوهسفیدآب، ۱۴۳۱ متر،[3][4] ۴۷۴۷ پا[5]
زیستگاهوزغ کویری

کوه سفیدآب در کرانهٔ جنوب شرقی دریاچهٔ نمک جای گرفته‌است. چشمهٔ دیگری به‌نام چشمهٔ آب باریک[10] در کوهپایهٔ جنوبی آن روان است.[5] در بالادست این کوه، کوه تلبور جای‌گرفته‌است، و از میان این‌دو گسلهٔ مرنجاب می‌گذرد.[4]

گذشته

سفیدآب در مسیر شاه‌راه اصفهان فرح‌آباد بود. در کنار این چشمه کاروانسرایی بود، که با خاک یکسان شده‌است. آب چشمه در جویی به درازای ۱۵۰۰ متر به‌سوی کاخ سفیدآب[11][persian-alpha 1] روان بود؛ و پس از گذشتن از کاخ، باغی در کنار آن را آبیاری می‌کرد. شاه عباس ساخت کاروانسرای پای چشمه و همچنین راه کاروانروی سفیدآب–مرنجاب را در واپسین سال پادشاهی‌اش آغاز کرد.[12]

1
2
3
4
5
6
7
8
پارک ملی کویر
1کاروانسرای سفیدآب
2کاروانسرای مرنجاب
3کاروانسرای عین‌الرشید
4کاروانسرای قصر بهرام
5کاروانسرای لکاب[13]
6سیاه‌کوه[4]
7کوه‌های یخ‌آب[4] (کوه کرشاهی[14])
8دیر گچین

دو راه از این چشمه تا سیاه‌کوه گذرگاه کاروانها بود. تا رباط لکاب در کرانهٔ شرقی سیاه‌کوه گذرگاهی برای فصول بارانی بود، و راه کوتاه‌تر و پهن‌تر دیگری در کنارهٔ دریاچهٔ نمک از حوض کلاک می‌گذشت و به کاروانسرای عین‌الرشیدی می‌رسید.[12]

یادداشت
  1. اقامتگاه شاهی، امروزه کاروانسرای سفیدآب نام دارد

منابع
  1. کد عارضه ۲۶۸۸۵۳، پایگاه ملی نام‌های جغرافیایی ایران، سازمان نقشه‌برداری کشور
  2. «Cheshmeh-ye Sefīd Āb». National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
  3. «پارک ملی کویر». سازمان حفاظت محیط زیست. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
  4. سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور. «ARAN geology 1:250000». دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۷.
  5. U.S. National Imagery and Mapping Agency. «NI 39-7 Aran, Iran». The University of Texas at Austin. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
  6. «نقشه دهستان‌های استان اصفهان - سال ۱۳۹۰». مرکز آمار ایران. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۷.
  7. کد عارضه ۲۴۱۰۰۶، "۳۴°۱۹′۵۳″ شمالی ۵۲°۱۲′۵۸″ شرقی: ارتفاع ۱۱۰۹ متر
  8. «Station Table». موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷. ۳۴٫۳۵۲°شمالی ۵۲٫۲۴۱°شرقی / 34.352; 52.241 (IRSC Station): ارتفاع ۹۹۵ متر
  9. «شکارچیان تپه‌ها» (PDF). tourismpaper. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
  10. حیدر لطفی، ماندانا قنبری. «طرح پارک ملی کویر گرمسار به عنوان قطب نمونه گردشگری در کشور» (PDF). فصلنامه علمی پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر. دریافت‌شده در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۷.
  11. «تأملی در علل توسعه و تخریب اقامتگاه‌های شاهی میان‌راهی دوران صفوی» (PDF). نشریه علمی پژوهشی مرمت و معماری ایران شماره سوم. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۷.
  12. ولفرام کلایس. «بناهای صفوی در مسیر جاده اصفهان-فرح‌آباد ساری». فصلنامه اثر، دوره ۷. دریافت‌شده در ۱۵ ژوئیه ۲۰۱۷.
  13. «Kārvānsarā-ye Lekāb». National Geospatial-Intelligence Agency, Bethesda, MD, USA. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۷. ۳۴٫۶۴۹۶°شمالی ۵۲٫۳۸۰۸°شرقی / 34.6496; 52.3808 (کاروانسرای لکاب): کاروانسرای لکاب
  14. کد عارضه ۲۴۱۰۰۶، "۳۳°۵۹′۵۵″ شمالی ۵۲°۶′۵۷″ شرقی: ارتفاع ۱۹۶۵ متر
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.