کی‌لهراسب باطولی

کی‌لهراسب باطولی بویراحمدی فرزند کی الیاس یکی از کدخدایان ایل بویراحمد در دوران حکومت رضاشاه بود. وی را بیشتر بخاطر فرماندهی ایل بویراحمد در جنگ تنگ تامرادی می‌شناسند. طبق برخی منابع بین ۳۵۰۰ تا ۵۰۰۰ نفر از ارتش حکومت پهلوی در این جنگ کشته و تارومار شدند.[1]

شروع و پایان جنگ

در همین سالها عشایر بویراحمدی به فرماندهی سرتیپ خان بویراحمدی و امام قلی خان ممسنی و شکرالله خان بویراحمدی و کی لهراسب باطولی از کدخدایان نامدار بویراحمدی بعلت تبعیض در واگذاری اراضی قیام کردند که دو سال طول کشید. حمایت حکومت مرکزی از حاج معین التجار بوشهری بر سر اراضی حاصلخیز ممسنی باعث شروع این درگیری بین قشون لرهای بویراحمدی از یک طرف و قشون دولت با همراهی قشون قشاقی از طرف دیگر شد. جنگ تنگ (دره) تامرادی در سال ۱۳۰۹ و شکست سنگین قشون دولتی به همراه قشون قشقایی به فرماندهی سرلشکر حبیب‌الله شیبانی با تلفات خیلی زیاد به پایان رسید. بطوریکه سرلشکر حبیب‌الله شیبانی خلع درجه و به سه سال زندان محکوم شد که بعد از اتمام زندان به اروپا رفت. بعلت صعب العبور بودن منطقه و آشنایی بالای کی لهراس باطولی و قشون لر به جنگ‌های چریکی و منطقه، رضا شاه ناچار شد بعد از شکست قشون دولت با تلفات بالا، به سرکرده‌های قشون لر امان نامه بدهد تا غایله را جور دیگر ختم کند. امام قلی خان رئیس ایل رستم و شکرالله خان ضرغام پور امان نامه را قبول و به تهران رفتند؛ ولی کی لهراسب باطولی از رفتن سرتیپ خان و غلامحسین خان بویراحمدی به تهران جلوگیری کرد و غایله تمام نشد. قشون بویراحمدی‌ها با رفتن برخی خوانین به تهران تضعیف شد. سرانجام در جنگ در منطقه نوگک این قیام توسط حکومت مرکزی و بکمک ایل بختیاری که با منطقه زاگرس آشنایی داشتند سرکوب شد. بویراحمدی ها علت شکست خود در این جنگ را همکاری لرهای بختیاری با دولت از یک طرف و تضعیف قوا با رفتن برخی خوانین با امان نامه رضاشاه به تهران از طرف دیگر می‌دانستند. با کشته شدن بزرگترین سرکرده جنگجویان لر، کی لهراسب باطولی در کوه مصلی نوگک در شهر رستم ممسنی قشون دولتی بعد از دوسال به پیروزی رسیدند و چند سال بعد از آن شکرالله خان و امام قلی خان نیز در تهران اعدام شدند.[2][3][4]

جستارهای وابسته

پانویس
  1. پژوهشی دربارهٔ پیوستگی قومی و پراکندگی جغرافیایی لرها در ایران.
  2. «تنگ تامرادی یا گورستان گمنامی در تاریخ».
  3. کتاب قیام عشایر جنوب، ۱۳۴۱–۱۳۴۳، کشواد سیاهپور تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
  4. تایخ سیاسی کهگیلویه مؤلف: مصطفی تقوی‌مقدم ناشر: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی زبان: فارسی سال چاپ: 1377.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.