کوئتزالکواتل
کوئتزالکواتل یا کتسالکواتل (Quetzalcoatl؛ به زبان ناهواتل تلفظ میشود: ketsalˈko:a:tɬ) یکی از خدایان آفریننده و آسمانی آزتکها است. نام این خدا ترکیبی از اسمهای quetzalli, پرندهای رنگارنگ در عهد قبایل مسوآمریکن، وcoatl, به معنای مار است؛ به این ترتیب معمولاً به عنوان «مار پر دار» یا «مار رنگارنگ» ترجمه میشود. کوئتزالکواتل اغلب به عنوان یک مار با پرهای رنگارنگ به تصویر کشیده میشد، هر چند او گاهی اوقات به شکل یک انسان نشان داده شدهاست. کوئتزالکواتل مرتبط با سیاره زهره و همچنین خدای حامی خاندان آزتک، یادگیری و دانش بودهاست.[1]
عبارت کوئتزالکواتل نام بسیاری از رهبران قوم آزتک بودهاست. بسیاری از وقایع و جای نامها از نام کوئتزالکواتل الهام گرفته بودند و این اهمیت این خدا را برای آزتکها نشان میدهد.[2] امروزه کوئتزالکواتل را برترین خداوند آزتکیان میدانند ولی چند پروردگار دیگر نیز همپای او بودهاند: تلالوک، تزکاتلیپوکا و اویتسیلوپوچتلی.
دیگر قبیلههای باستانی مسوآمریکن نیز دارای خدای مار پردار بودند و به پرستشش میپرداختند: در تئوتیئواکان در چندین جایگاه تصاویری از خدایی به شکل مار با پرهای رنگین دیده میشود.[3] یک تصویر مشابه را در چیچن ایتزا و تولا نیز مشاهده کردهاند. این امر موجب شدهاست که محققان نتیجهگیری کنند که کوئتزالکواتل در زبان ناهواتل یکی از مهمترین خدایان آمریکای میانه بودهاست.[4]
افسانهها
افسانههای زیادی در ارتباط با کوئتزالکواتل وجود دارد. یک افسانه میگوید که جهان پیش از این چهار بار ساخته شدهاست، اما هر بار دوباره ویران شد. سپس کوئتزالکواتل استخوانهای انسانی را از جهان عالم جمعآوری میکرد و خون خود را بر آن میافزود تا به آنها زندگی بخشد؛ بنابراین او به عنوان خالق انسانهایی که در زمان امپراتوری آزتک زندگی میکردند، در نظر گرفته میشده.
یکی دیگر از افسانهها میگفت که کوئتزالکواتل تبعید شدهاست، اما او را درست قبل از پایان جهان از شرق باز خواهد گشت. این افسانه این ایده را توضیح میدهد که رهبر آزتک موستهزوما فکر کرد که کورتس، فاتح و مهاج اسپانیایی، همان کوئتزالکواتل است که از تبعید بازگشته. این همچنین توضیح میدهد که چرا موستهزوما به خوبی اسپانیاییها را تحت درمان قرار داد. با این حال، اکثر مورخان در حال حاضر فکر میکنند که این ایده توسط اسپانیایی اختراع شد و موستهزوما واقعاً فکر نمیکرده که کورتس خدا بوده باشد.
پانویس
- Smith 2001 p. 213
- «Wirth, Journal of Book of Mormon Studies, Volume 11, Issue 1 2002 p.4». بایگانیشده از اصلی در ۲۵ ژانویه ۲۰۱۲. دریافتشده در ۷ نوامبر ۲۰۱۷.
- (See the so-called "Citadel and Temple of Quetzalcoatl")
- Smith 2001 p. 219
منابع
- Boone, Elizabeth H. (1989). "Postscript: Huitzilopochtli and Quetzalcoatl". Incarnations of the Aztec Supernatural: The Image of Huitzilopochtli in Mexico and Europe. The American Philosophical Society. pp. 85–89. ISBN 0-87169-792-0.
- Lawrence, D.H. (1925). The Plumed Serpent.
- Martínez, Jose Luis (1980). Gerónimo de Mendieta (1980), in Estudios de Cultura Nahuatl vol 14.
- Phelan, John Ledy (1956). The Millennial Kingdom of the Franciscans in the New World.
- Restall, Matthew (2003). Seven Myths of the Spanish Conquest. Oxford University Press. ISBN 0-19-516077-0.